Tom 15, Nr 1 (2024)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2024-06-05
Wyświetlenia strony
360
Wyświetlenia/pobrania artykułu
28
Wybrane substancje słodzące jako zamienniki cukru w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2024;15(1):15-27.
Streszczenie
Zmniejszona odpowiedź biologiczna tkanek na insulinę to insulinooporność (IO), która wiąże się z szeregiem konsekwencji klinicznych, a nieleczona może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2 i innych zaburzeń metabolicznych. Jednym z elementów leczenia niefarmakologicznego IO jest wprowadzenie diety o niskim indeksie glikemicznym (IG), a kluczowym z czynników w znaczącym stopniu wpływającym na IG pokarmów jest zawartość węglowodanów, w tym przede wszystkim sacharozy. Alternatywą dla cukrów prostych w diecie mogą być substancje słodzące. Celem pracy jest przegląd dostępnych danych literaturowych na temat wpływu wybranych substancji słodzących na gospodarkę węglowodanową oraz inne parametry metaboliczne w poszukiwaniu optymalnego zamiennika sacharozy dla osób z IO. Wszystkie opisane w przeglądzie wybrane substancje słodzące są bezpieczne do stosowanie w dawkach rekomendowanych i nie wpływają na poposiłkową glikemię oraz stężenie insuliny. Ze względu na potencjalne inne korzyści zdrowotne, wśród osób z IO warto rozważyć wykorzystanie jako zamiennik sacharozy: erytrytol, ksylitol i stewię.
Słowa kluczowe: substancje słodząceinsulinacukrzycainsulinooporność
Referencje
- Matulewicz N, Karczewska-Kupczewska M. Insulinooporność a przewlekła reakcja zapalna. Postepy Hig Med Dosw. 2016; 70: 1245–1257.
- Nowosad K. Rola diety i stylu życia w leczeniu insulinooporności. Kosmos. 2021; 70(4): 731–739.
- Misra V, Shrivastava A, Shukla S, et al. Effect of sugar intake towards human health. Saudi Journal of Medicine. 2016; 1(2): 29–36.
- Chong CP, Shahar S, Haron H, et al. Habitual sugar intake and cognitive impairment among multi-ethnic Malaysian older adults. Clin Interv Aging. 2019; 14: 1331–1342.
- Sievenpiper JL, Sievenpiper JL. Sickeningly Sweet: Does Sugar Cause Chronic Disease? No. Can J Diabetes. 2016; 40(4): 287–295.
- Chmielewski Ł. Sytuacja podażowo-popytowa i ceny na światowym i polskim rynku cukru. Zagadnienia Ekon Rolnej. 2021; 369(4): 95–115.
- Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności (Tekst mający znaczenie dla EOG). EUR-Lex - 32011R1129 - EN - EUR-Lex. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32011R1129.
- Polskie Towarzystwo Diabetologicze. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd.
- Yang W, Zhao X, Han Mo, et al. Recent advances in biosynthesis mechanisms and yield enhancement strategies of erythritol. Crit Rev Food Sci Nutr. 2023 [Epub ahead of print]: 1–21.
- Mazi TA, Stanhope KL. Erythritol: An In-Depth Discussion of Its Potential to Be a Beneficial Dietary Component. Nutrients. 2023; 15(1).
- Chukwuma CI, Islam MdS. Effects of xylitol on carbohydrate digesting enzymes activity, intestinal glucose absorption and muscle glucose uptake: a multi-mode study. Food Funct. 2015; 6(3): 955–962.
- Flint N, Hamburg NM, Holbrook M, et al. Effects of erythritol on endothelial function in patients with type 2 diabetes mellitus: a pilot study. Acta Diabetol. 2014; 51(3): 513–516.
- Wölnerhanssen BK, Cajacob L, Keller N, et al. Gut hormone secretion, gastric emptying, and glycemic responses to erythritol and xylitol in lean and obese subjects. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2016; 310(11): E1053–E1061.
- Wen H, Tang B, Stewart AJ, et al. Erythritol Attenuates Postprandial Blood Glucose by Inhibiting α-Glucosidase. J Agric Food Chem. 2018; 66(6): 1401–1407.
- Soetan OA, Ajao FO, Ajayi AF. Blood glucose lowering and anti-oxidant potential of erythritol: An in vitro and in vivo study. J Diabetes Metab Disord. 2023; 22(2): 1217–1229.
- Baranowski D, Rutkowska J, Antoniewska A. Ksylitol – rola technologiczna i żywieniowa. Żywnosc. Nauka. Technologia. Jakość. 2020; 123(2): 5–21.
- Grembecka M. Ksylitol – rola w diecie oraz profilaktyce i terapii chorób człowieka. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 2015; 48(3): 340–343.
- Wölnerhanssen BK, Meyer-Gerspach AC, Beglinger C, et al. Metabolic effects of the natural sweeteners xylitol and erythritol: A comprehensive review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2020; 60(12): 1986–1998.
- Goluch-Koniuszy Z, Rygielska MT. he effect of replacement of sucrose with sucralose (E 955) in the diet on the selected metabolic pathways in an animal model. Bromatol Chem Toksykol. 2014; 47(1): 96–105.
- Ahmad SY, Friel JK, Mackay DS. Effect of sucralose and aspartame on glucose metabolism and gut hormones. Nutr Rev. 2020; 78(9): 725–746.
- AlDeeb O, Mahgoub H, Foda NH. Sucralose. Profiles Drug Subst Excip Relat Methodol. 2013; 38: 423–462.
- Schiffman SS, Rother KI. Sucralose, a synthetic organochlorine sweetener: overview of biological issues. J Toxicol Environ Health B Crit Rev. 2013; 16(7): 399–451.
- Pepino MY, Tiemann CD, Patterson BW, et al. Sucralose Affects Glycemic and Hormonal Responses to an Oral Glucose Load. Diabetes Care. 2013; 36(9): 2530–2535.
- Saada HN, Mekky NH, Eldawy HA, et al. Biological Effect of Sucralose in Diabetic Rats. Food Nutr Sci. 2013; 4: 82–89.
- Lertrit A, Srimachai S, Saetung S, et al. Effects of sucralose on insulin and glucagon-like peptide-1 secretion in healthy subjects: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Nutrition. 2018; 55-56: 125–130.
- Gardner C, Wylie-Rosett J, Gidding SS, et al. American Heart Association Nutrition Committee of the Council on Nutrition, Physical Activity and Metabolism, Council on Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology, Council on Cardiovascular Disease in the Young, American Diabetes Association, American Heart Association Nutrition Committee of the Council on Nutrition, Physical Activity and Metabolism, Council on Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology, Council on Cardiovascular Disease in the Young, and the American D. Nonnutritive sweeteners: current use and health perspectives: a scientific statement from the American Heart Association and the American Diabetes Association. Circulation. 2012; 126(4): 509–519.
- Krzyżewska I, Kozarska A. Substancje słodzące-charakterystyka, metabolizm oraz metody oznaczania w środowisku wodnym. Cz. 1. LAB Laboratoria, Aparatura, Badania. 2017; 22(2): 24–26.
- Koszowska A, Dittfeld A, Nowak J, et al. Sweeteners – can they replace sugar? Nowa Med. 2014; 21(1).
- Hall WL, Millward DJ, Rogers PJ, et al. Physiological mechanisms mediating aspartame-induced satiety. Physiol Behav. 2003; 78(4-5): 557–562.
- Melanson KJ, Westerterp-Plantenga MS, Campfield LA, et al. Blood glucose and meal patterns in time-blinded males, after aspartame, carbohydrate, and fat consumption, in relation to sweetness perception. Br J Nutr. 1999; 82(6): 437–446.
- Horwitz DL, McLane M, Kobe P. Response to single dose of aspartame or saccharin by NIDDM patients. Diabetes Care. 1988; 11(3): 230–234.
- Santos NC, de Araujo LM, De Luca Canto G, et al. Metabolic effects of aspartame in adulthood: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Crit Rev Food Sci Nutr. 2018; 58(12): 2068–2081.
- Choudhary AK. Aspartame: Should Individuals with Type II Diabetes be Taking it? Curr Diabetes Rev. 2018; 14(4): 350–362.
- Arumugam B, Subramaniam A, Alagaraj P. Stevia as a Natural Sweetener: A Review. Cardiovasc Hematol Agents Med Chem. 2020; 18(2): 94–103.
- Tey SL, Salleh NB, Henry CJ, et al. Effects of non-nutritive (artificial vs natural) sweeteners on 24-h glucose profiles. Eur J Clin Nutr. 2017; 71(9): 1129–1132.
- Mohd-Radzman NH, Ismail WIW, Adam Z, et al. Potential Roles of Stevia rebaudiana Bertoni in Abrogating Insulin Resistance and Diabetes: A Review. Evid Based Complement Alternat Med. 2013; 2013: 718049.
- Anton SD, Martin CK, Han H, et al. Effects of stevia, aspartame, and sucrose on food intake, satiety, and postprandial glucose and insulin levels. Appetite. 2010; 55(1): 37–43.
- Ritu M, Nandini J. Nutritional composition of Stevia rebaudiana, a sweet herb, and its hypoglycaemic and hypolipidaemic effect on patients with non-insulin dependent diabetes mellitus. J Sci Food Agric. 2016; 96(12): 4231–4234.
- Meyer-Gerspach AC, Wingrove JO, Beglinger C, et al. Erythritol and xylitol differentially impact brain networks involved in appetite regulation in healthy volunteers. Nutr Neurosci. 2022; 25(11): 2344–2358.
- Teysseire F, Bordier V, Budzinska A, et al. Metabolic Effects and Safety Aspects of Acute D-allulose and Erythritol Administration in Healthy Subjects. Nutrients. 2023; 15(2).
- Shin DH, Lee JiH, Kang MS, et al. Glycemic Effects of Rebaudioside A and Erythritol in People with Glucose Intolerance. Diabetes Metab J. 2016; 40(4): 283–289.
- Kong F, Kang S, Zhang J, et al. Whey protein and xylitol complex alleviate type 2 diabetes in C57BL/6 mice by regulating the intestinal microbiota. Food Res Int. 2022; 157: 111454.
- Méndez-García LA, Bueno-Hernández N, Cid-Soto MA, et al. Ten-Week Sucralose Consumption Induces Gut Dysbiosis and Altered Glucose and Insulin Levels in Healthy Young Adults. Microorganisms. 2022; 10(2).
- Thomson P, Santibañez R, Aguirre C, et al. Short-term impact of sucralose consumption on the metabolic response and gut microbiome of healthy adults. Br J Nutr. 2019; 122(8): 856–862.
- Scarpaci JL. Sugar and Modernity in Latin America: Interdisciplinary Perspectives ed. by Vinicius de Carvalho, Susanne Hojlund, Per Bendix Jeppessen, and Karen-Margrethe Simonsen (review). Journal of Latin American Geography. 2015; 14(2): 211–213.
