Tom 9, Nr 3 (2018)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2018-11-27
Wpływ edukacji diabetologicznej na poziom wyrównania metabolicznego chorych na cukrzycę typu 1 w obserwacji prospektywnej (doniesienie wstępne)
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2018;9(3):112-118.
Streszczenie
WSTĘP: W leczeniu chorych na cukrzycę typu 1 według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego należy uwzględnić terapeutyczny styl życia obejmujący: urozmaiconą dietę, regularną aktywność fizyczną, unikanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu, optymalny czas snu oraz unikanie stresu. Edukacja dotycząca stylu życia powinna być dostosowana do potrzeb i możliwości pacjenta, co pozwala na osiągnięcie zakładanego celu terapeutycznego oraz zmniejszenie kosztów związanych z leczeniem powikłań cukrzycy. Ocenia się, że 2/3 diabetyków nie osiąga docelowych poziomów kontrolnej glikemii i stąd wynika ciągła potrzeba indywidualnej pracy z pacjentem. Celem realizowanego badania była ocena wpływu edukacji diabetologicznej przeprowadzonej przez diabetologa i psychodietetyka na poprawę wyrównania metabolicznego chorych na cukrzycę typu 1.
MATERIAŁ I METODY: Badaniem objęto 25 pacjentów z cukrzycą typu 1 poradni diabetologicznej w Białymstoku w wieku 25–52 lat, z średnio 18-letnim stażem choroby. Czas edukacji wynosił 26 tygodni. Na wizycie wstępnej i końcowej wykonano badania kwestionariuszowe, antropometryczne i biochemiczne
WYNIKI: Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono pozytywny wpływ edukacji diabetologicznej przejawiający się w obniżeniu glikemii na czczo (p = 0,000) oraz parametru HbA1c (p = 0,000). Zaobserwowano jednak zwiększenie masy ciała (p = 0,054) oraz wskaźnik masy ciała (p = 0,125).
WNIOSKI: Na podstawie uzyskanych wyników, można stwierdzić pozytywny wpływ edukacji diabetologicznej przeprowadzonej przez psychodietetyka wśród pacjentów z cukrzycą typu 1 na poprawę glikemii na czczo oraz HbA1c. Należałoby jednak zwrócić większą uwagę na przestrzeganie zaleceń dietetycznych przez pacjentów, w tym na sposób leczenia epizodów hipoglikemii oraz metody uzyskania normoglikemii i kontroli masy ciała.
Słowa kluczowe: edukacja diabetologicznapsychodietetykacukrzyca typu 1wyrównanie metaboliczne
Referencje
- Polskie Towarzystwo etologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Diab Prakt. 2018: 1–4.
- Szewczyk A. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii. Zalecenia w opiece diabetologicznej. Warszawa. 2016: 14–16.
- Young-Hyman D, de Groot M, Hill-Briggs F, et al. Psychosocial Care for People With Diabetes: A Position Statement of the American Diabetes Association. Diabetes Care. 2016; 39(12): 2126–2140.
- Szypowska A. Mam cukrzycę typu 1. Poradnik dla pacjenta i jego rodziny. Edycja 4. , Warszawa 2017: 32–75.
- Tatoń J, Bernas M. Pedagogika zdrowotna w cukrzycy. Medycyna Metaboliczna. 2002; 6(3): 25–35.
- Gagliardino JJ, Aschner P, Baik SH, et al. IDMPS investigators. Patients' education, and its impact on care outcomes, resource consumption and working conditions: data from the International Diabetes Management Practices Study (IDMPS). Diabetes Metab. 2012; 38(2): 128–134.
- Cooke D, Bond R, Lawton J, et al. U.K. NIHR DAFNE Study Group. Structured type 1 diabetes education delivered within routine care: impact on glycemic control and diabetes-specific quality of life. Diabetes Care. 2013; 36(2): 270–272.
- Klupa T. Hipoglikemia w cukrzycy typu 1 co się zmieniło, co warto wiedzieć? Pielęgniarka diabetologiczna. 2014; 12: 53–55.
- Ruxer M, Ruxer J, Markuszewski M. Edukacja terapeutyczna jako metoda leczeniachorych na cukrzycę. Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna. 2009; 5: 253–259.
- http://instytutpsychodietetyki pl. (24.08.2018).
- Miller KM, Beck RW, Bergenstal RM, et al. T1D Exchange Clinic Network. Evidence of a strong association between frequency of self-monitoring of blood glucose and hemoglobin A1c levels in T1D exchange clinic registry participants. Diabetes Care. 2013; 36(7): 2009–2014.
- Tatoń J, Czech A, Bernas M. Diabetologia kliniczna. PZWL, Warszawa 2008.
- José Gagliardino J, Chantelot JM, Domenger C, et al. IDMPS Steering Committee. Diabetes education and health insurance: how they affect the quality of care provided to people with type 1 diabetes in Latin America. Data from the International Diabetes Mellitus Practices Study (IDMPS). Diabetes Res Clin Pract. 2018 [Epub ahead of print].
- Kot W, Kokoszka A, Sieradzki J. Assesment of psychodiabetik kit and psychodiabetology training needs of doctors treating patients with diabetes. Practical Diabetology. 2006; 7(6).
- MacLeod J, Franz M, Handu D, et al. Academy of Nutrition and Dietetics Nutrition Practice Guideline for Type 1 and Type 2 Diabetes in Adults: Nutrition Intervention Evidence Reviews and Recommendations. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics. 2017; 117(10): 1637–1658.
- https://cukrzycapolska pl. (28.08.2018).
- Hsu PF, Sung SH, Cheng HM, et al. Association of clinical symptomatic hypoglycemia with cardiovascular events and total mortality in type 2 diabetes: a nationwide population-based study. Diabetes Care. 2013; 36(4): 894–900.
- Borkowska A, Szymańska-Garbacz E, Kwiecińska E, et al. Zmienność glikemii a wartość hemoglobiny glikowanej (HbA1c) w cukrzycy typu 1 i typu 2. Diabetologia Praktyczna. 2017; 3(2): 55–63.
- Romańska R, Franek E. Współczesne leczenie otyłości u pacjentów z cukrzycą. Postępy Nauk Medycznych. 2017; 2: 89–94.