Tom 2, Nr 3-4 (2022)
OPIS PRZYPADKU
Opublikowany online: 2023-03-06
Wyświetlenia strony
419
Wyświetlenia/pobrania artykułu
63
Limfohistiocytoza hemofagocytarna — opis serii przypadków. Stężenie ferrytyny w surowicy jako wskaźnik skuteczności leczenia
1
, 1, 1, 1, 1
, 1, 1, 1, 1
Hematologia — Edukacja 2022;2(3-4):179-187.
Streszczenie
Wprowadzenie: Limfohistiocytoza hemofagocytarna (HLH) jest chorobą związaną z nadmierną aktywacją układu odpornościowego. Charakteryzuje się brakiem aktywności komórek naturalnej toksyczności i niekontrolowaną aktywnością cytotoksycznych limfocytów T i makrofagów, z masywną odpowiedzią cytokinową. Badanie cytologiczne może wykazać obecność hemofagocytów w różnych tkankach (np. szpiku). W badaniach laboratoryjnych często obserwuje się wyjątkowo duże stężenie ferrytyny. Ze względu na agresywny przebieg choroby śmiertelność jest niezwykle wysoka. Opis przypadku: Przedstawiono opis 3 pacjentów z nabytą postacią HLH leczonych z powodzeniem w klinice hematoonkologii i transplantacji szpiku od września 2018 do kwietnia 2021 roku. W 1 przypadku HLH rozwinęła się w czasie ciąży. Pacjenta 2. początkowo hospitalizowano na oddziale intensywnej terapii, gdzie przeprowadzono 10 zabiegów plazmaferezy. U obojga chorych wkrótce po zastosowaniu leczenia według protokołu HLH-2004 uzyskano stabilizację stężenia ferrytyny i remisję choroby. U 3. pacjenta HLH wywołało zakażenie wirusem Epsteina-Bárr i zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2). W pierwszym etapie leczenia pacjent otrzymywał leki zgodnie z protokołem HLH-2004, ale stężenie ferrytyny w surowicy nie ulegało normalizacji. W trakcie leczenia doszło do ponownego zakażenia SARS-CoV-2. Ze względu na oporność na leczenie i brak możliwości kontynuacji terapii według protokołu HLH-2004 zdecydowano o rozpoczęciu leczenia ruksolitynibem, co spowodowało stabilizację stężenia ferrytyny w surowicy i poprawę stanu ogólnego. Pacjenta zakwalifikowano do allogenicznego przeszczepienia szpiku. Podsumowanie: Limfohistiocytoza hemofagocytarna to trudny i interdyscyplinarny problem diagnostyczno-leczniczy. Konieczne jest poszerzanie wiedzy dotyczącej konieczności szybkiej i ukierunkowanej diagnostyki. Stężenie ferrytyny wydawało się szczególnie pomocnym parametrem laboratoryjnym, będącym czynnikiem predykcyjnym skuteczności leczenia. Właściwa diagnostyka i jak najwcześniejsze leczenie może uratować życie pacjenta.
Słowa kluczowe: limfohistiocytoza hemofagocytarna (HLH)hemofagocytyferrytyna w surowicyEBVSARS-CoV-2
Referencje
- Jędrzejczak W, Machowicz R, Ochrem B. Histiocytozy zapalne i nowotworowe; Limfohistiocytoza hemofagocytowa. In: Gajewski P. ed. Interna Szczeklika. Duży podręcznik. Medycyna Praktyczna, Kraków 2020: 1909–1911.
- Farquhar JW, Claireaux AE AE. Familial haemophagocytic reticulosis. Arch Dis Child. 1952; 27(136): 519–525.
- Egeler RM, Shapiro R, Loechelt B, et al. Characteristic immune abnormalities in hemophagocytic lymphohistiocytosis. J Pediatr Hematol Oncol. 1996; 18(4): 340–345.
- Stepp SE, Dufourcq-Lagelouse R, Le Deist F, et al. Perforin gene defects in familial hemophagocytic lymphohistiocytosis. Science. 1999; 286(5446): 1957–1959.
- Zhang K, Astigarraga I, Bryceson Y et al. Familial hemophagocytic lymphohistiocytosis. In: Adam MP, Mirzaa GM, Pagon RA et al., eds. GeneReviews. University of Washington, Seattle 2006: 1993–2022 . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20301617 (September 30, 2021).
- Jordan MB, Hildeman D, Kappler J, et al. An animal model of hemophagocytic lymphohistiocytosis (HLH): CD8+ T cells and interferon gamma are essential for the disorder. Blood. 2004; 104(3): 735–743.
- Henter JI, Horne A, Aricó M, et al. HLH-2004: Diagnostic and therapeutic guidelines for hemophagocytic lymphohistiocytosis. Pediatr Blood Cancer. 2007; 48(2): 124–131.
- Usmani GN, Woda BA, Newburger PE. Advances in understanding the pathogenesis of HLH. Br J Haematol. 2013; 161(5): 609–622.
- Henter JI, Carlson LA, Söder O, et al. Lipoprotein alterations and plasma lipoprotein lipase reduction in familial hemophagocytic lymphohistiocytosis. Acta Paediatr Scand. 1991; 80(6-7): 675–681.
- Valade S, Azoulay E, Galicier L, et al. Coagulation disorders and bleedings in critically ill patients with hemophagocytic lymphohistiocytosis. Medicine (Baltimore). 2015; 94(40): e1692.
- Jordan MB, Allen CE, Weitzman S, et al. How I treat hemophagocytic lymphohistiocytosis. Blood. 2011; 118(15): 4041–4052.
- Rouphael NG, Talati N, Vaughan C, et al. Infections associated with haemophagocytic syndrome. Lancet Infect Dis. 2007; 7(12): 814–822.
- Dewaele K, Claeys R. Hemophagocytic lymphohistiocytosis in SARS-CoV-2 infection. Blood. 2020; 135(25): 2323.
- Lubnow M, Schmidt B, Fleck M, et al. Secondary hemophagocytic lymphohistiocytosis and severe liver injury induced by hepatic SARS-CoV-2 infection unmasking Wilson's disease: Balancing immunosuppression. Int J Infect Dis. 2021; 103: 624–627.
- Tang LV, Hu Yu. Hemophagocytic lymphohistiocytosis after COVID-19 vaccination. J Hematol Oncol. 2021; 14(1): 87.
- La Rosée P, Horne A, Hines M, et al. Recommendations for the management of hemophagocytic lymphohistiocytosis in adults. Blood. 2019; 133(23): 2465–2477.
- Henter JI, Horne A, Aricó M, et al. HLH-2004: Diagnostic and therapeutic guidelines for hemophagocytic lymphohistiocytosis. Pediatr Blood Cancer. 2007; 48(2): 124–131.
- Allen CE, Yu X, Kozinetz CA, et al. Highly elevated ferritin levels and the diagnosis of hemophagocytic lymphohistiocytosis. Pediatr Blood Cancer. 2008; 50(6): 1227–1235.
- Sandnes M, Ulvik RJ, Vorland M, et al. Hyperferritinemia — a clinical overview. J Clin Med. 2021; 10(9).
- Hearnshaw S, Thompson NP, McGill A. The epidemiology of hyperferritinaemia. World J Gastroenterol. 2006; 12(36): 5866–5869.
- Lin TF, Ferlic-Stark LL, Allen CE, et al. Rate of decline of ferritin in patients with hemophagocytic lymphohistiocytosis as a prognostic variable for mortality. Pediatr Blood Cancer. 2011; 56(1): 154–155.
- Kohli S, Chadha R, Rastogi N, et al. High serum ferritin alone as a predictor of mortality and hemophagocytic lymphohistiocytosis. EJHaem. 2021; 2(1): 136–138.
- La Rosée P, Horne A, Hines M, et al. Recommendations for the management of hemophagocytic lymphohistiocytosis in adults. Blood. 2019; 133(23): 2465–2477.
- Ehl S, Astigarraga I, von Bahr Greenwood T, et al. Recommendations for the use of etoposide-based therapy and bone marrow transplantation for the treatment of HLH: Consensus Statements by the HLH Steering Committee of the Histiocyte Society. J Allergy Clin Immunol Pract. 2018; 6(5): 1508–1517.
- Bergsten E, Horne A, Aricó M, et al. Confirmed efficacy of etoposide and dexamethasone in HLH treatment: long-term results of the cooperative HLH-2004 study. Blood. 2017; 130(25): 2728–2738.
- Machaczka M. Specyfika występowania limfohistiocytozy hemofagocytarnej w okresie wieku dorosłego. Acta Haematol Pol. 2013; 44(3): 307–313.
- Wang JS, Wang YN, Wu L, et al. [Refractory/relapsed hemophagocytic lymphohistiocytosis treated with ruxolitinib: three cases report and literatures review]. Zhonghua Xue Ye Xue Za Zhi. 2019; 40(1): 73–75.
- Moshous D, Briand C, Castelle M, et al. Alemtuzumab as first line treatment in children with familial lymphohistiocytosis. Blood. 2019; 134(Supp_1): 80–80.
