Tom 10, Nr 2 (2019)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2019-07-31
Iryzyna — adipomiokina związana z gospodarką węglowodanową organizmu. Część I
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2019;10(2):71-76.
Streszczenie
Tkanka tłuszczowa pełni w organizmie wiele funkcji. Jest miejscem syntetyzowania biologicznie czynnych peptydów zwanych adipokinami, które pełnią ważną rolę między innymi w patogenezie zaburzeń metabolicznych oraz gospodarki węglowodanowej. Iryzyna jest niedawno poznaną adipomiokiną będącą produktem pośrednim pochodzącym z tkanki mięśniowej oraz białej tkanki tłuszczowej, pełniącą rolę w procesach związanych z insulinoopornością. Wyniki badań dowodzą, że istnieje związek między stężeniem iryzyny a zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Adipokina ta wydaje się mieć korzystny wpływ na utrzymanie gospodarki węglowodanowej oraz poprawę insulinowrażliwości tkanek.
Słowa kluczowe: iryzynatkanka tłuszczowazaburzenia gospodarki węglowodanowej
Referencje
- Jung A. Otyłość – choroba cywilizacyjna. Pediatr Med Rodz. 2014; 10(2): 226S–232S.
- Korek E, Krauss H. Nowe adipokiny o potencjalnym znaczeniu w patogenezie otyłości i zaburzeń metabolicznych. Postepy Hig Med Dosw. 2015; 69: 799S–810S.
- Szostak WB, Szostak-Węgierek D, Kłosiewicz-Latoszek L. Konsekwencje zdrowotne otyłości. Postępy Nauk Medycznych. 2011; 9: 778S–781S.
- Borsuk A, Biernat W, Zięba D. Wielokierunkowe działanie iryzyny w organizmie. Postepy Hig Med Dosw. 2018; 72: 327S–337S.
- Murawska-Ciałowicz E. Tkanka tłuszczowa – charakterystyka morfologiczna i biochemiczna różnych depozytów. Postepy Hig Med Dosw. 2017; 71: 466S–484S.
- Olszanecka-Glinianowicz M, Zahorska-Markiewicz B. Otyłość jako choroba zapalna. Postepy Hig Med Dosw. 2008; 62: 249S–257S.
- Jasińska A, Pietruczuk M. Adipocytokiny – białka o wielokierunkowym działaniu. Diagnostyka laboratoryjna. 2010; 46(3): 331S–338S.
- Mierzwicka A, Bolanowski M. Nowe peptydy odgrywające rolę w zaburzeniach metabolicznych. Postepy Hig Med Dosw. 2016; 70: 881S–886S.
- Olszanecka-Glinianowicz M, Kocełak P, Orlik B, et al. Nowe adipokiny – korzystne czy niekorzystne w aspekcie patogenezy insulinooporności? Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2009; 5(4): 236S–244S.
- Gu L, Ma Y, Gu M, et al. Spexin peptide is expressed in human endocrine and epithelial tissues and reduced after glucose load in type 2 diabetes. Peptides. 2015; 71: 232–239.
- Pukajło K, Kolackov K, Łaczmański Ł, et al. Iryzyna – nowy mediator homeostazy energetycznej. Postepy Hig Med Dosw. 2015; 69: 233S–242S.
- Aydin S. Three new players in energy regulation: preptin, adropin and irisin. Peptides. 2014; 56: 94–110.
- Qiu S, Cai X, Yin H, et al. Association between circulating irisin and insulin resistance in non-diabetic adults: A meta-analysis. Metabolism. 2016; 65(6): 825–834.
- Shehta N, Elsaid A, Raafat N, et al. Physical exercise induces irisin levels associated with improved cognitive Functions and glucose tolerance in obese and normal weight Egyptian Subjects: a 3-month interventional study. International Journal of Advanced Research. 2017; 5(8): 2025–2035.
- Tenorio B, Jiménez T, Barrera G, et al. Irisin is weakly associated with usual physical activity in young overweight women. Nutr Hosp. 2017; 34(3): 688–692.
- Biniaminov N, Bandt S, Roth A, et al. Irisin, physical activity and fitness status in healthy humans: No association under resting conditions in a cross-sectional study. PLoS One. 2018; 13(1): e0189254.
- Palacios-González B, Vadillo-Ortega F, Polo-Oteyza E, et al. Irisin levels before and after physical activity among school-age children with different BMI: a direct relation with leptin. Obesity (Silver Spring). 2015; 23(4): 729–732.
- Winn NC, Grunewald ZI, Liu Y, et al. Plasma Irisin Modestly Increases during Moderate and High-Intensity Afternoon Exercise in Obese Females. PLoS One. 2017; 12(1): e0170690.
- Hofmann T, Elbelt U, Stengel A. Irisin as a muscle-derived hormone stimulating thermogenesis--a critical update. Peptides. 2014; 54: 89–100.
- Ellefsen S, Vikmoen O, Slettaløkken G, et al. Irisin and FNDC5: effects of 12-week strength training, and relations to muscle phenotype and body mass composition in untrained women. Eur J Appl Physiol. 2014; 114(9): 1875–1888.
- Pekkala S, Wiklund PK, Hulmi JJ, et al. Are skeletal muscle FNDC5 gene expression and irisin release regulated by exercise and related to health? J Physiol. 2013; 591(21): 5393–5400.
- Benedini S, Dozio E, Invernizzi PL, et al. Irisin: A Potential Link between Physical Exercise and Metabolism-An Observational Study in Differently Trained Subjects, from Elite Athletes to Sedentary People. J Diabetes Res. 2017; 2017: 1039161.
- Polyzos SA, Anastasilakis AD, Efstathiadou ZA, et al. Irisin in metabolic diseases. Endocrine. 2018; 59(2): 260–274.
- Gizaw M, Anandakumar P, Debela T. A Review on the Role of Irisin in Insulin Resistance and Type 2 Diabetes Mellitus. J Pharmacopuncture. 2017; 20(4): 235–242.
- Leung PoS. The potential of irisin as a therapeutic for diabetes. Future Med Chem. 2017; 9(6): 529–532.