Tom 13, Nr 4 (2022)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2023-02-13
Wyświetlenia strony
525
Wyświetlenia/pobrania artykułu
20
Spożycie mięsa oraz produktów zwierzęcych a choroba niedokrwienna serca
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2022;13(4):135-144.
Streszczenie
Choroby serca stanowią obecnie główne wyzwanie dla sektora ochrony zdrowia na świecie. Wpływają znacząco na osłabienie rozwoju zarówno społecznego, jak i gospodarczego. Współcześnie choroby układu krążenia stanowią główną przyczynę zgonów na świecie: 80% zgonów o podłożu sercowo-naczyniowym następuje na skutek zawału serca oraz udaru mózgu. Zmiana nawyków zdrowotnych, w tym sposobu żywienia, stanowi istotny element profilaktyki, a także uzupełnienie leczenia u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca (ChNS). Celem dietoterapii ChNS jest zapobieganie zmianom miażdżycowym oraz poprawa parametrów profilu lipidowego, stężenia glukozy, obniżenie ciśnienia tętniczego i zmniejszenie stanu zapalnego przy jednoczesnym zapewnieniu wszystkich niezbędnych składników odżywczych oraz kontroli prawidłowej masy ciała. W prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego zaleca się ograniczenie spożycia mięsa i produktów zwierzęcych, które są źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych.
Słowa kluczowe: spożycie mięsaprodukty zwierzęcechoroba niedokrwienna sercazalecenia dietetyczne w chorobie niedokrwiennej serca
Referencje
- World Health Assembly, 66. (2013). Follow-up to the Political Declaration of the High-level Meeting of the General Assembly on the Prevention and Control of Non-communicable Diseases. https://apps.who.int/iris/handle/10665/150161 (10.01.2023).
- World Health Organization. (2016). Hearts: technical package for cardiovascular disease management in primary health care. World Health Organization. . https://apps.who.int/iris/handle/10665/252661 (10.01.2023).
- Visseren FLJ, Mach F, Smulders YM, et al. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur Heart J. 2022; 42(34): 3227–3337.
- Seferović PM, Vardas P, Jankowska EA, et al. National Heart Failure Societies of the ESC member countries (see Appendix). The heart failure association atlas: heart failure epidemiology and management statistics 2019. Eur J Heart Fail. 2021; 23(6): 906–914.
- Strzelecki Z, Szymborski J. Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2015. https://bip.stat.gov.pl/files/gfx/bip/pl/zamowieniapubliczne/426/248/1/81_gp_rrl_2015_monografia_kardiologiczna.pdf (10.01.2023).
- Bittner V. The new 2019 AHA/ACC guideline on the primary prevention of cardiovascular disease. Circulation. 2020; 142(25): 2402–2404.
- Piepoli MF, Hoes AW, Brotons C, et al. ESC Scientific Document Group. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts)Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur Heart J. 2016; 37(29): 2315–2381.
- Lloyd-Jones DM, Hong Y, Labarthe D, et al. American Heart Association Strategic Planning Task Force and Statistics Committee. Defining and setting national goals for cardiovascular health promotion and disease reduction: the American Heart Association's strategic Impact Goal through 2020 and beyond. Circulation. 2010; 121(4): 586–613.
- Knuuti J, Wijns W, Saraste A, et al. ESC Scientific Document Group. 2019 ESC Guidelines for the diagnosis and management of chronic coronary syndromes. Eur Heart J. 2020; 41(3): 407–477.
- Montalescot G, Sechtem U, Achenbach S, et al. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw postępowania w stabilnej chorobie wieńcowej. Wytyczne ESC dotyczące postępowania w stabilnej chorobie wieńcowej w 2013 roku. Kardiologia Polska. 2013; 71(Suppl. X): 243–318.
- Ibanez B, James S, Agewall S, et al. ESC Scientific Document Group. 2017 ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation: The Task Force for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2018; 39(2): 119–177.
- Collet JP, Thiele H, Barbato E, et al. Grupa robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw postępowania u osób z ostrymi zespołami wieńcowymi bez uniesienia odcinka ST. Wytyczne ESC 2020 dotyczące postępowania u pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi bez uniesienia odcinka ST. Kardiol Pol (Polish Hear Journal). 2020; 78(Suppl. VI): 7–94.
- Bouvard V, Loomis D, Guyton KZ, et al. International Agency for Research on Cancer Monograph Working Group. Carcinogenicity of consumption of red and processed meat. Lancet Oncol. 2015; 16(16): 1599–1600.
- Song M, Fung TT, Hu FB, et al. Association of Animal and Plant Protein Intake With All-Cause and Cause-Specific Mortality. JAMA Intern Med. 2016; 176(10): 1453–1463.
- O’Connor LE, Kim JE, Campbell WW. Total red meat intake of ≥0.5 servings/d does not negatively influence cardiovascular disease risk factors: a systemically searched meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2017; 105(1): 57–69.
- Benatar JR, Stewart RAH. Cardiometabolic risk factors in vegans; A meta-analysis of observational studies. PLoS One. 2018; 13(12): e0209086.
- Dehghan M, Mente A, Rangarajan S, et al. Association of dairy intake with cardiovascular disease and mortality in 21 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. The Lancet. 2018; 392(10161): 2288–2297.
- Willett W, Rockström J, Loken B, et al. Food in the Anthropocene: the EAT-Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. Lancet. 2019; 393(10170): 447–492.
- Rees K, Takeda A, Martin N, et al. Mediterranean-style diet for the primary and secondary prevention of cardiovascular disease. Cochrane Database Syst Rev. 2019; 3(3): CD009825.
- Liyanage T, Ninomiya T, Wang A, et al. Effects of the mediterranean diet on cardiovascular outcomes-a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2016; 11(8): e0159252.
- Martínez-González MA, Gea A, Ruiz-Canela M. The mediterranean diet and cardiovascular health. Circ Res. 2019; 124(5): 779–798.
- Siervo M, Lara J, Chowdhury S, et al. Effects of the Dietary Approach to Stop Hypertension (DASH) diet on cardiovascular risk factors: a systematic review and meta-analysis. Br J Nutr. 2015; 113(1): 1–15.
- Dinu M, Abbate R, Gensini GF, et al. Vegetarian, vegan diets and multiple health outcomes: A systematic review with meta-analysis of observational studies. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017; 57(17): 3640–3649.
- Kahleova H, Levin S, Barnard ND. Vegetarian Dietary Patterns and Cardiovascular Disease. Prog Cardiovasc Dis. 2018; 61(1): 54–61.
