Tom 11, Nr 4 (2020)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2021-02-03
Rola składników pokarmowych w prewencji oraz wspomaganiu leczenia depresji
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2020;11(4):173-178.
Streszczenie
Zaburzenia depresyjne stanowią coraz poważniejszy problem zdrowotny, który obecnie występuje
już w niemal wszystkich grupach wiekowych. Choroba ta nie omija także osób z zaburzeniami
metabolicznymi. Sugeruje się, że osoby z tej grupy chorych są około 2–3 razy bardziej narażone
na występowanie depresji w porównaniu z osobami zdrowymi. Jedną z metod wspomagających
standardowe leczenie depresji jest odpowiednie żywienie, dostosowane do potrzeb pacjenta. Ta
metoda jest wciąż mało popularna i rzadko stosowana przez chorych, chociaż na świecie pojawia
się coraz więcej badań i dowodów na temat związku żywności z rozwojem i przebiegiem depresji.
W analizach klinicznych zauważa się, że witaminy z grupy B, witamina D3, kwasy tłuszczowe
omega-3, cynk, magnez, polifenole czy aminokwasy rozgałęzione wykazują korzystny wpływ na
poprawę stanu zdrowia psychicznego w porównaniu z grupami otrzymującymi placebo. Celem
pracy jest przegląd literatury i omówienie roli wybranych składników odżywczych mających
udowodnione działanie we wspomaganiu leczenia lub prewencji zaburzeń depresyjnych.
Słowa kluczowe: depresjaskładniki pokarmowewitaminyskładniki mineralne
Referencje
- Pełka-Wysiecka J, Samochowiec J. Depresja — czy faktycznie zróżnicowana farmakoterapia? Psychiatria. 2014; 11(3): 141–147.
- World Health Organization. Mental health action plan 2013-2020. WHO Library Cataloguing-in-Publication Data 2013.
- Ministerstwo Zdrowia. Rekomendacje postępowania w zakresie zapobiegania, wykrywania i leczenia depresji. Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie, 2018.
- Yu M, Zhang X, Lu F, et al. Depression and Risk for Diabetes: A Meta-Analysis. Can J Diabetes. 2015; 39(4): 266–272.
- Osińska M, Kazberuk A, Celińska-Janowicz K, et al. Depresja – choroba cywilizacyjna XXI wieku. Geriatria. 2017; 1: 123–129.
- Heitzman J. Zaburzenia depresyjne DSM-5 SELECTIONS. American Psychiatric Association, 2017.
- Dominiak M., Antosik-Wójcicka A., Baron M. Rekomendacje odnośnie profilaktyki i leczenia depresji w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) wraz z propozycją programu profilaktycznoedukacyjnego zapobiegania depresji. Ministerstwo Zdrowia, 2018; 1–33.
- National Institute for Health and Care Excellence. Depression in adults with a chronic physical health problem. NICE Clinical Guideline, 2009.
- Young LM, Pipingas A, White DJ, et al. Systematic Review and Meta-Analysis of B Yitamin Supplementation on Depressive Symptoms, Anxiety, At-Risk’ Individuals. Nutrients. 2019; 11(9): 1–19.
- Kennedy DO. B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy--A Review. Nutrients. 2016; 8(2): 68.
- Majkutewicz P, Tyszko P, Okręglicka K. Leczenie żywieniowe depresji. Family Medicine&PrimaryCareReview. 2014; 16(1): 48–50.
- Lapid MI, Cha SS, Takahashi PY. Vitamin D and depression in geriatric primary care patients. Clin Interv Aging. 2013; 8: 509–514.
- Jorde R, Sneve M, Figenschau Y, et al. Effects of vitamin D supplementation on symptoms of depression in overweight and obese subjects: randomized double blind trial. J Intern Med. 2008; 264(6): 599–609.
- Grudet C, Malm J, Westrin A, et al. Suicidal patients are deficient in vitamin D, associated with a pro-inflammatory status in the blood. Psychoneuroendocrinology. 2014; 50: 210–219.
- Dutkowska A, Rachoń D. Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń. 2015; 12(3): 154–159.
- Sicińska P, Pytel E, Kurowska J, et al. Supplementation with omega fatty acids in various diseases. Postępy Hig Med Dosw. 2015; 69: 838–852.
- Knefel K, Hese RT. Kwasy omega-3 a zaburzenia depresyjne lękowe i schizofrenia. Psychiatr Prakt Klin. 2009; 2: 140–14.
- Miladinovic T, Nashed MG, Singh G. Overview of Glutamatergic Dysregulation in Central Pathologies. Biomolecules. 2015; 5(4): 3112–3141.
- Mlyniec K. Zinc in the Glutamatergic Theory of Depression. Curr Neuropharmacol. 2015; 13(4): 505–513.
- Wójcik J, Dudek D, Schlegel-Zawadzka M, et al. Antepartum/postpartum depressive symptoms and serum zinc and magnesium levels. Pharmacol Rep. 2006; 58(4): 571–576.
- Nowak G, Zięba A, Dudek D. Serum Trace Elements in Animal Models and Human Depression. Part I Zinc 1999: 83–86.
- Mońka I, Wiechuła D. Importance of zinc for the human body in the aspect of zinc supplementation. Annales Academiae Medicae Silesiensis. 2017; 71: 314–325.
- Tarleton E, Littenberg B, MacLean C, et al. Role of magnesium supplementation in the treatment of depression: A randomized clinical trial. PLOS ONE. 2017; 12(6): e0180067.
- Styczeń K, Siwek M, Sowa-Kućma M, et al. Stężenie magnezu w surowicy jako potencjalny marker stanu u chorych na depresję jednobiegunową. Psychiatria Polska. 2015; 17: 1–12.
- Pham N, Nanri A, Kurotani K, et al. Green tea and coffee consumption is inversely associated with depressive symptoms in a Japanese working population – CORRIGENDUM. Public Health Nutrition. 2014; 17(3): 625–633.
- Dong X, Yang C, Cao S, et al. Tea consumption and the risk of depression: a meta-analysis of observational studies. Aust N Z J Psychiatry. 2015; 49(4): 334–345.
- Godos J, Castellano S, Ray S, et al. Dietary Polyphenol Intake and Depression: Results from the Mediterranean Healthy Eating, Lifestyle and Aging (MEAL) Study. Molecules. 2018; 23(5): 1–15.
- Baranyi A, Amouzadeh-Ghadikolai O, von Lewinski D, et al. Branched-Chain Amino Acids as New Biomarkers of Major Depression - A Novel Neurobiology of Mood Disorder. PLoS One. 2016; 11(8): e0160542.
- Drywień M, Dźwigała J, Staszewska-Skurczyńska M. Znaczenie aminokwasów rozgałęzionych w żywieniu człowieka oraz profilaktyce i przebiegu niektórych chorób. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2013; 19(3): 379–384.