Ocena sposobu żywienia oraz wpływ diety na zmienność glikemii u chorych na cukrzycę typu 1 leczonych za pomocą osobistej pompy insulinowej

Streszczenie

Wprowadzenie. W ciągu ostatnich lat obserwuje się wzrost liczby zachorowań na cukrzycę typu 1 (DM1, diabetes mellitus 1). Edukacja żywieniowa i odpowiednia dieta stanową nieodłączną część leczenia tej choroby. Cel. Celem pracy była ocena sposobu żywienia, tj. nawyków żywieniowych i podaży poszczególnych składników pokarmowych, oraz wpływu diety na zmienność glikemii u chorych z DM1. Materiał i metody. Do badania włączono 32 osoby z DM1 (16 kobiet i 16 mężczyzn) w wieku 26 ± 5,3 roku, z czasem trwania cukrzycy 11,5 ± 5,7 roku, leczonych osobistymi pompami insulinowymi od 6 ± 3,7 roku. Oceny sposobu żywienia badanych dokonano na podstawie kwestionariuszy ankiety oraz dzienniczków bieżącego notowania. Zawartość makroskładników oraz witamin i składników mineralnych w diecie pacjentów obliczono w programie komputerowym „Dietetyk 2015” i odniesiono do norm dla populacji Polski wydanych przez Instytut Żywności i Żywienia oraz rekomendacji Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Pomiary antropometryczne wykonano metodą bioimpedancji elektrycznej. Oceny glikemii dokonano na podstawie danych z monitorowania glikemii typu flash (FGM, flash glucose monitoring) — FreeStyle Libre, a także pomiarów za pomocą glukometru. Badania laboratoryjne obejmowały oznaczenie odsetka hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Wyniki. Sposób żywienia objętych badaniem chorych z DM1 okazał się w znacznej części zgodny z aktualnymi rekomendacjami. Zaobserwowano jednak nadmierne spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych oraz zbyt małą podaż warzyw. Dieta pacjentów cechowała się niedostateczną ilością między innymi folacyny, wapnia, potasu, w przypadku kobiet również żelaza, a mężczyzn — magnezu i witaminy E. Zaobserwowano, że zawartość białka w śniadaniu koreluje dodatnio z glikemią 2 godziny po posiłku. Nie wykazano zależności pomiędzy podażą w diecie określonych składników pokarmowych a odsetkiem HbA1c. Wnioski. Dieta jest ważnym elementem postępowania w cukrzycy. Uzyskane wyniki wskazują, że sposób żywienia wpływa na zmienność glikemii. Prawidłowo zaplanowana dieta może sprzyjać osiąganiu celów terapeutycznych oraz stanowić istotny element profilaktyki powikłań cukrzycy.