Wyszuk. zaawans.

Tom 15, Nr 2 (2024)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2024-11-05
Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Wyświetlenia strony 89
Wyświetlenia/pobrania artykułu 10
Pobierz cytowanie

Eksport do Mediów Społecznościowych

Eksport do Mediów Społecznościowych

Postępowanie dietetyczne u pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy

Ewelina Swora-Cwynar12, Aleksandra Królczyk12, Małgorzata Kałużna23, Marian Grzymisławski12, Marek Ruchała23, Katarzyna Ziemnicka23, Agnieszka Dobrowolska12
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2024;15(2):53-69.

Streszczenie

Niezwykle ważnym czynnikiem poprawiającym komfort i jakość życia pacjentów, a także parametry odzwierciedlające pracę gruczołu tarczowego, jest zbilansowana dieta, oparta przede wszystkim na zwiększonej podaży białka, kwasów omega-3 oraz niektórych witamin i składników mineralnych. Największą rolę w patogenezie i przebiegu choroby przypisuje się takim składnikom jak: jod, selen, żelazo, witamina D. Ze względu na współwystępujący stan zapalny ważnym elementem dietoterapii jest również podaż witamin (witamina A, C, flawonoidy). Wśród czynników predysponujących do rozwoju autoimmunizacyjnego zapalenia tarczycy wymienia się: czynniki genetyczne, upośledzone działanie układu odpornościowego oraz czynniki środowiskowe, związane np. z nieprawidłową mikrobiotą jelitową, niedoborem mikroskładników czy występowaniem goitrogenów.

Artykuł dostępny w formacie PDF

Dodaj do koszyka: 49,00 PLN

Posiadasz dostęp do tego artykułu?

Referencje

  1. Ihnatowicz P, Drywień M, Wątor P, et al. The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto's thyroiditis. Ann Agric Environ Med. 2020; 27(2): 184–193.
    CrossRefPubMed
  2. Manna P, Jain SK. Obesity, Oxidative Stress, Adipose Tissue Dysfunction, and the Associated Health Risks: Causes and Therapeutic Strategies. Metab Syndr Relat Disord. 2015; 13(10): 423–444.
    CrossRefPubMed
  3. Kawicka A, Regulska-Ilow B, Regulska-Ilow B. Metabolic disorders and nutritional status in autoimmune thyroid diseases. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2015; 69: 80–90.
    CrossRefPubMed
  4. Lachowicz K, Stachoń M, Kołota A. The role of ingredients contained in fish and fish products in hashimoto disease. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego. 2020; 1: 90–102.
  5. Zakrzewska E, Zegan M, Michota-Katulska E. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. Bomat Chem Toksykol. 2015; 2(XLVIII): 117–127.
  6. Ratajczak A, Moszak M, Grzymisławski M. Dietary recommendations for hypothyroidism and Hashimoto’s disease. Nursing and Public Health. 2017; 7(4): 305–311.
    CrossRef
  7. Gibiński M. β–glukany owsa jako składnik żywności funkcjonalnej. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2008; 2(57): 15–29.
  8. Omeljaniuk WJ, Dziemianowicz M, Naliwajko SK, et al. Ocena sposobu żywienia pacjentek z chorobą Hashimoto. Bomat Chem Toksykol. 2011; 3(XLIV): 428–33.
  9. Westerterp-Plantenga MS, Luscombe N, Lejeune MP, et al. Dietary protein, metabolism, and body-weight regulation: Dose-response effects. International Journal of Obesity. International Journal of Obesity. 2006; 30: S16–S23.
  10. Mansourian AR. Metabolic pathways of tetraidothyronine and triidothyronine production by thyroid gland: a review of articles. Pak J Biol Sci. 2011; 14(1): 1–12.
    CrossRefPubMed
  11. Pałkowska-Goździk E, Lachowicz K, Rosołowska-Huszcz D. Effects of Dietary Protein on Thyroid Axis Activity. Nutrients. 2017; 10(1).
    CrossRefPubMed
  12. Akkurt G, Kartal B, Alimoğulları M, et al. Effects of regular whey protein consumption on rat thyroid functions. Turk J Med Sci. 2021; 51(4): 2213–2221.
    CrossRefPubMed
  13. Lachowicz K, Stachoń M, Pałkowska-Goździk E, et al. Fizjologiczne aspekty postępowania dietetycznego w chorobie Hashimoto. Kosmos. 2019; 68(2): 201–214.
    CrossRef
  14. Passos MC, da Fonte Ramos C, Dutra SCP, et al. Long-term effects of malnutrition during lactation on the thyroid function of offspring. Horm Metab Res. 2002; 34(1): 40–43.
    CrossRefPubMed
  15. Brown RS, Shalhoub V, Coulter S, et al. Developmental regulation of thyrotropin receptor gene expression in the fetal and neonatal rat thyroid: relation to thyroid morphology and to thyroid-specific gene expression. Endocrinology. 2000; 141(1): 340–345.
    CrossRefPubMed
  16. Januszko O, Kałuża J. Znaczenie ryb i przetworów rybnych w żywieniu człowieka – analiza korzyści i zagrożeń. Kosmos. 2019; 68(2): 269–281.
    CrossRef
  17. Rosołowska-Huszcz D, Lachowicz K, Pałkowska E. Lipidy w interakcjach z hormonami tarczycy. Kosmos. 2016; 65(3): 361–70.
  18. Shao Ss, Zhao Yf, Song Yf, et al. Dietary high-fat lard intake induces thyroid dysfunction and abnormal morphology in rats. Acta Pharmacol Sin. 2014; 35(11): 1411–1420.
    CrossRefPubMed
  19. Simopoulos AP. Omega-3 fatty acids in inflammation and autoimmune diseases. J Am Coll Nutr. 2002; 21(6): 495–505.
    CrossRefPubMed
  20. Jarosz M, Rychlik E, Stoś K, et al. redaktorzy. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny. 2020: 465.
  21. Boelen A, Wiersinga WM, Fliers E. Fasting-induced changes in the hypothalamus-pituitary-thyroid axis. Thyroid. 2008; 18(2): 123–129.
    CrossRefPubMed
  22. Lachowicz K, Pałkowska-Goździk E, Rosołowska-Huszcz D. Aktywność osi podwzgórze-przysadka-tarczyca (HPT) i funkcjonowanie mięśnia sercowego w warunkach deficytu energetycznego. Postępy Hig Med Dosw. 2017; 71: 1154–1171.
  23. Coppola A, Hughes J, Esposito E, et al. Suppression of hypothalamic deiodinase type II activity blunts TRH mRNA decline during fasting. FEBS Lett. 2005; 579(21): 4654–4658.
    CrossRefPubMed
  24. Ortiga-Carvalho TM, Curty FH, Nascimento-Saba CC, et al. Pituitary neuromedin B content in experimental fasting and diabetes mellitus and correlation with thyrotropin secretion. Metabolism. 1997; 46(2): 149–153.
    CrossRefPubMed
  25. Galton VA, Hernandez A, St Germain DL. The 5'-deiodinases are not essential for the fasting-induced decrease in circulating thyroid hormone levels in male mice: possible roles for the type 3 deiodinase and tissue sequestration of hormone. Endocrinology. 2014; 155(8): 3172–3181.
    CrossRefPubMed
  26. Kozłowska L, Rosołowska-Huszcz D. Leptin, thyrotropin, and thyroid hormones in obese/overweight women before and after two levels of energy deficit. Endocrine. 2004; 24(2): 147–153.
    CrossRefPubMed
  27. Lachowicz K, Stachoń M, Pawłowska-Goździk E, Fürstenberg E, Rosołowska-Huszcz D. Wskaźnik wychwytu i poziomu wewnątrzkomórkowego hormonów tarczycy w warunkach deficytu energetycznego. In: Gromadzka-Ostrowska J. ed. Metabolizm i fizjologia jako podstawy postępowania dietetycznego. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2016.
  28. Sadowska J, Stawska A. Dietoprofilaktyka chorób współtowarzyszących niedoczynności tarczycy w wybranej grupie kobiet. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 2015; 48(4).
  29. Wiersinga W. Thyroid Gland, Anatomy and Physiology. Encyclopedia of Endocrine Diseases. 2004: 453–455.
    CrossRef
  30. Barrett KE, Barman SM, Boitano S. The Thyroid Gland. In: Ganong’s Review of Medical Physiology. McGraw-Hill Education, New York 2018.
  31. Hu S, Rayman MP. Multiple Nutritional Factors and the Risk of Hashimoto's Thyroiditis. Thyroid. 2017; 27(5): 597–610.
    CrossRefPubMed
  32. Zimmermann M, Trumbo P. Iodine. Advances in Nutrition. 2013; 4(2): 262–264.
    CrossRef
  33. Zimmermann MB, Boelaert K. Iodine deficiency and thyroid disorders. The Lancet Diabetes & Endocrinology. 2015; 3(4): 286–295.
    CrossRef
  34. Luo Y, Kawashima A, Ishido Y, et al. Iodine excess as an environmental risk factor for autoimmune thyroid disease. Int J Mol Sci. 2014; 15(7): 12895–12912.
    CrossRefPubMed
  35. Liontiris MI, Mazokopakis EE. A concise review of Hashimoto thyroiditis (HT) and the importance of iodine, selenium, vitamin D and gluten on the autoimmunity and dietary management of HT patients.Points that need more investigation. Hell J Nucl Med. 2017; 20(1): 51–56.
    CrossRefPubMed
  36. Xue H, Wang W, Li Y, et al. Selenium upregulates CD4(+)CD25(+) regulatory T cells in iodine-induced autoimmune thyroiditis model of NOD.H-2(h4) mice. Endocr J. 2010; 57(7): 595–601.
    CrossRefPubMed
  37. Mezzomo TR, Nadal J. Effect of nutrients and dietary substances on thyroid function and hypothyroidism. Demetra: Food, Nutrition & Health. 2016; 11(2): 427–43.
  38. Stuss M, Michalska-Kasiczak M, Sewerynek E. The role of selenium in thyroid gland pathophysiology. Endokrynol Pol. 2017; 68(4): 440–465.
    CrossRefPubMed
  39. Karimi F, Omrani GR. Effects of selenium and vitamin C on the serum level of antithyroid peroxidase antibody in patients with autoimmune thyroiditis. J Endocrinol Invest. 2019; 42(4): 481–487.
    CrossRefPubMed
  40. Duntas LH, Benvenga S. Selenium: an element for life. Endocrine. 2015; 48(3): 756–775.
    CrossRefPubMed
  41. Ventura M, Melo M, Carrilho F. Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. Int J Endocrinol. 2017; 2017: 1297658.
    CrossRefPubMed
  42. Socha K, Dziemianowicz M, Omeljaniuk WJ, et al. Nawyki żywieniowe a stężenie selenu w surowicy u pacjentów z chorobą Hashimoto. Probl Hig Epidemio. 2012; 93(4): 824–827.
  43. Rayman MP. Food-chain selenium and human health: emphasis on intake. Br J Nutr. 2008; 100(2): 254–268.
    CrossRefPubMed
  44. Bogdan AR, Miyazawa M, Hashimoto K, et al. Regulators of Iron Homeostasis: New Players in Metabolism, Cell Death, and Disease. Trends Biochem Sci. 2016; 41(3): 274–286.
    CrossRefPubMed
  45. Szklarz M, Gontarz-Nowak K, Matuszewski W, et al. Iron: Not Just a Passive Bystander in AITD. Nutrients. 2022; 14(21).
    CrossRefPubMed
  46. Nekrasova TA, Strongin LG, Ledentsova OV. [Hematological disturbances in subclinical hypothyroidism and their dynamics during substitution therapy]. Klin Med (Mosk). 2013; 91(9): 29–33.
    PubMed
  47. Mody RJ, Brown PI, Wechsler DS. Refractory iron deficiency anemia as the primary clinical manifestation of celiac disease. J Pediatr Hematol Oncol. 2003; 25(2): 169–172.
    CrossRefPubMed
  48. Ashok T, Patni N, Fatima M, et al. Celiac Disease and Autoimmune Thyroid Disease: The Two Peas in a Pod. Cureus. 2022; 14(6): e26243.
    CrossRefPubMed
  49. Mele C, Caputo M, Bisceglia A, et al. Immunomodulatory Effects of Vitamin D in Thyroid Diseases. Nutrients. 2020; 12(5).
    CrossRefPubMed
  50. Holick MF. Vitamin D deficiency. N Engl J Med. 2007; 357(3): 266–281.
    CrossRefPubMed
  51. Kuwata N, Mukohda H, Uchida H, et al. Renal Endocytic Regulation of Vitamin D Metabolism during Maturation and Aging in Laying Hens. Animals (Basel). 2024; 14(3).
    CrossRefPubMed
  52. Wang J, Lv S, Chen G, et al. Meta-analysis of the association between vitamin D and autoimmune thyroid disease. Nutrients. 2015; 7(4): 2485–2498.
    CrossRefPubMed
  53. Włochal M, Kucharski M, Grzymisławski M. The effects of vitamins and trace minerals on chronic autoimmune thyroiditis. Journal of Medical Science. 2014; 83(2): 167–172.
    CrossRef
  54. Dickey W, Kearney N. Overweight in celiac disease: prevalence, clinical characteristics, and effect of a gluten-free diet. Am J Gastroenterol. 2006; 101(10): 2356–2359.
    CrossRefPubMed
  55. Marciniak M, Szymczak-Tomczak A, Mahadea D, et al. Multidimensional Disadvantages of a Gluten-Free Diet in Celiac Disease: A Narrative Review. Nutrients. 2021; 13(2).
    CrossRefPubMed
  56. Nettore IC, Albano L, Ungaro P, et al. Sunshine vitamin and thyroid. Rev Endocr Metab Disord. 2017; 18(3): 347–354.
    CrossRefPubMed
  57. Zhao R, Zhang W, Ma C, et al. Immunomodulatory Function of Vitamin D and Its Role in Autoimmune Thyroid Disease. Front Immunol. 2021; 12: 574967.
    CrossRefPubMed
  58. Jamka M, Ruchała M, Walkowiak J. [Vitamin D and Hashimoto's disease]. Pol Merkur Lekarski. 2019; 47(279): 111–113.
    PubMed
  59. Mazokopakis EE, Papadomanolaki MG, Tsekouras KC, et al. Is vitamin D related to pathogenesis and treatment of Hashimoto's thyroiditis? Hell J Nucl Med. 2015; 18(3): 222–227.
    PubMed
  60. Camurdan OM, Döğer E, Bideci A, et al. Vitamin D status in children with Hashimoto thyroiditis. J Pediatr Endocrinol Metab. 2012; 25(5-6): 467–470.
    PubMed
  61. Unal AD, Tarcin O, Parildar H, et al. Vitamin D deficiency is related to thyroid antibodies in autoimmune thyroiditis. Cent Eur J Immunol. 2014; 39(4): 493–497.
    CrossRefPubMed
  62. Shin DY, Kim KJ, Kim D, et al. Low serum vitamin D is associated with anti-thyroid peroxidase antibody in autoimmune thyroiditis. Yonsei Med J. 2014; 55(2): 476–481.
    CrossRefPubMed
  63. Chahardoli R, Saboor-Yaraghi AA, Amouzegar A, et al. Can Supplementation with Vitamin D Modify Thyroid Autoantibodies (Anti-TPO Ab, Anti-Tg Ab) and Thyroid Profile (T3, T4, TSH) in Hashimoto's Thyroiditis? A Double Blind, Randomized Clinical Trial. Horm Metab Res. 2019; 51(5): 296–301.
    CrossRefPubMed
  64. Kim CY, Lee YJi, Choi JH, et al. The Association between Low Vitamin D Status and Autoimmune Thyroid Disease in Korean Premenopausal Women: The 6th Korea National Health and Nutrition Examination Survey, 2013-2014. Korean J Fam Med. 2019; 40(5): 323–328.
    CrossRefPubMed
  65. Barchetta I, Baroni MG, Leonetti F, et al. TSH levels are associated with vitamin D status and seasonality in an adult population of euthyroid adults. Clin Exp Med. 2015; 15(3): 389–396.
    CrossRefPubMed
  66. Prietl B, Treiber G, Pieber TR, et al. Vitamin D and immune function. Nutrients. 2013; 5(7): 2502–2521.
    CrossRefPubMed
  67. Khanam S. Impact of zinc on thyroid metabolism. Journal of Diabetes, Metabolic Disorders & Control. 2018; 5(1): 27–28.
    CrossRef
  68. Gapys B, Raszeja-Specht A, Bielarczyk H. Role of zinc in physiological and pathological processes of the body. Journal of Laboratory Diagnostics. 2014; 50: 45–52.
  69. Betsy A, Binitha Mp, Sarita S. Zinc deficiency associated with hypothyroidism: an overlooked cause of severe alopecia. Int J Trichology. 2013; 5(1): 40–42.
    CrossRefPubMed
  70. Gröber U, Schmidt J, Kisters K. Magnesium in Prevention and Therapy. Nutrients. 2015; 7(9): 8199–8226.
    CrossRefPubMed
  71. Wang K, Wei H, Zhang W, et al. Severely low serum magnesium is associated with increased risks of positive anti-thyroglobulin antibody and hypothyroidism: A cross-sectional study. Sci Rep. 2018; 8(1): 9904.
    CrossRefPubMed
  72. Dymarska E, Grochowalska A, Krauss H. Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy. Nowiny lekarskie. 2013; 82(3): 222–231.
  73. Sworczak K, Wiśniewski P. The role of vitamins in the prevention and treatment of thyroid disorders. Endokrynol Pol. 2011; 62(4): 340–344.
    PubMed
  74. Brossaud J, Pallet V, Corcuff JB. Vitamin A, endocrine tissues and hormones: interplay and interactions. Endocr Connect. 2017; 6(7): R121–R130.
    CrossRefPubMed
  75. Jubiz W, Ramirez M. Effect of vitamin C on the absorption of levothyroxine in patients with hypothyroidism and gastritis. J Clin Endocrinol Metab. 2014; 99(6): E1031–E1034.
    CrossRefPubMed
  76. Gonçalves CFL, de Freitas ML, Ferreira ACF. Flavonoids, Thyroid Iodide Uptake and Thyroid Cancer-A Review. Int J Mol Sci. 2017; 18(6).
    CrossRefPubMed
  77. Petroski W, Minich DM. Is There Such a Thing as "Anti-Nutrients"? A Narrative Review of Perceived Problematic Plant Compounds. Nutrients. 2020; 12(10).
    CrossRefPubMed
  78. Fahey JW, Zalcmann AT, Talalay P. The chemical diversity and distribution of glucosinolates and isothiocyanates among plants. Phytochemistry. 2001; 56(1): 5–51.
    CrossRefPubMed
  79. Babiker A, Alawi A, Al Atawi M, et al. The role of micronutrients in thyroid dysfunction. Sudan J Paediatr. 2020; 20(1): 13–19.
    CrossRefPubMed
  80. Felker P, Bunch R, Leung AM. Concentrations of thiocyanate and goitrin in human plasma, their precursor concentrations in brassica vegetables, and associated potential risk for hypothyroidism. Nutr Rev. 2016; 74(4): 248–258.
    CrossRefPubMed
  81. Egert S, Rimbach G. Which sources of flavonoids: complex diets or dietary supplements? Adv Nutr. 2011; 2(1): 8–14.
    CrossRefPubMed
  82. Messina M, Redmond G. Effects of soy protein and soybean isoflavones on thyroid function in healthy adults and hypothyroid patients: a review of the relevant literature. Thyroid. 2006; 16(3): 249–258.
    CrossRefPubMed
  83. Tuchendler P, Zdrojewicz Z. Dieta w chorobach tarczycy. Medycyna Rodzinna. 2017; 20(4).
    CrossRef
  84. Kmieć P, Sworczak K. Vitamin D in thyroid disorders. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2015; 123(7): 386–393.
    CrossRefPubMed
  85. Vilela LRR, Fernandes DC. Vitamin D and selenium in Hashimoto’s thyroiditis: by standers or players? Demetra. 2018; 13: 241–226.
  86. Zimmermann MB. Interactions of vitamin A and iodine deficiencies: effects on the pituitary-thyroid axis. Int J Vitam Nutr Res. 2007; 77(3): 236–240.
    CrossRefPubMed
  87. Kharrazian D, Herbert M, Vojdani A. Immunological Reactivity Using Monoclonal and Polyclonal Antibodies of Autoimmune Thyroid Target Sites with Dietary Proteins. J Thyroid Res. 2017; 2017: 4354723.
    CrossRefPubMed
  88. Szostak-Węgierek D, Bednarczuk T, Respondek W, et al. Zasadność stosowania diety bezglutenowej w chorobie Hashimoto: stanowisko Grupy Ekspertów Sekcji Dietetyki Medycznej Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i metabolizmu (POLSPEN). Postępy Żywienia Klinicznego. 2018; 14(2): 33–47.
  89. Asik M, Gunes F, Binnetoglu E, et al. Decrease in TSH levels after lactose restriction in Hashimoto's thyroiditis patients with lactose intolerance. Endocrine. 2014; 46(2): 279–284.
    CrossRefPubMed

Informacje o plikach cookie

Niezbędne pliki cookie

Zawsze aktywne

Te pliki cookie są niezbędne do prawidłowego wyświetlania i działania strony internetowej. Zablokowanie ich może spowodować nieprawidłowe działanie strony.

Analityczne pliki cookie

W ramach naszej strony internetowej korzystamy z narzędzi analitycznych, takich jak Google Analytics, które umożliwiają nam weryfikację ruchu na stronie internetowej. Narzędzia te mogą wymagać użycia plików cookie.

Społecznościowe pliki cookie

Są to pliki cookie powiązane z portalami społecznościowymi, z których korzystamy. Zaakceptowanie ich pozwoli na powiązanie Twojej wizyty na stronie z naszymi profilami w mediach społecznościowych.

Marketingowe pliki cookie

Są to pliki cookie odpowiedzialne za prowadzenie działań reklamowych i marketingowych - zgoda na ich wykorzystanie pozwoli nam kierować do Ciebie reklamy, bazujące na podstawie Twoich wcześniejszych aktywności w ramach naszej stronie internetowej.

Copyright © 2023-2024 Via Medica Regulamin Polityka cookies Polityka prywatności Nota prawna