Leczenie przeciwzakrzepowe u pacjentów z cukrzycą

Streszczenie

Cukrzyca jest powszechnie uznanym czynnikiem ryzyka incydentów zakrzepowo-zatorowych. U podstawy stanu prozakrzepowego we wszystkich typach cukrzycy leży hiperglikemia i stres oksydacyjny. Hiperglikemia jest przyczyną nieenzymatycznej glikacji białek, której ulegają między innymi białkowe aktywatory i inhibitory krzepnięcia i fibrynolizy. Końcowe produkty glikacji promują powstawanie przewlekłego stanu zapalnego. Stres oksydacyjny powoduje powstanie wolnych rodników aktywujących proces krzepnięcia. Inne mechanizmy prozakrzepowe występujące w cukrzycy to insulinooporność, hiperinsulinemia, redukcja syntezy siarczanu heparanu, uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych, specyficzne modyfikacje funkcji płytek krwi oraz zmiany ilościowe aktywatorów, inhibitorów oraz markerów krzepnięcia. Insulina korzystnie wpływa na hemostazę poprzez utrzymywanie prawidłowej podatności błony erytrocytów, stymulację syntezy NO i zmniejszenie produkcji PAI-1. Podstawą leczenia przeciwkrzepliwego w cukrzycy jest wyrównanie metaboliczne zaburzeń biochemicznych.

Najpowszechniej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym jest kwas acetylosalicylowy. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca stosowanie go w dawce dobowej 75–162 mg zarówno w prewencji pierwotnej, jak i wtórnej. Stosowanie pochodnych tienopirydyny i antagonistów receptora płytkowego GP IIb/IIIa jest istotne u osób chorych na cukrzycę, u których doszło do wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego. Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego kwas acetylosalicylowy powinien być stosowany w dawce 75–100 mg na dobę, natomiast klopidogrel w dawce 75 mg na dobę. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne wskazuje na konieczność szeroko rozumianej normalizacji zaburzeń metabolicznych w cukrzycy oraz zaleca stosowanie inhibitora P2Y12 wraz z ASA w terapii ostrego zespołu wieńcowego. Wyrównanie metaboliczne oraz farmakoterapia jako profilaktyka przeciwzakrzepowa są treścią zaleceń Polskiego Towarzystwa Kardiodiabetologicznego