Tom 11, Nr 3 (2020)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2020-12-01
Wyświetlenia strony
4312
Wyświetlenia/pobrania artykułu
93
Insulinooporność i niepłodność w zespole policystycznych jajników
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2020;11(3):112-119.
Streszczenie
Zespół policystycznych jajników należy do najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych wśród kobiet w wieku rozrodczym. Dotyczy zarówno otyłych, jak i szczupłych. Jego charakterystycznymi objawami są: łojotok, trądzik, hirsutyzm, łysienie oraz zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Zespół policystycznych jajników diagnozuje się na podstawie oznaczenia stężenia hormonów we krwi oraz badania ultrasonograficznego. O PCOS świadczą: hiperandrogenizm, zaburzenia owulacji oraz wystąpienie ponad 20 pęcherzyków Graafa w jednym jajniku i/lub objętości jajnika powyżej 10 ml (jeśli badanie USG jest wskazane). W PCOS częstymi zaburzeniami towarzyszącymi są insulinooporność i hiperinsulinemia. Nadmiar insuliny stymuluje jajniki do produkcji androgenów i nasila objawy PCOS. Konsekwencją PCOS może być natomiast niepłodność. Odpowiednie zmiany w stylu życia mogą stanowić skuteczną metodę leczenia zarówno PCOS, jak i towarzyszących zaburzeń. Bardzo ważnymi elementami są: aktywność fizyczna, która korzystnie wpływa na insulinowrażliwość tkanek oraz stabilizację stężenia glukozy we krwi, a także odpowiednia ilość snu. W leczeniu PCOS niezbędne jest holistyczne podejście do terapii oraz współpraca wielu specjalistów.
Słowa kluczowe: zespół policystycznych jajnikówinsulinoopornośćniepłodnośćhiperinsulinemia
Referencje
- Jakiel G, Robak-Chołubek D, Tkaczuk-Włach J. Zespół policystycznych jajników. Przegląd Menopauzalny. 2006; 4: 265–269.
- International evidence-based guideline for the assessment and management of polycystic ovary syndrome 2018; 18.
- Nowotnik A. Wielowymiarowość doświadczenia zespołu policystycznych jajników u kobiet w wieku rozrodczym: przegląd badań. Nowiny Lekarskie. 2012; 81(3): 268–272.
- Riley JK, Jungheim ES. Is there a role for diet in ameliorating the reproductive sequelae associated with chronic low-grade inflammation in polycystic ovary syndrome and obesity? Fertil Steril. 2016; 106(3): 520–527.
- Matulewicz N, Karczewska-Kupczewska M. Insulinooporność a przewlekła reakcja zapalna. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2019; 70: 1245–1257.
- Marciniak A, Starczewski A. Rola leptyny w zespole policystycznych jajników. Polski Merkuriusz Lekarski. 2008; 45(148): 390–393.
- Kuligowska-Jakubowska M, Dardzińska J, Rachoń D. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej u kobiet z zespołem wielotorbielowatych jajników (PCOS). Diabetologia Kliniczna. 2012; 5(1): 185–195.
- Walczak-Gałęzewska M, Kręgielska-Narożna M, Bogdański P. Kobieta z zespołem policystycznych jajników- pacjent podwyższonego ryzyka kardiometabolicznego. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2016; 7(2): 79–83.
- Ostrowska L, Witczak K, Adamska E. Czy istnieją środowiskowe uwarunkowania insulinooporności? Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2012; 3: 85–93.
- Radomski D, Orzechowska A, Barcz E. Współczesne koncepcje etiopatogenezy zespołu policystycznych jajników. Ginekologia Polska. 2007; 78: 393–394.
- Szydlarska D, Grzesiuk W, Bar-Andziak E. Kontrowersje wokół patogenezy zespołu policystycznych jajników. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2010; 6(3): 141–146.
- Suliburska J, Kuśnierek J. Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooporności. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2010; 1(3): 177–183.
- Fernandez SC, Moore VM, Ryswyk EM, et al. Sleep disturbances in women with polycystic ovary syndrome: prevalence, pathophysiology, impact and management strategies. Nature and Science of Sleep. 2018; 10: 45–64.
- Witek L, Kowalska I, Adamska A. Związek depresji z cukrzycą — rola osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej i przewlekłego zapalenia. Clinical Diabetology. 2019; 8(2): 127–131.
- Szurkowska M, Szafraniec K, et al. Wskaźniki insulinooporności w badaniu populacyjnym i ich wartość predykcyjna w określeniu zespołu metabolicznego. Przegląd Epidemiologiczny. 2005; 59: 743–751.
- Diagnostyka i leczenie niepłodności - rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP). Ginekologia i Perinatologia Praktyczna . 2018; 3(3): 112–140.
- Nowotnik A. Wielowymiarowość doświadczenia zespołu policystycznych jajników u kobiet w wieku rozrodczym: przegląd badań. Nowiny Lekarskie. 2012; 81(3): 268–272.
- Rachoń D, Teede H. Ovarian function and obesity--interrelationship, impact on women's reproductive lifespan and treatment options. Mol Cell Endocrinol. 2010; 316(2): 172–179.
- Przysławski J, Górna I, Florek E, et al. Rola wybranych składników pożywienia w profilaktyce niepłodności u kobiet. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna . 2010; 2: 138–144.
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania progesteronu w ginekologii i położnictwie. Ginekologia Polska. 2015; 3: 234–238.
- Góralska M, Majewska-Szczepanik M, Szczepanik M. Mechanizmy immunologiczne towarzyszące otyłości i ich rola w zaburzeniach metabolizmu. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2015; 69: 1384–1404.
- Vilmann L, Thisted E, Baker J, et al. Development of Obesity and Polycystic Ovary Syndrome in Adolescents. Hormone Research in Paediatrics. 2012; 78(5-6): 269–278.
- Dutkowska A, Konieczna A, Breska-Kruszewska J, et al. Zalecenia dotyczące postępowania niefarmakologicznego u kobiet z PCOS celem zmniejszenia masy ciała i poprawy zaburzeń metabolicznych. Endokrynologia Polska. 2019; 70(2): 198–205.
- Levine JA. Nonexercise activity thermogenesis--liberating the life-force. J Intern Med. 2007; 262(3): 273–287.
- Chandrasekaran B, Shetty D, Singh A, et al. Exercise in polycystic ovarian syndrome: An evidence-based review. Saudi Journal of Sports Medicine. 2017; 17(3): 123.
- Jakimiuk A. Rola metforminy w leczeniu zespołu policystycznych jajników (PCOS). Ginekologia Polska. 2008; 79(1): 8–11.
- Kuczyński W, et al. Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności – skrót. Ginekologia Polska. 2012; 83(2): 149–154.
