Leczenie niefarmakologiczne w profilaktyce chorób układu sercowo- -naczyniowego w świetle nowych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Streszczenie
Mimo znacznego postępu w zakresie diagnostyki i leczenia, choroby układu sercowo- -naczyniowego pozostają główną przyczyną przedwczesnych zgonów. Poprzez optymalizację kontroli czynników r yzyka oraz modyfikację stylu życia, w tym zmianę sposobu żywien ia, można zapobiec około 80% incydentów sercowo-naczyniowych. P odstawowe założenie diety prewencyjnej to optymalne spożycie poszczególnych gr up kwasów tłuszczowych. Ważnym elementem kompleksowej zmiany stylu życia jest regular na aktywność fizyczna, która stanowi integralny element zapobiegania i leczenia czynni ków ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, tj. otyłości, nadciśnienia tętniczego, hi perlipidemii oraz cukr zycy typu 2, co przekłada się na zmniejszenie śmier telności wśród pacjentów kardiologicznych o około 20–30%.
Słowa kluczowe: prewencjapostępowanie niefarmakologicznechoroby układu sercowo- -naczyniowego
Referencje
- Strzelecki Z, Szymborski J. Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna w Polsce. Rządowa Rada Ludnościowa. Warszawa 2015; 60.
- Piepoli M, Hoes A, Agewall S, et al. Wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej w 2016 roku. Kardiologia Polska. 2016; 74(9): 821–936.
- Liu K, Daviglus ML, Loria CM, et al. Healthy lifestyle through young adulthood and the presence of low cardiovascular disease risk profile in middle age: the Coronary Artery Risk Development in (Young) Adults (CARDIA) study. Circulation. 2012; 125(8): 996–1004.
- European Heart Network. Diet, Physical Activity and Cardiovascular Disease Prevention in Europe. Brussels, Belguim: European Heart Network 2011.
- Piepoli MF, Davos C, Francis DP, et al. ExTraMATCH Collaborative. Exercise training meta-analysis of trials in patients with chronic heart failure (ExTraMATCH). BMJ. 2004; 328(7433): 189.
- Mozaffarian D, Katan M, Ascherio A, et al. Trans Fatty Acids and Cardiovascular Disease. Obstetrical & Gynecological Survey. 2006; 61(8): 525–526.
- Zheng J, Huang T, Yu Y, et al. Fish consumption and CHD mortality: an updated meta-analysis of seventeen cohort studies. Public Health Nutr. 2012; 15(4): 725–737.
- Luo C, Zhang Y, Ding Y, et al. Nut consumption and risk of type 2 diabetes, cardiovascular disease, and all-cause mortality: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2014; 100(1): 256–269.
- Threapleton DE, Greenwood DC, Evans CEL, et al. Dietary fibre intake and risk of cardiovascular disease: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2013; 347: f6879.
- He FJ, MacGregor GA. Effect of modest salt reduction on blood pressure: a meta-analysis of randomized trials. Implications for public health. J Hum Hypertens. 2002; 16(11): 761–770.
- Aburto NJ, Hanson S, Gutierrez H, et al. Effect of increased potassium intake on cardiovascular risk factors and disease: systematic review and meta-analyses. BMJ. 2013; 346: f1378.
- Holmes MV, Dale CE, Zuccolo L, et al. InterAct Consortium. Association between alcohol and cardiovascular disease: Mendelian randomisation analysis based on individual participant data. BMJ. 2014; 349: g4164.
- van der A DL, Nooyens ACJ, van Duijnhoven FJB, et al. All-cause mortality risk of metabolically healthy abdominal obese individuals: the EPIC-MORGEN study. Obesity (Silver Spring). 2014; 22(2): 557–564.
- Physical Activity Guidelines Advisory Committee Report, 2008 to the Secretary of Health and Human Services. PsycEXTRA Dataset. .
- Glazer NL, Lyass A, Esliger DW, et al. Sustained and shorter bouts of physical activity are related to cardiovascular health. Med Sci Sports Exerc. 2013; 45(1): 109–115.
- Sattelmair J, Pertman J, Ding EL, et al. Dose response between physical activity and risk of coronary heart disease: a meta-analysis. Circulation. 2011; 124(7): 789–795.
- Moore SC, Patel AV, Matthews CE, et al. Leisure time physical activity of moderate to vigorous intensity and mortality: a large pooled cohort analysis. PLoS Med. 2012; 9(11): e1001335.
- Lee DC, Pate RR, Lavie CJ, et al. Leisure-time running reduces all-cause and cardiovascular mortality risk. J Am Coll Cardiol. 2014; 64(5): 472–481.
- Schwingshackl L, Missbach B, Dias S, et al. Impact of different training modalities on glycaemic control and blood lipids in patients with type 2 diabetes: a systematic review and network meta-analysis. Diabetologia. 2014; 57(9): 1789–1797.
- Prescott E, Hippe M, Schnohr P, et al. Smoking and risk of myocardial infarction in women and men: longitudinal population study. BMJ. 1998; 316(7137): 1043–1047.
- Pisinger C, Døssing M. A systematic review of health effects of electronic cigarettes. Prev Med. 2014; 69: 248–260.
- Etter JF, Bullen C. A longitudinal study of electronic cigarette users. Addict Behav. 2014; 39(2): 491–494.