Wpływ wysiłku fizycznego na mikrobiotę jelit

Streszczenie

Mikrobiota człowieka jest bogatym ekosystemem, zamieszkałym przez dużą liczbę mikroorganizmów, które pełnią nie tylko funkcje metaboliczne i ochronne w stosunku do błony śluzowej jelit, ale także modulują odpowiedź immunologiczną i wchodzą w interakcje z układem nerwowym. Z tych względów mikrobiota jelit jest określana mianem „narządu bakteryjnego”. Dzięki technikom biologii molekularnej, w ostatnich latach coraz dokładniej możemy poznawać skład mikrobioty jelitowej człowieka i obserwować jej zmiany podczas życia. W jelicie człowieka występują bakterie Firmicutes, Bacteroidetes, Actinobacteria, Fusobacteria, Proteobacteria, Verrucomicrobia, Cyanobacteria, z czego dominują 2 pierwsze wśród wymienionych typów. Ponadto ludzka mikrobiota jelitowa zawiera wirusy, zwłaszcza bakteriofagi, eukarionty jak grzyby i protisty, a także archeony. Wśród czynników, które wpływają na skład mikrobioty jelit można wyróżnić wiek, czynniki genetyczne, choroby, przyjmowane leki, suplementy diety oraz styl życia, na który składają się ćwiczenia fizyczne i dieta. Wpływ wysiłku fizycznego na ludzką mikrobiotę jelitową jest intensywnie badany. Coraz więcej badań podkreśla, że różnorodność i liczebność mikroorganizmów jelitowych u osób podejmujących regularną aktywność fizyczną jest większa w porównaniu z osobami prowadzącymi siedzący tryb życia. Wysiłek fizyczny zwiększa udział w mikrobiocie prozdrowotnych bakterii. Poza rodzajem ćwiczeń, również wskaźnik masy ciała (BMI, body mass index) jest decydującym czynnikiem w odpowiedzi mikrobioty jelit człowieka na wysiłek fizyczny. U osób otyłych można zaobserwować podwyższony stosunek Firmicutes/Bacteroidetes i obniżoną liczebność Akkermansia. Wysiłek fizyczny podejmowany od najmłodszych lat przynosi większe i trwalsze korzyści, korzystne zmiany w mikrobiocie jelitowej stopniowo zanikają, gdy wysiłek fizyczny przestaje być praktykowany. Jednak zbyt forsowny wysiłek fizyczny zaburza funkcje bariery jelitowej, powodując dolegliwości żołądkowo-jelitowe i zaburzając skład mikrobioty. Przeciwdziałać temu może stosowanie probiotyków.