Dieta i jej suplementacja w zespole policystycznych jajników
Streszczenie
Ze względu na częste współwystępowanie zespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz insulinooporności, dieta kobiet powinna być właściwie zbilansowana i uwzględniać odpowiednie proporcje makroskładników. Zaleca się podaż węglowodanów na poziomie 43–50% zapotrzebowania energetycznego, w zależności od masy ciała i poziomu aktywności fizycznej. Białko powinno dostarczać 20–30% energii, natomiast tłuszcze około 35% zapotrzebowania energetycznego. Niezbędny element diety stanowi także błonnik pokarmowy, gdyż pozwala na stabilizację poziomu glukozy we krwi. Dieta powinna mieć przeciwzapalny charakter, dlatego zaleca się konsumpcję pokarmów bogatych w witaminy i składniki mineralne o właściwościach antyoksydacyjnych, takich jak: witaminy A, C oraz E, cynk, selen i kwasy tłuszczowe omega-3. W diecie kobiet z PCOS nie powinno również zabraknąć odpowiedniej podaży witamin z grupy B, w szczególności kwasu foliowego, witamin B6, B12 oraz inozytolu (wykazującego działanie zbliżone do metforminy). W badaniach podkreśla się także znaczenie witaminy D3 w leczeniu PCOS, gdyż jej zbyt niski poziom we krwi nasila zaburzenia owulacji, hiperandrogenizm oraz insulinooporność. Dieta w terapii PCOS powinna być zasobna w prebiotyki, czyli niestrawione składniki pożywienia, stymulujące wzrost i/lub aktywności bakterii bytujących w okrężnicy. Do naturalnych źródeł prebiotyków zalicza się między innymi: banany, szparagi, cebulę, por, cykorię, czosnek, karczochy. Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat roli diety i jej suplementacji jako kluczowego elementu terapii w leczeniu PCOS.
Słowa kluczowe: zespół policystycznych jajnikówdietasuplementacjamikrobiom
Referencje
- Dutkowska A, Konieczna A, Breska-Kruszewska J, et al. Zalecenia dotyczące postępowania niefarmakologicznego u kobiet z PCOS celem zmniejszenia masy ciała i poprawy zaburzeń metabolicznych. Endokrynol Pol. 2019; 70(2): 201–203.
- Barrea L, Marzullo P, Muscogiuri G, et al. Source and amount of carbohydrate in the diet and inflammation in women with polycystic ovary syndrome. Nutr Res Rev. 2018; 31(2): 291–301.
- Kostecka M. Zespół policystycznych jajników- rola diety i suplementacji we wspomaganiu leczenia. Kosmos. 2018; 67(4): 858–860.
- Riley JK, Jungheim ES. Is there a role for diet in ameliorating the reproductive sequelae associated with chronic low-grade inflammation in polycystic ovary syndrome and obesity? Fertil Steril. 2016; 106(3): 521–524.
- Jarosz M. Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia . 2017.
- Ostrowska L, Karecka U. Wpływ diety i aktywności fizycznej na płodność kobiet. Med Og Nauk Zdr. 2017; 23(1): 53.
- Hajduk M. Wpływ wybranych składników pokarmowych na funkcjonowanie układu rozrodczego u kobiet, Endokrynol. Otyłość. 2013; 9(1): 112.
- Szafarowska M, Jerzak M, Procesy st, et al. Procesy starzenia się komórki jajowej a niepłodność. Ginekol Pol. 2013; 4: 300.
- Burdge GC, Wootton SA. Conversion of alpha-linolenic acid to eicosapentaenoic, docosapentaenoic and docosahexaenoic acids in young women. Br J Nutr. 2002; 88(4): 411–420.
- Czeczot H. Kwas foliowy w fizjologii i patologii. Postepy Hig Med Dosw. 2008; 62: 407.
- Jung A. Otyłość - choroba cywilizacyjna. Pediatr Med Rodz. 2014; 10(3): 232.
- Jakimiuk AJ, Szamatowicz J. Rola niedoboru inozytolu w patofizjologii zaburzeń występujących w zespole policystycznych jajników, Ginekol. Pol. 2014. 85; 1: 55.
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania preparatów zawierających myo-inozytol przez pacjentki z zespołem policystycznych jajników (PCOS). Ginekol Pol. 2014; 85(2): 159.
- Chwalba A, Otto-Buczkowska E. Udział flory jelitowej w patogenezie cukrzycy. Diabetol Prakt. 2017; 3: 201–202.
- Baker J, Al-Nakkash L, Herbst-Kralovetz M. Estrogen – gut microbiome axis: Physiological and clinical implications. Maturitas. 2017; 103: 45–53.
- Śliżewska K, Nowak A, Barczyńska R, et al. Prebiotyki - definicja, właściwości i zastosowanie w przemyśle. Żywn Nauka Technol Jakość. 2013; 86(6): 12.
- Ruszkowski J, Szewczyk A, Witkowski JM. Przegląd doustnych prebiotyków, probiotyków, synbiotyków i postbiotyków dostępnych na polskim rynku aptecznym. Farmacja Pol. 2018; 74(2): 115.
- Czajkowska A, Szponar B. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA) jako produkty metabolizmu bakterii jelitowych oraz ich znaczenie dla organizmu gospodarza. Postepy Hig Med Dosw. 2018; 72: 135.
- Olszanecka-Glinianowicz M, Zahorska-Markiewicz B, Żak-Gołąb A, et al. Wpływ umiarkowanej redukcji masy ciała na profil hormonalny otyłych kobiet z zespołem policystycznych jajników. Endokrynol Otyłość. 2005; 1: 1–5.
