Wstęp: Implantacja kardiowertera-defibrylatora (ICD) jest coraz częstszą formą terapii groźnych dla życia komorowych zaburzeń rytmu serca. Obecnie populację pacjentów poddanych takiemu leczeniu w Polsce szacuje się na kilkanaście tysięcy. Procedura ICD przedłuża życie pacjentów, jednak jest także powodem licznych problemów psychologicznych oraz niejednokrotnie obniżenia aktywności fizycznej. Znaczną grupę pacjentów po implantacji stanowią osoby z niewydolnością serca, u których zgodnie z zaleceniami towarzystw kardiologicznych konieczna jest rehabilitacja kardiologiczna. Nie opracowano jak dotąd jednoznacznych standardów jej stosowania w tej grupie chorych.

Materiały i metody: Do badania włączono 60 osób (14 kobiet i 46 mężczyzn) w wieku od 23 lat do 88 lat (średnia 58,9, odchylenie standardowe 13). Wszyscy pacjenci zostali poddani programowi kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej. Przed rozpoczęciem usprawniania i po jego zakończeniu dokonano oceny wydolności fizycznej za pomocą testu wysiłkowego. W 18 przypadkach było to badanie spiroergometryczne. Dwukrotnie oceniono również jakość życia oraz występowanie lęku i depresji przy użyciu kwestionariuszy SF-36, MacNew oraz HADS.

Wyniki: Uzyskano poprawę wydolności fizycznej mierzoną szczytowym pochłanianiem tlenu o 21,2% (2,1 ml/kg/min), czasem trwania wysiłku o 32% (94,6 s) oraz maksymalnym obciążeniem o 25% (14 W). Ogólna jakość życia w kwestionariuszu SF-36 nie uległa zmianie. Odnotowano natomiast polepszenie w podskali fizycznej MacNew. Objawy lęku i depresji uległy zmniejszeniu wśród pacjentów, u których odnotowano je w badaniu wstępnym. Dwukrotnie doszło do adekwatnych interwencji ICD. Żaden z tych epizodów nie miał bezpośredniego związku z rehabilitacją.

Wnioski: Rehabilitacja kardiologiczna w grupie pacjentów poddanych implantacji kardiowertera-defibrylatora skutkuje wzrostem wydolności fizycznej mierzonej szczytowym pochłanianiem tlenu, czasem trwania wysiłku i osiągniętym obciążeniem maksymalnym. Jej wynikiem jest także poprawa jakości życia, zmniejszenie objawów lęku i depresji. Jest to także metoda bezpieczna dla badanej grupy pacjentów.