Tom 10, Nr 3 (2019)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2019-10-16
Wyświetlenia strony
2491
Wyświetlenia/pobrania artykułu
53
Prozdrowotne właściwości kawy
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2019;10(3):112-120.
Streszczenie
Ze względu na swoje organoleptyczne właściwości (intensywny smak i aromat) oraz zdolność do stymulującego oddziaływania na układ nerwowy, kawa jest jednym z najpopularniejszych trunków spożywanych na całym świecie. To złożony napar ziołowy, zawierający około 1000 substancji roślinnych, wśród których wiele posiada wysoką aktywnością biologiczną, dzięki czemu charakteryzuje się ona wielokierunkowym działaniem. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka jest analizowany od wieków. Początkowo uważano, że czarny napar wpływa wyłącznie negatywnie na stan ludzkiego zdrowia, między innymi poprzez przyspieszanie akcji serca czy wzrost ciśnienia tętniczego. Obecnie dane epidemiologiczne wskazują, że konsumpcja kawy i zawartej w niej kofeiny, w umiarkowanych ilościach, może przynosić korzystne efekty w kontekście występowania wielu chorób przewlekłych, w tym układu krążenia, cukrzycy typu 2 i otyłości, schorzeń układu nerwowego czy nowotworów.
W opracowaniu dokonano przeglądu rozproszonych danych literaturowych w zakresie właściwości prozdrowotnych kawy i kierunków jej oddziaływania na organizm człowieka.
Słowa kluczowe: kawakofeinazdrowie
Referencje
- Nieber K. The Impact of Coffee on Health. Planta Med. 2017; 83(16): 1256–1263.
- Żukiewicz-Sobczak W, Krasowska E, Sobczak P, et al. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka. Med Og Nauk Zdr. 2012; 18: 71–76.
- Bojarowicz H, Przygoda M. Kofeina. Cz. I. Powszechność stosowania kofeiny oraz jej działanie na organizm. Probl Hig Epidemiol. 2012; 93: 8–13.
- Patay ÉB, Bencsik T, Papp N. Phytochemical overview and medicinal importance of Coffea species from the past until now. Asian Pac J Trop Med. 2016; 9(12): 1127–1135.
- Matysek-Nawrocka M, Cyrankiewicz P. Substancje biologicznie aktywne pozyskiwane z herbaty, kawy i kakao oraz ich zastosowanie w kosmetykach. Post Fitoter. 2016; 2: 139–144.
- O'Keefe JH, DiNicolantonio JJ, Lavie CJ. Coffee for Cardioprotection and Longevity. Prog Cardiovasc Dis. 2018; 61(1): 38–42.
- Nehlig A. Effects of coffee/caffeine on brain health and disease: What should I tell my patients? Pract Neurol. 2016; 16(2): 89–95.
- Zdrojewicz Z, Grześkowiak K, Łukasiewicz M. Czy picie kawy jest zdrowe? Med Rodz. 2016; 19: 138–145.
- EFSA NDA Panel (EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies). Scientific Opinion on the safety of caffeine. EFSA J. 2015; 13: 4102. 2015.
- Gbadebo S, Colpus S, Felstead D. Case on caffeine toxicity and learning points. J Intensive Care Soc. 2017; 18(4): 354.
- Bidel S, Tuomilehto J. The Emerging Health Benefits of Coffee with an Emphasis on Type 2 Diabetes and Cardiovascular Disease. Eur Endocrinol. 2013; 9(2): 99–106.
- Messina G, Zannella C, Monda V. The beneficial effects of coffee in human nutrition. Biol Med. 2015; 7(4).
- Samoggia A, Riedel B. Consumers’ perceptions of coffee health benefits and motives for coffee consumption and purchasing. Nutrients. 2019; 11(3).
- Mesas AE, Leon-Muñoz LM, Rodriguez-Artalejo F, et al. The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2011; 94(4): 1113–1126.
- Farag NH, Whitsett TL, McKey BS, et al. Caffeine and blood pressure response: sex, age, and hormonal status. J Womens Health (Larchmt). 2010; 19(6): 1171–1176.
- Gökcen BB, Şanlier N. Coffee consumption and disease correlations. Crit Rev Food Sci Nutr. 2019; 59(2): 336–348.
- Larsson SC, Orsini N. Coffee consumption and risk of stroke: a dose-response meta-analysis of prospective studies. Am J Epidemiol. 2011; 174(9): 993–1001.
- Mostofsky E, Rice MS, Levitan EB, et al. Habitual coffee consumption and risk of heart failure: a dose-response meta-analysis. Circ Heart Fail. 2012; 5(4): 401–405.
- Ding M, Bhupathiraju SN, Satija A, et al. Long-term coffee consumption and risk of cardiovascular disease: a systematic review and a dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. Circulation. 2014; 129(6): 643–659.
- Huxley R, Lee CM, Barzi F, et al. Coffee, decaffeinated coffee, and tea consumption in relation to incident type 2 diabetes mellitus: a systematic review with meta-analysis. Arch Intern Med. 2009; 169(22): 2053–2063.
- Bhupathiraju SN, Pan An, Manson JE, et al. Changes in coffee intake and subsequent risk of type 2 diabetes: three large cohorts of US men and women. Diabetologia. 2014; 57(7): 1346–1354.
- Grosso G, Godos J, Galvano F, et al. Coffee, Caffeine, and Health Outcomes: An Umbrella Review. Annu Rev Nutr. 2017; 37: 131–156.
- Lee A, Lim W, Kim S, et al. Coffee intake and obesity: a meta-analysis. Nutrients. 2019; 11(6).
- Wang T, Huang T, Kang JH, et al. Habitual coffee consumption and genetic predisposition to obesity: gene-diet interaction analyses in three US prospective studies. BMC Med. 2017; 15(1): 97.
- Santos C, Costa J, Santos J, et al. Caffeine intake and dementia: systematic review and meta-analysis. J Alzheimers Dis. 2010; 20 Suppl 1: S187–S204.
- Wierzejska R. Can coffee consumption lower the risk of Alzheimer's disease and Parkinson's disease? A literature review. Arch Med Sci. 2017; 13(3): 507–514.
- Costa J, Lunet N, Santos C, et al. Caffeine exposure and the risk of Parkinson's disease: a systematic review and meta-analysis of observational studies. J Alzheimers Dis. 2010; 20 Suppl 1: S221–S238.
- Alicandro G, Tavani A, La Vecchia C. Coffee and cancer risk: a summary overview. Eur J Cancer Prev. 2017; 26(5): 424–432.
- Loomis D, Guyton KZ, Grosse Y, et al. International Agency for Research on Cancer Monograph Working Group. Carcinogenicity of drinking coffee, mate, and very hot beverages. Lancet Oncol. 2016; 17(7): 877–878.
- Cárdenas C, Quesada AR, Medina MÁ. Insights on the antitumor effects of kahweol on human breast cancer: decreased survival and increased production of reactive oxygen species and cytotoxicity. Biochem Biophys Res Commun. 2014; 447(3): 452–458.
- Bøhn SK, Blomhoff R, Paur I. Coffee and cancer risk, epidemiological evidence, and molecular mechanisms. Mol Nutr Food Res. 2014; 58(5): 915–930.
- Schmit SL, Rennert HS, Rennert G, et al. Coffee Consumption and the Risk of Colorectal Cancer. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2016; 25(4): 634–639.
- Jiang W, Wu Y, Jiang X. Coffee and caffeine intake and breast cancer risk: an updated dose-response meta-analysis of 37 published studies. Gynecol Oncol. 2013; 129(3): 620–629.
- Lee DR, Lee J, Rota M, et al. Coffee consumption and risk of fractures: a systematic review and dose-response meta-analysis. Bone. 2014; 63: 20–28.
- Wikoff D, Welsh BT, Henderson R, et al. Systematic review of the potential adverse effects of caffeine consumption in healthy adults, pregnant women, adolescents, and children. Food Chem Toxicol. 2017; 109(Pt 1): 585–648.
- Chang HC, Hsieh CF, Lin YC, et al. Does coffee drinking have beneficial effects on bone health of Taiwanese adults? A longitudinal study. BMC Public Health. 2018; 18(1): 1273.
