Wyszuk. zaawans.

Tom 12, Nr 4 (2021)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2022-03-28

dostęp otwarty

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Wyświetlenia strony 1987
Wyświetlenia/pobrania artykułu 89
Pobierz cytowanie

Eksport do Mediów Społecznościowych

Eksport do Mediów Społecznościowych

Bioaktywne substancje diety wspomagające leczenie niedoczynności tarczycy

Marianna Bachanek1, Małgorzata Moszak
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2021;12(4):171-184.

Streszczenie

Niedoczynność tarczycy jest jedną z najczęściej występujących chorób endokrynologicznych w społeczeństwie polskim, szczególnie wśród kobiet. Choroba wpływa negatywnie na samopoczucie i funkcjonowanie organizmu, ponieważ gruczoł tarczowy odpowiada za: metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów, tempo podstawowej przemiany materii, termogenezę, pracę układu sercowo-naczyniowego, centralnego układu nerwowego, a także funkcje seksualne. Mimo iż całkowite wyleczenie niedoczynności nie jest niemożliwe, to poprzez substytucję egzogennej tyroksyny, a także dbałość o prawidłową dietę, można doprowadzić do wyrównania stężenia hormonów tarczycy (TSH, T3 i T4), a co za tym idzie — do poprawy funkcjonowania gruczołu tarczowego. Celem niniejszej pracy jest przegląd dostępnych danych naukowych dotyczących wpływu bioaktywnych substancji diety na wspomaganie leczenia niedoczynności tarczycy. Wśród substancji omówionych w artykule znajdują się między innymi składniki mineralne takie jak: jod, cynk, selen, żelazo i magnez, witaminy (w tym witamina D3 i witaminy antyoksydacyjne) oraz wybrane substancje bioaktywne takie jak mioinozytol, metatonina czy związki znajdujące się w niektórych ziołach.

Słowa kluczowe: niedoczynność tarczycysubstancje bioaktywnechoroba Hashimotowitaminyskładniki mineralneadaptogenyflawonoidy

Artykuł dostępny w formacie PDF

Pokaż PDF Pobierz plik PDF

Referencje

  1. Krauss H, Sosnowski P. Podstawy fizjologii człowieka. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2009.
  2. Dev N, Sankar J, Vinay MV. Functions of thyroid hormones. In: Imam SK, Hmad SI. ed. Thyroid Disorders. Springer International Publishing 2016.
  3. Chaker L, Bianco A, Jonklaas J, et al. Hypothyroidism. The Lancet. 2017; 390(10101): 1550–1562.
    CrossRefPubMed
  4. Miśkiewicz P., Bednarczuk T.. Niedoczynność tarczycy. Medycyna Praktyczna. 2021. https://www.mp.pl/pacjent/niedoczynnosc-tarczycy (8.02.2022).
  5. The American Thyroid Association. Hypothyroidism. A booklet for patients and thier families. 2019.
  6. Pearce EN, Caldwell KL. Urinary iodine, thyroid function, and thyroglobulin as biomarkers of iodine status. Am J Clin Nutr. 2016; 104 Suppl 3: 898S–901S.
    CrossRefPubMed
  7. Carlé A, Laurberg P, Pedersen IB, et al. Epidemiology of subtypes of hypothyroidism in Denmark. Eur J Endocrinol. 2006; 154(1): 21–28.
    CrossRefPubMed
  8. Aghini Lombardi F, Fiore E, Tonacchera M, et al. The effect of voluntary iodine prophylaxis in a small rural community: the pescopagano survey 15 years later. J Clin Endocrinol Metab. 2013; 98(3): 1031–1039.
    CrossRefPubMed
  9. Li N, Jiang Y, Shan Z, et al. Prolonged high iodine intake is associated with inhibition of type 2 deiodinase activity in pituitary and elevation of serum thyrotropin levels. Br J Nutr. 2012; 107(5): 674–682.
    CrossRefPubMed
  10. Jarosza M, Rychlik E, Stoś K, Charzewska J. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020: Warszawa.
  11. World Health Organization. Regional Office for Europe. Country profiles on nutrition, physical activity and obesity in the 53 WHO European Region Member States: methodology and summary (2013). https://www.euro.who.int/en/publications/abstracts/country-profiles-on-nutrition,-physical-activity-and-obesity-in-the-53-who-european-region-member-states.-methodology-and-summary-2013 (8.02.2022).
  12. Pyka B, Zieleń-Zynek I, Kowalska J, et al. Zalecenia dietetyczne dotyczące spożywania jodu — w poszukiwaniu konsensusu między kardiologami a endokrynologami. Folia Cardiologica. 2019; 14(2): 156–160.
    CrossRef
  13. Szafraniec K. Jod w diecie – rola, występowanie i zapotrzebowanie. https://dietetycy.org.pl/jod-w-diecie-rola-wystepowanie-i-zapotrzebowanie/ (8.02.2022).
  14. Hryszko K. Reasumpcja. Rynek ryb. Stan i perspektywy. 2019(30): 3S–6S.
  15. Ratajczak M, Gietka-Czernel M. Rola selenu w organizmie człowieka. The influence of selenium to humanhealth. Post N Med. 2016; 29(12): 929S–933S.
  16. Wu Q, Rayman MP, Lv H, et al. Low Population Selenium Status Is Associated With Increased Prevalence of Thyroid Disease. J Clin Endocrinol Metab. 2015; 100(11): 4037–4047.
    CrossRefPubMed
  17. Pirola I, Gandossi E, Agosti B, et al. Selenium supplementation could restore euthyroidism in subclinical hypothyroid patients with autoimmune thyroiditis. Endokrynol Pol. 2016; 67(6): 567–571.
    CrossRefPubMed
  18. Klecha B, Bukowska B. Selen w organizmie człowieka - charakterystyka pierwiastka i potencjalne zastosowanie terapeutyczne. Bromat Chem Toksykol. 2016; 49: 818S–829S.
  19. Wichman J, Winther KH, Bonnema SJ, et al. Selenium supplementation significantly reduces thyroid autoantibody levels in patients with chronic autoimmune thyroiditis: a systematic review and meta-analysis. Thyroid. 2016; 26(12): 1681–1692.
    CrossRefPubMed
  20. Lima L, Stonehouse G, Walters C, et al. Selenium accumulation, speciation and localization in brazil nuts (bertholletia excelsa H.B.K.). Plants. 2019; 8(8): 289.
    CrossRefPubMed
  21. Gertig H. Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2015.
  22. Winther KH, Bonnema SJ, Cold F, et al. Does selenium supplementation affect thyroid function? Results from a randomized, controlled, double-blinded trial in a Danish population. Eur J Endocrinol. 2015; 172(6): 657–667.
    CrossRefPubMed
  23. Przygoda B. Cynk. Medycyna Praktyczna. 2012. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74604,cynk (8.02.2022).
  24. Kralik A, Eder K, Kirchgessner M. Influence of zinc and selenium deficiency on parameters relating to thyroid hormone metabolism. Horm Metab Res. 1996; 28(5): 223–226.
    CrossRefPubMed
  25. Mahmoodianfard S, Vafa M, Golgiri F, et al. Effects of zinc and selenium supplementation on thyroid function in overweight and obese hypothyroid female patients: a randomized double-blind controlled trial. J Am Coll Nutr. 2015; 34(5): 391–399.
    CrossRefPubMed
  26. Betsy A, Binitha Mp, Sarita S. Zinc deficiency associated with hypothyroidism: an overlooked cause of severe alopecia. Int J Trichology. 2013; 5(1): 40–42.
    CrossRefPubMed
  27. Polska E. Wpływ nawyków żywieniowych i palenia papierosów na stężenie cynku w surowicy krwi kobiet z chorobą Hashimoto. Bromat Chem Toksykol. 2012; 45(3): 759S–765S.
  28. Mocchegiani E, Romeo J, Malavolta M, et al. Zinc: dietary intake and impact of supplementation on immune function in elderly. Age (Dordr). 2013; 35(3): 839–860.
    CrossRefPubMed
  29. Fein HG, Rivlin RS. Anemia in thyroid diseases. Med Clin North Am. 1975; 59(5): 1133–1145.
    CrossRefPubMed
  30. Khatiwada S, Gelal B, Baral N, et al. Association between iron status and thyroid function in Nepalese children. Thyroid Res. 2016; 9: 2.
    CrossRefPubMed
  31. Ipek IO, Kacmaz E, Bozaykut A, et al. The effect of iron deficiency anemia on plasma thyroid hormone levels in childhood. Turkish Pediatrics Archive. 2011: 129S–133S.
  32. Erdogan M, Mehmet E, Kösenli A, et al. Characteristics of anemia in subclinical and overt hypothyroid patients. Endocr J. 2012; 59(3): 213–220.
    CrossRefPubMed
  33. Bivolarska A, Gatseva P, Maneva A. Association Between Thyroid and Iron Status of Pregnant Women in Southern Bulgaria. Journal of Endocrinology and Diabetes Mellitus. 2013.
    CrossRef
  34. Wang K, Wei H, Zhang W, et al. Severely low serum magnesium is associated with increased risks of positive anti-thyroglobulin antibody and hypothyroidism: A cross-sectional study. Sci Rep. 2018; 8(1): 9904.
    CrossRefPubMed
  35. Moncayo R, Moncayo H. The WOMED model of benign thyroid disease: Acquired magnesium deficiency due to physical and psychological stressors relates to dysfunction of oxidative phosphorylation. BBA Clin. 2015; 3: 44–64.
    CrossRefPubMed
  36. Iskra M, Krasińska B, Tykarski A. Magnesium — physiological role, clinical importance of deficiency in hypertension and related diseases, and possibility of supplementation in the human body. Arterial Hypertension. 2013; 17(6): 447–459.
  37. Nettore IC, Albano L, Ungaro P, et al. Sunshine vitamin and thyroid. Rev Endocr Metab Disord. 2017; 18(3): 347–354.
    CrossRefPubMed
  38. Chailurkit Lo, Aekplakorn W, Ongphiphadhanakul B. High vitamin D status in younger individuals is associated with low circulating thyrotropin. Thyroid. 2013; 23(1): 25–30.
    CrossRefPubMed
  39. Zhang Q, Wang Z, Sun M, et al. Association of high vitamin d status with low circulating thyroid-stimulating hormone independent of thyroid hormone levels in middle-aged and elderly males. Int J Endocrinol. 2014; 2014: 631819.
    CrossRefPubMed
  40. Liu S, Xiong F, Liu Em, et al. Effects of 1,25-dihydroxyvitamin D3 in rats with experimental autoimmune thyroiditis. Nan Fang Yi Ke Da Xue Xue Bao. 2010; 30(7): 1573–1576.
    PubMed
  41. Chang SW, Lee HC. Vitamin D and health - The missing vitamin in humans. Pediatr Neonatol. 2019; 60(3): 237–244.
    CrossRefPubMed
  42. Rusińska A, Płudowski P, Walczak M, et al. Vitamin D Supplementation Guidelines for General Population and Groups at Risk of Vitamin D Deficiency in Poland-Recommendations of the Polish Society of Pediatric Endocrinology and Diabetes and the Expert Panel With Participation of National Specialist Consultants and Representatives of Scientific Societies-2018 Update. Postępy Neonatologii. 2018; 2018(31): 246.
    CrossRefPubMed
  43. Sworczak K, Wiśniewski P. The role of vitamins in the prevention and treatment of thyroid disorders. Endokrynol Pol. 2011; 62(4): 340–344.
    PubMed
  44. Rabeh NM. Effect of iron, zinc, vitamin e and vitamin c supplementation on thyroid hormones in rats with hypothyroidism. International Journal of Nutrition and Food Sciences. 2016; 5(3): 201.
    CrossRef
  45. Pan T, Zhong M, Zhong X, et al. Levothyroxine replacement therapy with vitamin E supplementation prevents oxidative stress and cognitive deficit in experimental hypothyroidism. Endocrine. 2013; 43(2): 434–439.
    CrossRefPubMed
  46. Farhangi MA, Keshavarz SA, Eshraghian M, et al. The effect of vitamin A supplementation on thyroid function in premenopausal women. J Am Coll Nutr. 2012; 31(4): 268–274.
    CrossRefPubMed
  47. Jubiz W, Ramirez M. Effect of vitamin C on the absorption of levothyroxine in patients with hypothyroidism and gastritis. J Clin Endocrinol Metab. 2014; 99(6): E1031–E1034.
    CrossRefPubMed
  48. Shahidi F, Ambigaipalan P. Omega-3 polyunsaturated fatty acids and their health benefits. Annu Rev Food Sci Technol. 2018; 9: 345–381.
    CrossRefPubMed
  49. Chin KY, Ima-Nirwana S, Mohamed IN, et al. The relationships between thyroid hormones and thyroid-stimulating hormone with lipid profile in euthyroid men. Int J Med Sci. 2014; 11(4): 349–355.
    CrossRefPubMed
  50. Abd Allah ESH, Gomaa AMS, Sayed MM. The effect of omega-3 on cognition in hypothyroid adult male rats. Acta Physiol Hung. 2014; 101(3): 362–376.
    CrossRefPubMed
  51. Tajalizadekhoob Y, Sharifi F, Fakhrzadeh H, et al. The effect of low-dose omega 3 fatty acids on the treatment of mild to moderate depression in the elderly: a double-blind, randomized, placebo-controlled study. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 2011; 261(8): 539–549.
    CrossRefPubMed
  52. Szajewska H. Kwasy omega-3. Medycyna Praktyczna. 2016. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/72288,kwasy-omega-3 (8.02.2022).
  53. Benvenga S, Feldt-Rasmussen U, Bonofiglio D, et al. Nutraceutical supplements in the thyroid setting: health benefits beyond basic nutrition. Nutrients. 2019; 11(9).
    CrossRefPubMed
  54. Nordio M, Pajalich R. Combined treatment with Myo-inositol and selenium ensures euthyroidism in subclinical hypothyroidism patients with autoimmune thyroiditis. J Thyroid Res. 2013; 2013: 424163.
    CrossRefPubMed
  55. Ferrari SM, Fallahi P, Di Bari F, et al. Myo-inositol and selenium reduce the risk of developing overt hypothyroidism in patients with autoimmune thyroiditis. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2017; 21(2 Suppl): 36–42.
    PubMed
  56. Carlomagno G, Unfer V. Inositol safety: clinical evidences. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2011; 15(8): 931–936.
    PubMed
  57. Porcaro G, Angelozzi P. Myo-inositol and selenium prevent subclinical hypothyroidism during pregnancy: an observational study. IJMDAT. 2018; 1(2): e164.
  58. Sharma AK, Basu I, Singh S. Efficacy and Safety of Ashwagandha Root Extract in Subclinical Hypothyroid Patients: A Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Trial. J Altern Complement Med. 2018; 24(3): 243–248.
    CrossRefPubMed
  59. Ashwagandha. In: LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases 2012.
  60. Torres-Farfan C, Valenzuela FJ, Germain AM, et al. Maternal melatonin stimulates growth and prevents maturation of the capuchin monkey fetal adrenal gland. J Pineal Res. 2006; 41(1): 58–66.
    CrossRefPubMed
  61. Sheer FA, Van Montfrans GA, Van Someren EJW. Daily nighttime melatonin reduces blood pressure in male patients with essential hypertension. Hypertension. 2004; 43(2): 192–197.
    CrossRefPubMed
  62. Koyama H, Nakade O, Takada Y, et al. Melatonin at pharmacologic doses increases bone mass by suppressing resorption through down-regulation of the RANKL-mediated osteoclast formation and activation. J Bone Miner Res. 2002; 17(7): 1219–1229.
    CrossRefPubMed
  63. Roy D, Belsham DD. Melatonin receptor activation regulates GnRH gene expression and secretion in GT1-7 GnRH neurons. Signal transduction mechanisms. J Biol Chem. 2002; 277(1): 251–258.
    CrossRefPubMed
  64. de Albuquerque YM, Ferreira CG, D Assunção CG, et al. Effect of melatonin on gonad and thyroid development of offspring of hypothyroid pregnant rats. Biotech Histochem. 2020; 95(7): 522–531.
    CrossRefPubMed
  65. Soszyński P, Zgliczyński S, Pucilowska J. The circadian rhythm of melatonin in hypothyroidism and hyperthyroidism. Acta Endocrinol (Copenh). 1988; 119(2): 240–244.
    CrossRefPubMed
  66. Al-Ali A, Alkhawajah AA, Randhawa MA, et al. Oral and intraperitoneal LD50 of thymoquinone, an active principle of Nigella sativa, in mice and rats. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2008; 20(2): 25–27.
    PubMed
  67. Bakathir HA, Abbas NA. Detection of the antibacterial effect of Nigella sativa ground seeds with water. Afr J Tradit Complement Altern Med. 2011; 8(2): 159–164.
    CrossRefPubMed
  68. Rogozhin EA, Oshchepkova YI, Odintsova TI, et al. Novel antifungal defensins from Nigella sativa L. seeds. Plant Physiol Biochem. 2011; 49(2): 131–137.
    CrossRefPubMed
  69. Umar S, Zargan J, Umar K, et al. Modulation of the oxidative stress and inflammatory cytokine response by thymoquinone in the collagen induced arthritis in Wistar rats. Chem Biol Interact. 2012; 197(1): 40–46.
    CrossRefPubMed
  70. Salama RH. Hypoglycemic effect of lipoic Acid, carnitine and nigella sativa in diabetic rat model. Int J Health Sci (Qassim). 2011; 5(2): 126–134.
    PubMed
  71. Woo CC, Loo SY, Gee V, et al. Anticancer activity of thymoquinone in breast cancer cells: possible involvement of PPAR-γ pathway. Biochem Pharmacol. 2011; 82(5): 464–475.
    CrossRefPubMed
  72. Zafeer MF, Waseem M, Chaudhary S, et al. Cadmium-induced hepatotoxicity and its abrogation by thymoquinone. J Biochem Mol Toxicol. 2012; 26(5): 199–205.
    CrossRefPubMed
  73. Saleem U, Ahmad B, Rehman K, et al. Nephro-protective effect of vitamin C and Nigella sativa oil on gentamicin associated nephrotoxicity in rabbits. Pak J Pharm Sci. 2012; 25(4): 727–730.
    PubMed
  74. Chen P, Xie Y, Shen E, et al. Astragaloside IV attenuates myocardial fibrosis by inhibiting TGF-β1 signaling in coxsackievirus B3-induced cardiomyopathy. Eur J Pharmacol. 2011; 658(2-3): 168–174.
    CrossRefPubMed
  75. Liu X, Min W. Protective effects of astragaloside against ultraviolet A-induced photoaging in human fibroblasts. Zhong Xi Yi Jie He Xue Bao. 2011; 9(3): 328–332.
    CrossRefPubMed
  76. Cheng MX, Chen ZZ, Cai YL, et al. Astragaloside IV protects against ischemia reperfusion in a murine model of orthotopic liver transplantation. Transplant Proc. 2011; 43(5): 1456–1461.
    CrossRefPubMed
  77. Lv L, Wu SY, Wang GF, et al. Effect of astragaloside IV on hepatic glucose-regulating enzymes in diabetic mice induced by a high-fat diet and streptozotocin. Phytother Res. 2010; 24(2): 219–224.
    CrossRefPubMed
  78. Zhang K, Wang Y, Ma W, et al. Genistein improves thyroid function in Hashimoto's thyroiditis patients through regulating Th1 cytokines. Immunobiology. 2017; 222(2): 183–187.
    CrossRefPubMed
  79. Kang H, Lieberman PM. Mechanism of glycyrrhizic acid inhibition of Kaposi's sarcoma-associated herpesvirus: disruption of CTCF-cohesin-mediated RNA polymerase II pausing and sister chromatid cohesion. J Virol. 2011; 85(21): 11159–11169.
    CrossRefPubMed
  80. Matsumoto Y, Matsuura T, Aoyagi H, et al. Antiviral activity of glycyrrhizin against hepatitis C virus in vitro. PLoS One. 2013; 8(7): e68992.
    CrossRefPubMed
  81. Li C, Peng S, Liu X, et al. Glycyrrhizin, a direct HMGB1 antagonist, ameliorates inflammatory infiltration in a model of autoimmune thyroiditis via inhibition of TLR2-HMGB1 signaling. Thyroid. 2017; 27(5): 722–731.
    CrossRefPubMed
  82. Orazizadeh M, Fakhredini F, Mansouri E, et al. Effect of glycyrrhizic acid on titanium dioxide nanoparticles-induced hepatotoxicity in rats. Chem Biol Interact. 2014; 220: 214–221.
    CrossRefPubMed
  83. Hostetler BJ, Uchakina ON, Ban H, et al. Treatment of hematological malignancies with glycyrrhizic acid. Anticancer Res. 2017; 37(3): 997–1004.
    CrossRefPubMed
  84. Abdel-Wahhab KG, Mourad HH, Mannaa FA, et al. Role of ashwagandha methanolic extract in the regulation of thyroid profile in hypothyroidism modeled rats. Mol Biol Rep. 2019; 46(4): 3637–3649.
    CrossRefPubMed
  85. Gannon JM, Forrest PE, Roy Chengappa KN. Subtle changes in thyroid indices during a placebo-controlled study of an extract of Withania somnifera in persons with bipolar disorder. J Ayurveda Integr Med. 2014; 5(4): 241–245.
    CrossRefPubMed
  86. Mohibbullah Md, Bashir KM, Kim SK, et al. Protective effects of a mixed plant extracts derived from Astragalus membranaceus and Laminaria japonica on PTU-induced hypothyroidism and liver damages. J Food Biochem. 2019; 43(7): e12853.
    CrossRefPubMed
  87. Chen F, Li Na, Xiu L, et al. Comparative efficacy of haizao yuhu decoction composed of different varieties of in goiter rats. Evid Based Complement Alternat Med. 2021; 2021: 4343239.
    CrossRefPubMed
  88. Farhangi MA, Dehghan P, Tajmiri S, et al. The effects of Nigella sativa on thyroid function, serum Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF) - 1, Nesfatin-1 and anthropometric features in patients with Hashimoto's thyroiditis: a randomized controlled trial. BMC Complement Altern Med. 2016; 16(1): 471.
    CrossRefPubMed
  89. Laskar P, Acharjee S, Singh SS. Effect of Exogenous Melatonin on Thyroxine (T4), Thyrotropin (TSH) Hormone Levels and Expression patterns of Melatonin Receptor (MT1 and MT2) Proteins on Thyroid gland during Different age groups of Male and Female Swiss albino Mice. Advances in Bioresearch. 2015; 6(61): 7–14.
    CrossRef

Informacje o plikach cookie

Niezbędne pliki cookie

Zawsze aktywne

Te pliki cookie są niezbędne do prawidłowego wyświetlania i działania strony internetowej. Zablokowanie ich może spowodować nieprawidłowe działanie strony.

Analityczne pliki cookie

W ramach naszej strony internetowej korzystamy z narzędzi analitycznych, takich jak Google Analytics, które umożliwiają nam weryfikację ruchu na stronie internetowej. Narzędzia te mogą wymagać użycia plików cookie.

Społecznościowe pliki cookie

Są to pliki cookie powiązane z portalami społecznościowymi, z których korzystamy. Zaakceptowanie ich pozwoli na powiązanie Twojej wizyty na stronie z naszymi profilami w mediach społecznościowych.

Marketingowe pliki cookie

Są to pliki cookie odpowiedzialne za prowadzenie działań reklamowych i marketingowych - zgoda na ich wykorzystanie pozwoli nam kierować do Ciebie reklamy, bazujące na podstawie Twoich wcześniejszych aktywności w ramach naszej stronie internetowej.

Copyright © 2023-2024 Via Medica Regulamin Polityka cookies Polityka prywatności Nota prawna