Tom 11, Nr 2 (2020)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2020-08-17
Zastosowanie nasion roślin strączkowych w dietoterapii pacjentów z zespołem metabolicznym
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2020;11(2):68-72.
Streszczenie
Rośliny strączkowe są jednoroczne i należą do rodziny motylkowych. Ze względu na wysoką
wartość odżywczą — zawierają 17–40% białka w suchej masie — stanowią źródło pożywienia
dla ludzi i zwier ząt. Charakteryzują się kor zystnym składem kwasów tłuszczowych. Zespół
metaboliczny to problem ochrony zdrowia o charakterze globalnym. Liczba osób z zespołem
metabolicznym stale wzrasta i prowadzi do wielu następstw zdrowotnych. Wyniki badań wykazały,
że regularne spożywanie roślin strączkowych wpływa korzystnie na redukcję masy ciała,
zmniejszenie obwodu talii i pasa, zwiększa wrażliwość na insulinę, obniża stężenie glukozy we
krwi oraz wartości ciśnienia tętniczego, a także wykazuje działanie antyaterogenne. W związku
z tym częściowe lub całkowite zastąpienie nimi produktów mięsnych wydaje się być słusznie
rekomendowanym postępowaniem w dietoterapii pacjentów z zespołem metabolicznym.
Słowa kluczowe: strączkirośliny strączkowezespół metabolicznycukrzycanadciśnienie tętniczeinsulinoopornośćdyslipiedemiaotyłość
Referencje
- Jung A. Otyłość – choroba cywilizacyjna. Pediatr. Med. Rodz. 2014; 10(3): 226–232.
- Kędzior A., Jakubek-Kipa K. i wsp. Trendy w występowaniu nadwagi i otyłości u dzieci na świecie, w Europie i w Polsce. Pediatr. Endocrinol. 2017; 16.1.58: 41-48.
- Przysławski J. Ocena wartości odżywczej żywności, żywienia i stanu odżywienia. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im.Karola Marcinkowskiego, Poznań 2009.
- Jarosz M. Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu. Wyd. IŻŻ, Warszawa 2017.
- Szopa M, Sieradzki J. Zespół metaboliczny: kliniczno-teoretyczna dyskusja nad rozpoznaniem. Diabetol Prakt. 2005; 6: 312–318.
- Prusiński J. Rośliny strączkowe w Unii Europejskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 2010; 550: 11–20.
- Flaczyk E, Górecka D, Korczak J. Towaroznawstwo produktów spożywczych. Wydancitwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Poznań 2011.
- Hosseinpour-Niazi S, Mirmiran P, Sohrab G, et al. Inverse association between fruit, legume, and cereal fiber and the risk of metabolic syndrome: Tehran Lipid and Glucose Study. Diabetes Res Clin Pract. 2011; 94(2): 276–283.
- Hosseinpour-Niazi S, Mirmiran P, Amiri Z, et al. Legume intake is inversely associated with metabolic syndrome in adults. Arch Iran Med. 2012; 15(9): 538–544.
- Sajjadi F, Gharipour M, Mohammadifard N, et al. Relationship between legumes consumption and metabolic syndrome: Findings of the Isfahan Healthy Heart Program. ARYA Atheroscler. 2014; 10(1): 18–24.
- Becerra-Tomás N, Babio N, Martínez-González MÁ, et al. Replacing red meat and processed red meat for white meat, fish, legumes or eggs is associated with lower risk of incidence of metabolic syndrome. Clin Nutr. 2016; 35(6): 1442–1449.
- Crujeiras AB, Parra D, Abete I, et al. A hypocaloric diet enriched in legumes specifically mitigates lipid peroxidation in obese subjects. Free Radic Res. 2007; 41(4): 498–506.
- Abete I, Parra D, Martinez JA. Legume-, fish-, or high-protein-based hypocaloric diets: effects on weight loss and mitochondrial oxidation in obese men. J Med Food. 2009; 12(1): 100–108.
- Venn BJ, Perry T, Green TJ, et al. The effect of increasing consumption of pulses and wholegrains in obese people: a randomized controlled trial. J Am Coll Nutr. 2010; 29(4): 365–372.
- Papanikolaou Y, Fulgoni VL. Bean consumption is associated with greater nutrient intake, reduced systolic blood pressure, lower body weight, and a smaller waist circumference in adults: results from the National Health and Nutrition Examination Survey 1999-2002. J Am Coll Nutr. 2008; 27(5): 569–576.
- Hermsdorff HH, Zulet MÁ, Abete I, et al. A legume-based hypocaloric diet reduces proinflammatory status and improves metabolic features in overweight/obese subjects. Eur J Nutr. 2011; 50(1): 61–69.
- Boschin G, Scigliuolo GM, Resta D, et al. ACE-inhibitory activity of enzymatic protein hydrolysates from lupin and other legumes. Food Chem. 2014; 145: 34–40.
- Kanamoto Y, Yamashita Y, Nanba F, et al. A black soybean seed coat extract prevents obesity and glucose intolerance by up-regulating uncoupling proteins and down-regulating inflammatory cytokines in high-fat diet-fed mice. J Agric Food Chem. 2011; 59(16): 8985–8993.
- Kusunoki M, Sato D, Tsutsumi K, et al. Black soybean extract improves lipid profiles in fenofibrate-treated type 2 diabetics with postprandial hyperlipidemia. J Med Food. 2015; 18(6): 615–618.
- Mueller NT, Odegaard AO, Gross MD, et al. Soy intake and risk of type 2 diabetes in Chinese Singaporeans [corrected]. Eur J Nutr. 2012; 51(8): 1033–1040.
- Mohammadifard N, Sarrafzadegan N, Paknahad Z, et al. Inverse association of legume consumption and dyslipidemia: Isfahan Healthy Heart Program. J Clin Lipidol. 2014; 8(6): 584–593.
- Alizadeh M, Safaeiyan A, Ostadrahimi A, et al. Effect of L-arginine and selenium added to a hypocaloric diet enriched with legumes on cardiovascular disease risk factors in women with central obesity: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Ann Nutr Metab. 2012; 60(2): 157–168.
- Zhang Z, Lanza E, Kris-Etherton PM, et al. A high legume low glycemic index diet improves serum lipid profiles in men. Lipids. 2010; 45(9): 765–775.
- Safaeiyan A, Pourghassem-Gargari B, Zarrin R, et al. Randomized controlled trial on the effects of legumes on cardiovascular risk factors in women with abdominal obesity. ARYA Atheroscler. 2015; 11(2): 117–125.
- Mach F, Baigent C, Catapano AL et al.: ESC Scientific Document Group, 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk: The Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and European Atherosclerosis Society (EAS), European Heart Journal 2020, 41(1): 111–188 2020.