An idea of perfekcjoryzm in the Karol Wojtyła— Saint John Paul II concept of an aspect ofa person physician in palliative medicine

Abstract

W artykule przedstawiono założenia perfekcjoryzmu w aspekcie osoby lekarza działającego w obszarze medycyny paliatywnej. Perfekcjoryzm wskazuje na doskonalenie człowieka lub dewaluację człowieczeństwa, jako następstwo spełnionego przezeń czynu i akcentuje stawanie się człowiekiem lepszym przez spełnienie każdego dobrego czynu. Myśl Karola Wojtyły wyraża ontyczno-aksjologiczną koncepcję osoby obdarzonej godnością, dla której uzasadnieniem filozoficznym jest rozumność i wolność, przy czym ta ostatnia odczytywana jest w świetle obiektywnej prawdy. Godność — zdaniem Karola Wojtyły — w sensie filozoficznym, jest wyrazem struktury bytu osobowego, a w sensie teologicznym określona jest perspektywą Absolutu, który jest źródłem i racją bytu człowieka — osoby. Dystynkcją osoby ludzkiej jest jej dynamizm. Człowiek — osoba jest rzeczywistością stającą się w czynie i przez niego. Osoba w ujęciu Karola Wojtyły jest konkretnie przeżywającym siebie podmiotem. Człowiek przez odsłonięcie w przeżyciu struktury samostanowienia uzyskuje wiedzę, że jest sobie dany i zadany. Samostanowienie jest istotą wolności człowieka i wiąże się z ujęciem jego sprawczości, a także odpowiedzialności za czyn. Samostanowienie wykracza jednak poza pojęcie sprawczości, prowadzi bowiem do faktu stawania się przez podmiot twórcą samego siebie. Dobro spełnionego czynu określone jest przez treść normy personalistycznej wskazującej na konieczność afirmacji (miłości) drugiej osoby ze względu na przynależną jej godność. Moralność w tym ujęciu jest rzeczywistością ontologiczną, a nie jedynie świadomościową. Wezwanie do osiągnięcia przez człowieka — osobę pełni człowieczeństwa jest wyzwaniem do pracy nad sobą. Wszelkie decyzje i działania medyczne podejmowane w opiece paliatywnej, które dotyczą leczenia bądź odstąpienia od terapii, winny być rozpatrywane przez lekarza w perspektywie wyznaczonej przez normę personalistyczną ze względu na godność osoby pacjenta. Uwzględnienie tej perspektywy, zgodnie z koncepcją Karola Wojtyły, będzie adekwatnym odniesieniem lekarza do własnej godności, dzięki czemu umożliwi mu realizację pełni człowieczeństwa w jednym z podstawowych wymiarów ludzkiej egzystencji, jaki stanowi praca. Palliat Med Pract 2019; 13, 1: 27–34