Związek między dietą śródziemnomorską a ryzykiem kardiometabolicznym u nastolatków i młodych dorosłych ― część 2
Streszczenie
Celem pracy jest opis zależności między stosowaniem diety śródziemnomorskiej a zwiększonym ryzykiem kardiometabolicznym u nastolatków i młodych dorosłych. Dieta śródziemnomorska jest uważana za jedną z najzdrowszych diet na świecie. Stosują ją nie tylko przez mieszkańcy krajów śródziemnomorskich, ale też ludzie mieszkający na całym świecie. Charakteryzuje się częstym spożyciem produktów pełnoziarnistych, owoców, warzyw, nasion roślin strączkowych i oliwy z oliwek. Duży udział w diecie stanowią również ryby i owoce morza, które są bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WNKT) z rodziny omega-3. Dieta śródziemnomorska z uwagi na ograniczone spożycie czerwonego mięsa i słodyczy, cechuje się niskim spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych (NKT) i cholesterolu. Dopełnieniem śródziemnomorskiego modelu żywienia są aktywność fizyczna oraz spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi. Zespół metaboliczny jest związany z większym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych, które odpowiadają obecnie za największą liczbę zgonów na świecie. Z tego powodu jest uważany jest za chorobę cywilizacyjną XXI wieku. Na zespół metaboliczny wpływa wiele czynników, takich jak: otyłość brzuszna, podwyższone stężenie glukozy we krwi, nadciśnienie tętnicze oraz wysokie stężenie cholesterolu frakcji LDL (low-density lipoprotein). Przez kilkadziesiąt lat naukowcy prowadzili badania, w których analizowali wpływ diety na zespół metaboliczny. Ich wyniki wykazały, że stosowanie diety śródziemnomorskiej wiąże się z niższym wskaźnikiem masy ciała (BMI), niższym poziomem glukozy w surowicy krwi, niższym stężeniem cholesterolu oraz mniejszym ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego.
Słowa kluczowe: zespół kardiometabolicznydieta śródziemnomorskachoroby układu krążeniacukrzycaotyłość brzusznazaburzenia lipidowenastolatkimłodzi dorośli
Referencje
- Banaś I, Lewek P. Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego a częstość występowania zespołu metabolicznego w grupie dzieci i młodzieży. Family Medicine & Primary Care Review . 2015; 17(2): 79–81.
- Stosio M. Genetyczne uwarunkowania zaburzonej ekspresji termogeniny (UCP1) w otyłości prowadzącej do zespołu metabolicznego. Postępy Hig Med Dosw. 2016; 70: 1389–1403.
- Ilow R, Regulska-Ilow B, Różańska D. Występowanie czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych w grupie studentów z Wrocławia. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2012; 18(4): 442–447.
- Benestad B, Júlíusson PB, Siegfried W, et al. Cardiometabolic risk factors differ among adolescents with obesity in three European countries - a cross-sectional study. Acta Paediatr. 2019; 108(3): 493–501.
- Yan S, Li J, Li S, et al. The expanding burden of cardiometabolic risk in China: the China Health and Nutrition Survey. Obes Rev. 2012; 13(9): 810–821.
- Drygas W, Bielecki W, Kozakiewicz K. Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności – WOMBASZ. In: Kopeć G, Jankowski P, Pająk A, Drygas W. ed. Epidemiologia i prewencja chorób krążenia. Medycyna Praktyczna, Kraków 2015: 41–55.
- Velázquez-López L, et al. Velázquez-López L. Mediterranean-style diet reduces metabolicsyndrome components in obese children andadolescents with obesity, BMC Pediatrics 2014,14. ; 175.
- Novak D, Štefan L, Prosoli R, et al. Mediterranean Diet and Its Correlates among Adolescents in Non-Mediterranean European Countries: A Population-Based Study. Nutrients. 2017; 9(2): 177.
- Mieziene B, Emeljanovas A, Fatkulina N, et al. Dietary Pattern and Its Correlates among Lithuanian Young Adults: Mediterranean Diet Approach. Nutrients. 2020; 12(7).
- Agostinis-Sobrinho C, Ramírez-Vélez R, García-Hermoso A, et al. Associations between physical fitness and adherence to the Mediterranean diet with health-related quality of life in adolescents: results from the LabMed Physical Activity Study. Eur J Public Health. 2018; 28(4): 631–635.
- Bacopoulou F. Mediterranean diet decreases adolescent waist circumference. Eur J Clin Invest. 2017; 47(6): 447–455.