Rola diety w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób przewlekłych i autoimmunologicznych skóry
Streszczenie
Choroby skóry o wieloczynnikowej etiologii stanowią istotny problem kliniczny. Dużą rolę w patogenezie wykwitów skórnych odgrywa dieta. Ostatnie doniesienia sugerują, że istnieje związek między alergią pokarmową a współwystępowaniem atopowego zapalenia skóry. Eliminacja z codziennej diety składników pokarmowych wyzwalających kaskadę reakcji alergicznej w organizmie znacząco zmniejsza częstość i ciężkość epizodów choroby. W łuszczycy istotnym aspektem jest suplementacja witamin (szczególnie witamin D i A) oraz spożywanie produktów bogatych w selen, to jest ryb i skorupiaków. Korzystna wydaje się również eliminacja z diety węglowodanów prostych, nasyconych kwasów tłuszczowych czy czerwonego mięsa bogatego w kwasy stearynowy i palmitynowy będących czynnikami wyzwalającymi procesy zapalne w organizmie. U pacjentów chorujących na opryszczkowate zapalenie skóry znaczącą poprawę przynosi wprowadzenie diety bezglutenowej i eliminacja jodu z diety. Pęcherzyca zwykle zaliczana jest do chorób autoimmunologicznych spowodowanych autoprzeciwciałami powodującymi akantolizę połączeń pomiędzy komórkami warunkującymi powstanie śródnaskórkowych pęcherzy. Akantolizę wywołują między innymi fenole, garbniki i tiocyjaniany. Eliminacja produktów spożywczych bogatych w te związki, sprzyja lepszej odpowiedzi pacjenta na leczenie. Istotnym aspektem zarówno w chorobach na tle zapalnym, jak i autoimmunologicznym jest suplementacja probiotyków. Zapobiegają one powstawaniu dysbiozy w jelitach, a tym samym hamują rozwój i rozprzestrzenianie się procesu zapalnego w organizmie. W związku z powyższym celem niniejszego przeglądu jest analiza stanu wiedzy na temat korelacji między sposobem odżywiania a prewencją i terapią chorób zapalnych i autoimmunologicznych skóry.
Słowa kluczowe: dietachoroby skórychoroby autoimmunologicznestan zapalany
Referencje
- Diotallevi F, Campanati A, Martina E, et al. The role of nutrition in immune-mediated, inflammatory skin disease: a narrative review. Nutrients. 2022; 14(3).
- Jabłońska S, Majewski S. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Schäfer T, Bauer CP, Beyer K, et al. S3-Guideline on allergy prevention: 2014 update: Guideline of the German Society for Allergology and Clinical Immunology (DGAKI) and the German Society for Pediatric and Adolescent Medicine (DGKJ). Allergo J Int. 2014; 23(6): 186–199.
- Kull I, Böhme M, Wahlgren CF, et al. Breast-feeding reduces the risk for childhood eczema. J Allergy Clin Immunol. 2005; 116(3): 657–661.
- Trikamjee T, Comberiati P, D'Auria E, et al. Nutritional factors in the prevention of atopic dermatitis in children. Front Pediatr. 2020; 8: 577413.
- Oldaeus G, Anjou K, Björkstén B, et al. Extensively and partially hydrolysed infant formulas for allergy prophylaxis. Arch Dis Child. 1997; 77(1): 4–10.
- Nosrati A, Afifi L, Danesh MJ, et al. Dietary modifications in atopic dermatitis: patient-reported outcomes. J Dermatolog Treat. 2017; 28(6): 523–538.
- Penders J, Gerhold K, Stobberingh EE, et al. Establishment of the intestinal microbiota and its role for atopic dermatitis in early childhood. J Allergy Clin Immunol. 2013; 132(3): 601–607.e8.
- Cukrowska B, Ceregra A, Maciorkowska E, et al. The effectiveness of probiotic and strains in children with atopic dermatitis and cow's milk protein allergy: a multicenter, randomized, double blind, placebo controlled study. Nutrients. 2021; 13(4).
- Zalewska-Janowska A, Błaszczyk H. Dermatologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
- Garbicz J, Całyniuk B, Górski M, et al. Nutritional therapy in persons suffering from psoriasis. Nutrients. 2021; 14(1): 119.
- Herbert D, Franz S, Popkova Y, et al. High-Fat diet exacerbates early psoriatic skin inflammation independent of obesity: saturated fatty acids as key players. J Invest Dermatol. 2018; 138(9): 1999–2009.
- Agus A, Denizot J, Thévenot J, et al. Western diet induces a shift in microbiota composition enhancing susceptibility to adherent-invasive E. coli infection and intestinal inflammation. Sci Rep. 2016; 6: 19032.
- Svanström C, Lonne-Rahm SB, Nordlind K. Psoriasis and alcohol. Psoriasis (Auckl). 2019; 9: 75–79.
- Kanda N, Hoashi T, Saeki H. Nutrition and Psoriasis. Int J Mol Sci. 2020; 21(15): 5405.
- Pazyar N, Yaghoobi R. Soybean: a potential antipsoriasis agent. Jundishapur J Nat Pharm Prod. 2015; 10(1): e20924.
- Gisondi P, Rossini M, Di Cesare A, et al. Vitamin D status in patients with chronic plaque psoriasis. Br J Dermatol. 2012; 166(3): 505–510.
- Fu H, Li Y, Huang H, et al. Serum vitamin d level and efficacy of vitamin d supplementation in children with atopic dermatitis: a systematic review and meta-analysis. Comput Math Methods Med. 2022; 2022: 9407888.
- Brazzelli V, Grasso V, Fornara L, et al. Homocysteine, vitamin B12 and folic acid levels in psoriatic patients and correlation with disease severity. Int J Immunopathol Pharmacol. 2010; 23(3): 911–916.
- Reichrath J, Lehmann B, Carlberg C, et al. Vitamins as hormones. Horm Metab Res. 2007; 39(2): 71–84.
- Millsop JW, Bhatia BK, Debbaneh M, et al. Diet and psoriasis, part III: role of nutritional supplements. J Am Acad Dermatol. 2014; 71(3): 561–569.
- Antiga E, Caproni M. The diagnosis and treatment of dermatitis herpetiformis. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2015; 8: 257–265.
- Reunala T, Hervonen K, Salmi T. Dermatitis herpetiformis: an update on diagnosis and management. Am J Clin Dermatol. 2021; 22(3): 329–338.
- Nguyen CN, Kim SJ. Dermatitis herpetiformis: an update on diagnosis, disease monitoring, and management. Medicina (Kaunas). 2021; 57(8).
- Katz KA, Roseman JE, Roseman RL, et al. Dermatitis herpetiformis flare associated with use of triiodomethane packing strips for alveolar osteitis. J Am Acad Dermatol. 2009; 60(2): 352–353.
- Antiga E, Maglie R, Quintarelli L, et al. Dermatitis herpetiformis: novel perspectives. Front Immunol. 2019; 10: 1290.
- Porro A, Seque C, Ferreira M, et al. Pemphigus vulgaris. Anais Brasileiros de Dermatologia. 2019; 94(3): 264–278.
- Kaimal S, Thappa DM. Diet in dermatology: revisited. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2010; 76(2): 103–115.
- Feliciani C, Ruocco E, Zampetti A, et al. Tannic acid induces in vitro acantholysis of keratinocytes via IL-1alpha and TNF-alpha. Int J Immunopathol Pharmacol. 2007; 20(2): 289–299.
