Rola dysbiozy jelitowej w patogenezie nadwagi i otyłości
Streszczenie
Dysbioza jelitowa, czyli zaburzenie równowagi w składzie i funkcjonowaniu mikrobioty, wydaje się uczestniczyć w rozwoju nadwagi i otyłości. Flora jelitowa odgrywa istotną rolę w regulacji bilansu energetycznego poprzez modulowanie metabolizmu gospodarza, modyfikacje reakcji zapalnych i funkcjonowanie bariery jelitowej, co w konsekwencji może przyczynić się do przyrostu masy ciała i występowania zaburzeń metabolicznych. Istnieje wiele mechanizmów łączących zmiany w mikrobiomie jelitowym z powstawaniem nieprawidłowości w zakresie masy ciała. Ponadto, szereg badań naukowych z wykorzystaniem zarówno zwierzęcych modeli doświadczalnych, jak i analiz klinicznych z udziałem ludzi wskazuje na powiązanie dysbiozy jelitowej z otyłością. Tym samym upatruje się szansy w modulacjach flory jelitowej z wykorzystaniem terapii obejmujących suplementację probiotykami i/lub prebiotykami, a także transplantację mikrobioty pozyskiwanej z kału osób szczupłych w poprawie masy ciała i parametrów metabolicznych osób z nadwagą i otyłością. Rola dysbiozy jelitowej w patogenezie nadwagi i otyłości wydaje się złożona i wieloaspektowa. Istnieje zatem potrzeba prowadzenia dalszych badań w analizowanym obszarze badawczym celem zrozumienia dokładnych zależności pomiędzy florą jelitową a masą ciała.
Słowa kluczowe: nadwagaotyłośćdysbioza jelitowamikroflora jelitowa
Referencje
- World Obesity Day 2022 – Accelerating action to stop obesity. https://www.who.int/news/item/04-03-2022-world-obesity-day-2022-accelerating-action-to-stop-obesity (9.01.2023).
- Obesity and overweight. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight (9.01.2023).
- Weiss GA, Hennet T. Mechanisms and consequences of intestinal dysbiosis. Cell Mol Life Sci. 2017; 74(16): 2959–2977.
- Riva A, Borgo F, Lassandro C, et al. Pediatric obesity is associated with an altered gut microbiota and discordant shifts in Firmicutes populations. Environ Microbiol. 2017; 19(1): 95–105.
- Moszak M, Szulińska M, Bogdański P. You are what you eat — the relationship between diet, microbiota, and metabolic disorders-a review. Nutrients. 2020; 12(4).
- Hill JJ. Obesity: an emerging threat. J Natl Black Nurses Assoc. 2018; 29(2): 36–39.
- GUS. Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/stan-zdrowia-ludnosci-polski-w-2014-r-,6,6.html (8.03.2023).
- Home - Eurostat. https://ec.europa.eu/eurostat/ (8.03.2023).
- NIH. Assessing Your Weight and Health Risk. https://www.nhlbi.nih.gov/health/educational/lose_wt/risk.htm (9.01.2023).
- Ozhan H, Alemdar R, Caglar O, et al. MELEN Investigators. Performance of bioelectrical impedance analysis in the diagnosis of metabolic syndrome. J Investig Med. 2012; 60(3): 587–591.
- Kvist H, Sjöström L, Tylén U. Adipose tissue volume determinations in women by computed tomography: technical considerations. Int J Obes. 1986; 10(1): 53–67.
- James WPT. WHO recognition of the global obesity epidemic. Int J Obes (Lond). 2008; 32 Suppl 7: S120–S126.
- Kyle TK, Dhurandhar EJ, Allison DB. Regarding obesity as a disease: evolving policies and their implications. Endocrinol Metab Clin North Am. 2016; 45(3): 511–520.
- World Obesity Federation. Obesity as a disease. https://www.worldobesity.org/what-we-do/our-policy-priorities/obesity-as-a-disease (10.01.2023).
- International Classification of Diseases (ICD). https://www.who.int/standards/classifications/classification-of-diseases (8.03.2023).
- International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems: 10th Revision (ICD-10) — The Nile. https://www.thenile.com.au/books/world-health-organization/international-statistical-classification-of-diseases-and-rel/9789241549165 (8.03.2023).
- ICD-10 Version: 2019. Chapter IV. Endocrine, nutritional and metabolic diseases (E00-E90). https://icd.who.int/browse10/2019/en#/E66.9 (8.03.2023).
- Wright S, Aronne L. Causes of obesity. Abdom Imaging. 2012; 37(5): 730–732.
- Impact of insufficient sleep on total daily energy expenditure, food intake, and weight gain. https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1216951110 (10.01.2023).
- Bernlohr DA, Jenkins AE, Bennaars AA. Chapter 10 Adipose tissue and lipid metabolism. New Comprehensive Biochemistry. 2002: 263–289.
- Murawska-Ciałowicz E. Tkanka tłuszczowa – charakterystyka morfologiczna i biochemiczna różnych depozytów. Postepy Hig Med Dosw. 2017; 71: 466–484.
- Tchernof A, Després JP. Pathophysiology of human visceral obesity: an update. Physiol Rev. 2013; 93(1): 359–404.
- Rubenstein AH. Obesity: a modern epidemic. Trans Am Clin Climatol Assoc. 2005; 116: 103–111.
- Trayhurn P, Wood IS. Adipokines: inflammation and the pleiotropic role of white adipose tissue. Br J Nutr. 2004; 92(3): 347–355.
- Trayhurn P, Beattie JH. Physiological role of adipose tissue: white adipose tissue as an endocrine and secretory organ. Proc Nutr Soc. 2001; 60(3): 329–339.
- Aparicio T, Kermorgant S, Darmoul D, et al. Leptin and Ob-Rb receptor isoform in the human digestive tract during fetal development. J Clin Endocrinol Metab. 2005; 90(11): 6177–6184.
- Chelikani PK, Glimm DR, Kennelly JJ. Short communication: Tissue distribution of leptin and leptin receptor mRNA in the bovine. J Dairy Sci. 2003; 86(7): 2369–2372.
- Nawrocka M, Szulińska M, Bogdański P. Rola mikroflory jelitowej w patogenezie i leczeniu otyłości oraz zespołu metabolicznego. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2015; 6(3): 95–102.
- Gentile CL, Weir TL. The gut microbiota at the intersection of diet and human health. Science. 2018; 362(6416): 776–780.
- Holmes E, Li JV, Athanasiou T, et al. Understanding the role of gut microbiome-host metabolic signal disruption in health and disease. Trends Microbiol. 2011; 19(7): 349–359.
- Hoshino K, Takeuchi O, Kawai T, et al. Cutting edge: toll-like receptor 4 (TLR4)-deficient mice are hyporesponsive to lipopolysaccharide: evidence for TLR4 as the lps gene product. The Journal of Immunology. 1999; 162(7): 3749–3752.
- Olszewska J, Jagusztyn-Krynicka EK. Human microbiome project — mikroflora jelit oraz jej wpływ na fizjologię i zdrowie człowieka. Post Mikrobiol. 2012; 51(4): 243–256.
- Tokarz-Deptuła B, Dudziak P, Gurgacz N, et al. Mikrobiom Przewodu Pokarmowego Człowieka – Wybrane Dane. Postępy Mikrobiologii - Advancements of Microbiology. 2022; 61(4): 223–233.
- Janczy A, Kochan Z, Małgorzewicz S. Endotoksemia i zaburzenia bariery jelitowej towarzyszące nadwadze i otyłości. Postępy mikrobiologii. 2019; 61(4): 427–432.
- Marlicz W, Łoniewski I. Mikroflora jelitowa a otyłość i rak jelita grubego. Gastroenterologia Kliniczna Postępy i Standardy. 2012; 4(2): 69–78.
- Żakowicz J, Bramorska A, Zarzycka W, et al. Wpływ mikrobiomu jelitowego na mózg i psychikę. Kosmos. 2020; 69(1): 45–58.
- Sonnenburg ED, Smits SA, Tikhonov M, et al. Diet-induced extinctions in the gut microbiota compound over generations. Nature. 2016; 529(7585): 212–215.
- De Filippo C, Cavalieri D, Di Paola M, et al. Impact of diet in shaping gut microbiota revealed by a comparative study in children from Europe and rural Africa. Proc Natl Acad Sci U S A. 2010; 107(33): 14691–14696.
- Ley RE, Bäckhed F, Turnbaugh P, et al. Obesity alters gut microbial ecology. Proc Natl Acad Sci U S A. 2005; 102(31): 11070–11075.
- Zak-Gołąb A, Olszanecka-Glinianowicz M, Kocełak P, et al. [The role of gut microbiota in the pathogenesis of obesity]. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2014; 68: 84–90.
- Vamanu E, Rai SN. The link between obesity, microbiota dysbiosis, and neurodegenerative pathogenesis. Diseases. 2021; 9(3).
- Breton J, Galmiche M, Déchelotte P. Dysbiotic gut bacteria in obesity: an overview of the metabolic mechanisms and therapeutic perspectives of next-generation probiotics. Microorganisms. 2022; 10(2).
- Wu D, Wang H, Xie L, et al. Cross-Talk Between Gut Microbiota and Adipose Tissues in Obesity and Related Metabolic Diseases. Front Endocrinol (Lausanne). 2022; 13: 908868.
- Herzig S, Shaw RJ. AMPK: guardian of metabolism and mitochondrial homeostasis. Nat Rev Mol Cell Biol. 2018; 19(2): 121–135.
- Vetrani C, Di Nisio A, Paschou SA, et al. From gut microbiota through low-grade inflammation to obesity: key players and potential targets. Nutrients. 2022; 14(10).
- Quigley EMM. Prebiotics and probiotics in digestive health. Clin Gastroenterol Hepatol. 2019; 17(2): 333–344.
- Cani PD, Possemiers S, Wiele TV, et al. Changes in gut microbiota control inflammation in obese mice through a mechanism involving GLP-2-driven improvement of gut permeability. Gut. 2009; 58(8): 1091–1103.
- Kadooka Y, Sato M, Imaizumi K, et al. Regulation of abdominal adiposity by probiotics (Lactobacillus gasseri SBT2055) in adults with obese tendencies in a randomized controlled trial. Eur J Clin Nutr. 2010; 64(6): 636–643.
- Sergeev IN, Aljutaily T, Walton G, et al. Effects of Synbiotic Supplement on Human Gut Microbiota, Body Composition and Weight Loss in Obesity. Nutrients. 2020; 12(1).
- Sanchez M, Darimont C, Drapeau V, et al. Effect of Lactobacillus rhamnosus CGMCC1.3724 supplementation on weight loss and maintenance in obese men and women. Br J Nutr. 2014; 111(8): 1507–1519.
- Kanazawa A, Aida M, Yoshida Y, et al. Effects of synbiotic supplementation on chronic inflammation and the gut microbiota in obese patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized controlled study. Nutrients. 2021; 13(2).
- Perna S, Ilyas Z, Giacosa A, et al. Is probiotic supplementation useful for the management of body weight and other anthropometric measures in adults affected by overweight and obesity with metabolic related diseases? A systematic review and meta-analysis. Nutrients. 2021; 13(2).
- Borgeraas H, Johnson LK, Skattebu J, et al. Effects of probiotics on body weight, body mass index, fat mass and fat percentage in subjects with overweight or obesity: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Obes Rev. 2018; 19(2): 219–232.
- Li Z, Li Y, Pan B, et al. The effects of oral probiotic supplementation in postmenopausal women with overweight and obesity: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Probiotics Antimicrob Proteins. 2022 [Epub ahead of print].
- Michael DR, Jack AA, Masetti G, et al. A randomised controlled study shows supplementation of overweight and obese adults with lactobacilli and bifidobacteria reduces bodyweight and improves well-being. Sci Rep. 2020; 10(1): 4183.
- Proença IM, Allegretti JR, Bernardo WM, et al. Fecal microbiota transplantation improves metabolic syndrome parameters: systematic review with meta-analysis based on randomized clinical trials. Nutr Res. 2020; 83: 1–14.
- Aron-Wisnewsky J, Clément K, Nieuwdorp M. Fecal microbiota transplantation: a future therapeutic option for obesity/diabetes? Curr Diab Rep. 2019; 19(8): 51.