Tom 9, Nr 2 (2018)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2018-08-18
Wyświetlenia strony
947
Wyświetlenia/pobrania artykułu
2360
Właściwości oraz zastosowanie oleju rzepakowego i oleju z amarantusa w leczeniu zaburzeń metabolicznych związanych z otyłością
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2018;9(2):53-64.
Streszczenie
Otyłość jest definiowana jako patologiczna, nadmierna kumulacja tkanki tłuszczowej, rozwijająca się na skutek przewlekłego braku równowagi energetycznej organizmu. Jej podłoże ma charakter wieloczynnikowy. Predysponuje do niej zarówno nieprawidłowy styl życia (błędy dietetyczne, siedzący tryb pracy i odpoczynku, brak aktywności fizycznej), czynniki genetyczne, socjalne i środowiskowe (np. brak higieny snu czy duża dostępność taniej żywności o wysokiej gęstości energetycznej). Główny element terapii otyłości stanowi zmiana stylu życia ze szczególnym uwzględnieniem modyfikacji zachowań żywieniowych i podjęciem dostosowanej do możliwości pacjenta aktywności fizycznej. Zastosowanie ma również żywność funkcjonalna, między innymi: olej rzepakowy i olej z amarantusa. Oba cechują się wysokimi walorami zdrowotnymi. Ich szerokie spektrum działania obejmuje wpływ: hipolipemiczny, hipotensyjny, antyoksydacyjny, hepatoprotekcyjny oraz antyaterogenny przez co oleje te mogą być pomocne w leczeniu zaburzeń metabolicznych związanych z otyłością.
Słowa kluczowe: olej rzepakowyolej z amarantusaotyłośćzespół metabolicznyżywność funkcjonalna
Referencje
- Baboota R, Bishnoi M, Ambalam P, et al. Functional food ingredients for the management of obesity and associated co-morbidities – A review. Journal of Functional Foods. 2013; 5(3): 997–1012.
- Conroy KP, Davidson IM, Warnock M. Pathogenic obesity and nutraceuticals. Proc Nutr Soc. 2011; 70(4): 426–438.
- Rodríguez JE, Campbell KM. Past, Present, and Future of Pharmacologic Therapy in Obesity. Prim Care. 2016; 43(1): 61–7, viii.
- Grajeta H. Żywność funkcjonalna stosowana w profilaktyce chorób układu krążenia. Adv Clin Exp Med. 2004; 13(3): 503–10.
- Repo-Carrasco-Valencia R, Peña J, Kallio H, et al. Dietary fiber and other functional components in two varieties of crude and extruded kiwicha (Amaranthus caudatus). Journal of Cereal Science. 2009; 49(2): 219–224.
- Januszewska-Jóźwiak K, Synowiecki J. Charakterystyka i przydatność składników szarłatu w biotechnologii żywności. Biotechnologia. 2008; 3(82): 89–102.
- Kaźmierczak A, Bolesławska I, Przysławski J. Szarłat – jego wykorzystanie w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób cywilizacyjnych. Nowiny Lekarskie. 2011; 80(3): 192–98.
- Fabijańska M, Kosieradzka I, Bekta M. Owies nagi w żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Cz. I. Owies nagi w żywieniu tucznikow. Biul IHAR. 2003; 229: 317–28.
- Caselato-Sousa VM, Amaya-Farfán J. State of knowledge on amaranth grain: a comprehensive review. J Food Sci. 2012; 77(4): R93–104.
- Biel W, Jaskowska I. Właściwości żywieniowe nasion z szarłatu (Amaranthuscruentus). Folia PomerUnivTechnolStetin. 2010; 281(16): 5–12.
- Montoya-Rodríguez A, Gómez-Favela M, Reyes-Moreno C, et al. Identification of Bioactive Peptide Sequences from Amaranth (Amaranthus hypochondriacus) Seed Proteins and Their Potential Role in the Prevention of Chronic Diseases. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety. 2015; 14(2): 139–158.
- Paśko P, Bednarczyk M. Szarłat (Amaranthus sp.) – możliwości wykorzystania w medycynie. BromatChemToksykol. 2007; 40(2): 217–22.
- Martirosyan DM, Miroshnichenko LA, Kulakova SN, et al. Amaranth oil application for coronary heart disease and hypertension. Lipids Health Dis. 2007; 6: 1.
- Prokopowicz D. Właściwości zdrowotne szarłatu (Amaranthus cruentus). Med Weter. 2001; 57: 559–61.
- Ratusz K, Wirkowska M. Charakterystyka nasion i lipidów amarantusa. Rośliny oleiste- oilseed crops. 2006; 27: 243–50.
- Venskutonis P, Kraujalis P. Nutritional Components of Amaranth Seeds and Vegetables: A Review on Composition, Properties, and Uses. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety. 2013; 12(4): 381–412.
- Rodas B, Bressani R. [The oil, fatty acid and squalene content of varieties of raw and processed amaranth grain]. Arch Latinoam Nutr. 2009; 59(1): 82–87.
- Czerwiński J, Bartnikowska E, Leontowicz H, et al. Oat (Avena sativa L.) and amaranth (Amaranthus hypochondriacus) meals positively affect plasma lipid profile in rats fed cholesterol-containing diets. J Nutr Biochem. 2004; 15(10): 622–629.
- Yánez E, Zacarías I, Granger D, et al. [Chemical and nutritional characterization of amaranthus (Amaranthus cruentus)]. Arch Latinoam Nutr. 1994; 44(1): 57–62.
- Barrio DA, Añón MC. Potential antitumor properties of a protein isolate obtained from the seeds of Amaranthus mantegazzianus. Eur J Nutr. 2010; 49(2): 73–82.
- Rutkowska J. Amaranthus– roślina przyjazna człowiekowi. Przegl Piek Cukiern. 2006; 1: 6–10.
- Berger A, Monnard I, Dionisi F. Cholesterol-lowering properties of amaranth flakes, crude and refined oil in hamsters. Food Chem. 2003; 81: 119–124.
- Escudero NL, Zirulnik F, Gomez NN, et al. Influence of a protein concentrate from Amaranthus cruentus seeds on lipid metabolism. Exp Biol Med (Maywood). 2006; 231(1): 50–59.
- Qureshi AA, Lehmann JW, Peterson DM. Amaranth and its oil inhibit cholesterol biosynthesis in 6-week-old female chickens. J Nutr. 1996; 126(8): 1972–1978.
- Kim HK, Kim MiJ, Cho HY, et al. Antioxidative and anti-diabetic effects of amaranth (Amaranthus esculantus) in streptozotocin-induced diabetic rats. Cell Biochem Funct. 2006; 24(3): 195–199.
- Shin DH, Heo HJ, Lee YJ, et al. Amaranth squalene reduces serum and liver lipid levels in rats fed a cholesterol diet. Br J Biomed Sci. 2004; 61(1): 11–14.
- Gonor KV, Pogozheva AV, Kulakova SN, et al. [The influence of diet with including amaranth oil on lipid metabolism in patients with ischemic heart disease and hyperlipoproteidemia]. Vopr Pitan. 2006; 75(3): 17–21.
- Kunyanga CN, Imungi JK, Okoth M, et al. Antioxidant and antidiabetic properties of condensed tannins in acetonic extract of selected raw and processed indigenous food ingredients from Kenya. J Food Sci. 2011; 76(4): C560–C567.
- Miroshnichenko LA, Zoloedov VI, Volynkina AP, et al. Influence with amaranth and sunflower oils used in dietary therapy of patients with diebetes mellitus 2 types on parameters of carbohydrate and lipid metabolism. Vopr Pitan. 2008; 77(6): 53–57.
- Yelisyeyeva OP, Semen KO, Ostrovska GV, et al. The effect of Amaranth oil on monolayers of artificial lipids and hepatocyte plasma membranes with adrenalin-induced stress. Food Chem. 2014; 147: 152–159.
- López VR, Razzeto GS, Giménez MS, et al. Antioxidant properties of Amaranthus hypochondriacus seeds and their effect on the liver of alcohol-treated rats. Plant Foods Hum Nutr. 2011; 66(2): 157–162.
- Huerta-Ocampo JA, Rosa AP. Amaranth: A Pseudo-Cereal with Nutraceutical Properties. Current Nutrition & Food Science. 2011; 7(1): 1–9.
- Hilou A, Nacoulma OG, Guiguemde TR. In vivo antimalarial activities of extracts from Amaranthus spinosus L. and Boerhaavia erecta L. in mice. J Ethnopharmacol. 2006; 103(2): 236–240.
- Gugała M, Zarzecka K, Sikorska A. Prozdrowotne właściwości oleju rzepakowego. Postępy Fitoterapii. 2014; 2: 100–3.
- Dupont J, White PJ, Johnston KM, et al. Food safety and health effects of canola oil. J Am Coll Nutr. 1989; 8(5): 360–375.
- Walczak Z, Starzycki M. Ocena profilu kwasów tłuszczowych w olejach tłoczonych na zimno w kontekście rekomendacji ich w żywieniu osób aktywnych fizycznie. Bromat Chem Toksykol. 2013; XLVI(3): 316–22.
- Maniak B, Zdybel B, Bogdanowicz M. Ocena wybranych właściwości fizykochemicznych tradycyjnych olejów roślinnych produkowanych na ziemi lubelskiej. Agricultural engineering. 2012; 3(138): 101–7.
- Lin L, Allemekinders H, Dansby A, et al. Evidence of health benefits of canola oil. Nutr Rev. 2013; 71(6): 370–385.
- Hodson L, Skeaff CM, McKenzie JE, et al. The effect of replacing dietary saturated fat with polyunsaturated or monounsaturated fat on plasma lipids in free-living young adults. Eur J Clin Nutr. 2001; 55(10): 908–915.
- Miettinen TA, Vanhanen H. Serum concentration and metabolism of cholesterol during rapeseed oil and squalene feeding. Am J Clin Nutr. 1994; 59(2): 356–363.
- Gustafsson IB, Vessby B, Ohrvall M, et al. A diet rich in monounsaturated rapeseed oil reduces the lipoprotein cholesterol concentration and increases the relative content of n-3 fatty acids in serum in hyperlipidemic subjects. Am J Clin Nutr. 1994; 59(3): 667–674.
- Junker R, Kratz M, Neufeld M, et al. Effects of diets containing olive oil, sunflower oil, or rapeseed oil on the hemostatic system. Thromb Haemost. 2001; 85(2): 280–286.
- Kruse M, von Loeffelholz C, Hoffmann D, et al. Dietary rapeseed/canola-oil supplementation reduces serum lipids and liver enzymes and alters postprandial inflammatory responses in adipose tissue compared to olive-oil supplementation in obese men. Mol Nutr Food Res. 2015; 59(3): 507–519.
- Gillingham LG, Gustafson JA, Han SY, et al. High-oleic rapeseed (canola) and flaxseed oils modulate serum lipids and inflammatory biomarkers in hypercholesterolaemic subjects. Br J Nutr. 2011; 105(3): 417–427.
- Maljaars J, Romeyn EA, Haddeman E, et al. Effect of fat saturation on satiety, hormone release, and food intake. Am J Clin Nutr. 2009; 89(4): 1019–1024.
- Diaz ML, Watkins BA, Li Y, et al. Chromium picolinate and conjugated linoleic acid do not synergistically influence diet- and exercise-induced changes in body composition and health indexes in overweight women. J Nutr Biochem. 2008; 19(1): 61–68.
- Austel A, Ranke C, Wagner N, et al. Weight loss with a modified Mediterranean-type diet using fat modification: a randomized controlled trial. Eur J Clin Nutr. 2015; 69(8): 878–884.
- Ramprasath VR, Thandapilly SJ, Yang S, et al. Effect of consuming novel foods consisting high oleic canola oil, barley β-glucan, and DHA on cardiovascular disease risk in humans: the CONFIDENCE (Canola Oil and Fibre with DHA Enhanced) study - protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2015; 16: 489.
- Palomäki A, Pohjantähti-Maaroos H, Wallenius M, et al. Effects of dietary cold-pressed turnip rapeseed oil and butter on serum lipids, oxidized LDL and arterial elasticity in men with metabolic syndrome. Lipids Health Dis. 2010; 9: 137.
- Jenkins DJA, Kendall CWC, Vuksan V, et al. Effect of lowering the glycemic load with canola oil on glycemic control and cardiovascular risk factors: a randomized controlled trial. Diabetes Care. 2014; 37(7): 1806–1814.
- Uusitupa M, Schwab U, Mäkimattila S, et al. Effects of two high-fat diets with different fatty acid compositions on glucose and lipid metabolism in healthy young women. Am J Clin Nutr. 1994; 59(6): 1310–1316.
- Södergren E, Gustafsson IB, Basu S, et al. A diet containing rapeseed oil-based fats does not increase lipid peroxidation in humans when compared to a diet rich in saturated fatty acids. Eur J Clin Nutr. 2001; 55(11): 922–931.
- Hardman WE. Dietary canola oil suppressed growth of implanted MDA-MB 231 human breast tumors in nude mice. Nutr Cancer. 2007; 57(2): 177–183.
- Wang J, John EM, Horn-Ross PL, et al. Dietary fat, cooking fat, and breast cancer risk in a multiethnic population. Nutr Cancer. 2008; 60(4): 492–504.
