open access

Vol 13, No 1 (2019)
Review paper
Published online: 2019-04-04
Get Citation

An idea of perfekcjoryzm in the Karol Wojtyła— Saint John Paul II concept of an aspect ofa person physician in palliative medicine

Tomasz Wojciech Jaszczewski1
·
Palliat Med Pract 2019;13(1):27-34.
Affiliations
  1. Stowarzyszenie Hospicjum im. św. Wawrzyńca, Dickmana 6, 81-109 Gdynia, Poland

open access

Vol 13, No 1 (2019)
Review paper
Published online: 2019-04-04

Abstract

W artykule przedstawiono założenia perfekcjoryzmu w aspekcie osoby lekarza działającego w obszarze medycyny paliatywnej. Perfekcjoryzm wskazuje na doskonalenie człowieka lub dewaluację człowieczeństwa, jako następstwo spełnionego przezeń czynu i akcentuje stawanie się człowiekiem lepszym przez spełnienie każdego dobrego czynu. Myśl Karola Wojtyły wyraża ontyczno-aksjologiczną koncepcję osoby obdarzonej godnością, dla której uzasadnieniem filozoficznym jest rozumność i wolność, przy czym ta ostatnia odczytywana jest w świetle obiektywnej prawdy. Godność — zdaniem Karola Wojtyły — w sensie filozoficznym, jest wyrazem struktury bytu osobowego, a w sensie teologicznym określona jest perspektywą Absolutu, który jest źródłem i racją bytu człowieka — osoby. Dystynkcją osoby ludzkiej jest jej dynamizm. Człowiek — osoba jest rzeczywistością stającą się w czynie i przez niego. Osoba w ujęciu Karola Wojtyły jest konkretnie przeżywającym siebie podmiotem. Człowiek przez odsłonięcie w przeżyciu struktury samostanowienia uzyskuje wiedzę, że jest sobie dany i zadany. Samostanowienie jest istotą wolności człowieka i wiąże się z ujęciem jego sprawczości, a także odpowiedzialności za czyn. Samostanowienie wykracza jednak poza pojęcie sprawczości, prowadzi bowiem do faktu stawania się przez podmiot twórcą samego siebie. Dobro spełnionego czynu określone jest przez treść normy personalistycznej wskazującej na konieczność afirmacji (miłości) drugiej osoby ze względu na przynależną jej godność. Moralność w tym ujęciu jest rzeczywistością ontologiczną, a nie jedynie świadomościową. Wezwanie do osiągnięcia przez człowieka — osobę pełni człowieczeństwa jest wyzwaniem do pracy nad sobą. Wszelkie decyzje i działania medyczne podejmowane w opiece paliatywnej, które dotyczą leczenia bądź odstąpienia od terapii, winny być rozpatrywane przez lekarza w perspektywie wyznaczonej przez normę personalistyczną ze względu na godność osoby pacjenta. Uwzględnienie tej perspektywy, zgodnie z koncepcją Karola Wojtyły, będzie adekwatnym odniesieniem lekarza do własnej godności, dzięki czemu umożliwi mu realizację pełni człowieczeństwa w jednym z podstawowych wymiarów ludzkiej egzystencji, jaki stanowi praca. Palliat Med Pract 2019; 13, 1: 27–34

Abstract

W artykule przedstawiono założenia perfekcjoryzmu w aspekcie osoby lekarza działającego w obszarze medycyny paliatywnej. Perfekcjoryzm wskazuje na doskonalenie człowieka lub dewaluację człowieczeństwa, jako następstwo spełnionego przezeń czynu i akcentuje stawanie się człowiekiem lepszym przez spełnienie każdego dobrego czynu. Myśl Karola Wojtyły wyraża ontyczno-aksjologiczną koncepcję osoby obdarzonej godnością, dla której uzasadnieniem filozoficznym jest rozumność i wolność, przy czym ta ostatnia odczytywana jest w świetle obiektywnej prawdy. Godność — zdaniem Karola Wojtyły — w sensie filozoficznym, jest wyrazem struktury bytu osobowego, a w sensie teologicznym określona jest perspektywą Absolutu, który jest źródłem i racją bytu człowieka — osoby. Dystynkcją osoby ludzkiej jest jej dynamizm. Człowiek — osoba jest rzeczywistością stającą się w czynie i przez niego. Osoba w ujęciu Karola Wojtyły jest konkretnie przeżywającym siebie podmiotem. Człowiek przez odsłonięcie w przeżyciu struktury samostanowienia uzyskuje wiedzę, że jest sobie dany i zadany. Samostanowienie jest istotą wolności człowieka i wiąże się z ujęciem jego sprawczości, a także odpowiedzialności za czyn. Samostanowienie wykracza jednak poza pojęcie sprawczości, prowadzi bowiem do faktu stawania się przez podmiot twórcą samego siebie. Dobro spełnionego czynu określone jest przez treść normy personalistycznej wskazującej na konieczność afirmacji (miłości) drugiej osoby ze względu na przynależną jej godność. Moralność w tym ujęciu jest rzeczywistością ontologiczną, a nie jedynie świadomościową. Wezwanie do osiągnięcia przez człowieka — osobę pełni człowieczeństwa jest wyzwaniem do pracy nad sobą. Wszelkie decyzje i działania medyczne podejmowane w opiece paliatywnej, które dotyczą leczenia bądź odstąpienia od terapii, winny być rozpatrywane przez lekarza w perspektywie wyznaczonej przez normę personalistyczną ze względu na godność osoby pacjenta. Uwzględnienie tej perspektywy, zgodnie z koncepcją Karola Wojtyły, będzie adekwatnym odniesieniem lekarza do własnej godności, dzięki czemu umożliwi mu realizację pełni człowieczeństwa w jednym z podstawowych wymiarów ludzkiej egzystencji, jaki stanowi praca. Palliat Med Pract 2019; 13, 1: 27–34

Get Citation

Keywords

Karol Wojtyła — św. Jan Paweł II, personalizm, osoba, perfekcjoryzm, lekarz, medycyna paliatywna

About this article
Title

An idea of perfekcjoryzm in the Karol Wojtyła— Saint John Paul II concept of an aspect ofa person physician in palliative medicine

Journal

Palliative Medicine in Practice

Issue

Vol 13, No 1 (2019)

Article type

Review paper

Pages

27-34

Published online

2019-04-04

Page views

814

Article views/downloads

2605

DOI

10.5603/PMPI.2019.0005

Bibliographic record

Palliat Med Pract 2019;13(1):27-34.

Keywords

Karol Wojtyła — św. Jan Paweł II
personalizm
osoba
perfekcjoryzm
lekarz
medycyna paliatywna

Authors

Tomasz Wojciech Jaszczewski

References (18)
  1. Wojtyła K. W poszukiwaniu podstaw perfekcjoryzmu w etyce. In: Styczeń T, Gałkowski JW, Rodziński A. ed. Zagadnienia podmiotu moralności. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001: 201–211.
  2. Galarowicz I. Blask godności. O etyce Karola Wojtyły i nie tylko. Wyd. Antyk, Kęty 2005: 161.
  3. Gregory E. Religion and Bioethics. In: Kuhse H, Singer P. ed. A Companion to Bioethics. Blackwell Publishing Ltd. 2009: 46–49.
  4. Wojtyła K. Człowiek jest osobą. In: Styczeń T, Chudy W, Gałkowski JW. ed. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000: 417–420.
  5. Wojtyła K. Osoba i czyn. In: Styczeń T, Chudy W, Gałkowski JW. ed. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000: 51–344.
  6. Księga Rodzaju. In: Dynarski K, Przybył M. ed. Biblia Tysiąclecia wydanie piąte w roku jubileuszowym 2000. Wyd. Pallotinum, Poznań 2003.
  7. Reale G. Metafizyka osoby jako podstawa wychowania. In: Szudra A, Uzar K. ed. Personalistyczny wymiar filozofii wychowania. KUL, Lublin 2009: 23–44.
  8. Wojtyła K. Podmiotowość i to co nieredukowalne w człowieku. In: Styczeń T, Chudy W, Gałkowski JW. ed. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000: 434–443.
  9. Wojtyła K. Osobowa struktura samostanowienia. In: Styczeń T, Chudy W, Gałkowski JW. ed. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000: 423–432.
  10. Wojtyła K. Uczestnictwo czy alienacja? In: Styczeń T, Chudy W, Gałkowski JW. ed. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000: 447–461.
  11. Wojtyła K. Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maxa Schellera. In: Styczeń T, Gałkowski JW, Rodziński A. ed. Zagadnienia podmiotu moralności. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001: 13–126.
  12. Jan Paweł II. Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Wyd. Liberia Editrice Vaticana, Watykan 1986: 13.
  13. Jan Paweł II. Laborem exercens. in: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II. Wyd. Znak, Kraków 2007: 144–210.
  14. Sujka A. (red.). Jan Paweł II o życiu – aborcja, eutanazja, wojna. Wydawnictwo M, Kraków 2005: 54.
  15. Wojtyła K. O kierowniczej lub służebnej roli rozumu w etyce na tle poglądów św. Tomasza z Akwinu, Hume’a i Kanta. In: Styczeń T, Gałkowski W, Rodziński A. ed. Zagadnienia podmiotu moralności. Wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001: 213–229.
  16. Jan Paweł II. Evangelium vitae. In: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II. Wyd. Znak, Kraków 2007: 841–1075.
  17. Kielanowski TM. Wprowadzenie do nauki o etyce i deontologii lekarskiej. In: Kalita Z. ed. Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001: 270–272.
  18. Bartoszek A. Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej. Wyd. Księgarnia św. Jacka, Katowice 2000: 47–59.

Regulations

Important: This website uses cookies. More >>

The cookies allow us to identify your computer and find out details about your last visit. They remembering whether you've visited the site before, so that you remain logged in - or to help us work out how many new website visitors we get each month. Most internet browsers accept cookies automatically, but you can change the settings of your browser to erase cookies or prevent automatic acceptance if you prefer.

By VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73 , 80–180 Gdańsk, Poland

phone:+48 58 320 94 94, fax:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl