Psychologiczne aspekty otyłości

Streszczenie

Obecnie rośnie liczba otyłych osób, a jednocześnie obserwuje się wzrost dostępności usług dietetycznych, diet redukcyjnych czy różnego rodzaju żywności niskokalorycznej. Jakie są przyczyny takiego stanu rzeczy? Do tej pory rozpatrywano otyłość i jej konsekwencje w aspekcie chorób somatycznych, a kwestia psychologiczna była pomijana. Obecnie obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania badaczy sferą psychologiczną osób otyłych. Nadmiernej masy ciała nie można postrzegać jedynie w kategoriach konsekwencji zwiększonej podaży kalorii. Jest ona również efektem wyuczonych mechanizmów radzenia sobie ze stresem, zaburzeniami lękowymi czy skutkiem niskiego poczucia własnej wartości oraz skuteczności. Najprawdopodobniej ludzie funkcjonują w taki sposób, ponieważ „jedzenie” zmieniło swoją funkcję. Nie jest już „tylko” dostarczaniem pokarmu, energii, stało się sposobem wyrażania uczuć, spędzania czasu, radzenia sobie z emocjami. Spożywanie posiłków wpisuje się w wiele aspektów funkcjonowania człowieka: rodzinnego, zawodowego, społecznego. Duża dostępność pożywienia, wszechobecność restauracji przyczyniają się do tego, że ludzie łatwiej sięgają po posiłki, bez względu na to, czy tego potrzebują, czy nie. W niektórych przypadkach jedzenie jest sposobem na nudę, możliwością spędzania czasu. Pewne cechy temperamentu i osobowości są charakterystyczne dla osób otyłych. Dodatkowo w ostatnim czasie wyróżnia się również coraz więcej zaburzeń psychicznych związanych z otyłością. Dostępne metody diagnostyczne oraz stan wiedzy na temat mechanizmów powstawania tych nieprawidłowości pozwalają na ich różnicowanie. Można tu wyróżnić takie zespoły, jak: zespół kompulsywnego jedzenia, syndrom jedzenia nocnego, jedzenie pod wpływem stresu, zaburzenia odżywiania związane ze snem i inne.