Tom 8, Nr 4 (2017)
WYBRANE PROBLEMY KLINICZNE
Opublikowany online: 2017-12-29
Wyświetlenia strony
9098
Wyświetlenia/pobrania artykułu
55296
Dietoterapia w zespole policystycznych jajników ― zalecenia praktyczne
Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017;8(4):148-154.
Streszczenie
Kobiety chore na zespół policystycznych jajników (PCOS) wykazują wiele zaburzeń hormonalnych i metabolicznych, które są ze sobą ściśle powiązane. Jest to najczęściej występująca endokrynopatia u kobiet w wieku reprodukcyjnym. Problemem jest skuteczna diagnostyka choroby, którą utrudniają zróżnicowane objawy kliniczne. U kobiet obserwuje się współistnienie: insulinooporności, otyłości, cukrzycy oraz zaburzeń gospodarki lipidowej, które wymagają odpowiedniej dietoterapii. Konieczne jest wprowadzenie diety ubogoenergetycznej o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych, opierającej się na produktach o niskim indeksem glikemicznym oraz wdrożenie regularnej aktywności fizycznej. Powyższe postępowanie wspomaga leczenie farmakologiczne oraz przyczynia się do znaczącej poprawy stanu zdrowia i samopoczucia i pacjentek.
Słowa kluczowe: zespół policystycznych jajnikówhiperandrogenizm jajnikowyhirsutyzmdietoterapia
Referencje
- Azziz R, Woods KS, Reyna R, et al. The prevalence and features of the polycystic ovary syndrome in an unselected population. J Clin Endocrinol Metab. 2004; 89(6): 2745–2749.
- Soares EM, Azevedo GD, Gadelha RG, et al. Prevalence of the metabolic syndrome and its components in Brazilian women with polycystic ovary syndrome. Fertil Steril. 2008; 89(3): 649–655.
- Szczuko M, Skowronek M, Zapałowska-Chwyć M, et al. Quantitative assessment of nutrition in patients with polycystic ovary syndrome (PCOS). Rocz Panstw Zakl Hig. 2016; 67(4): 419–426.
- Azziz R, Carmina E, Dewailly D, et al. Androgen Excess Society. Positions statement: criteria for defining polycystic ovary syndrome as a predominantly hyperandrogenic syndrome: an Androgen Excess Society guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2006; 91(11): 4237–4245.
- Essah PA, Nestler JE. The metabolic syndrome in polycystic ovary syndrome. J Endocrinol Invest. 2006; 29(3): 270–280.
- Gambineri A, Pelusi C, Vicennati V, et al. Obesity and the polycystic ovary syndrome. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. . 2002; 26: 883S–896S.
- Mlinar B, Marc J, Janez A, et al. Molecular mechanisms of insulin resistance and associated diseases. Clin Chim Acta. 2007; 375(1-2): 20–35.
- Poretsky L, Cataldo NA, Rosenwaks Z, et al. The insulin-related ovarian regulatory system in health and disease. Endocr Rev. 1999; 20(4): 535–582.
- Zhang G, Garmey JC, Veldhuis JD. Interactive stimulation by luteinizing hormone and insulin of the steroidogenic acute regulatory (StAR) protein and 17alpha-hydroxylase/17,20-lyase (CYP17) genes in porcine theca cells. Endocrinology. 2000; 141(8): 2735–2742.
- Ehrmann DA, Liljenquist DR, Kasza K, et al. PCOS/Troglitazone Study Group. Prevalence and predictors of the metabolic syndrome in women with polycystic ovary syndrome. J Clin Endocrinol Metab. 2006; 91(1): 48–53.
- Featherstone M, Hapwort M, Turner BS. The Body. Social Process and Culture Theory. SAGE Publications, London 2010.
- Balen AH, Conway GS, Kaltsas G, et al. Polycystic ovary syndrome: the spectrum of the disorder in 1741 patients. Hum Reprod. 1995; 10(8): 2107–2111.
- Yildirim B, Sabir N, Kaleli B. Relation of intra-abdominal fat distribution to metabolic disorders in nonobese patients with polycystic ovary syndrome. Fertil Steril. 2003; 79(6): 1358–1364.
- Rajaeieh G, Marasi M, Shahshahan Z, et al. The Relationship between Intake of Dairy Products and Polycystic Ovary Syndrome in Women Who Referred to Isfahan University of Medical Science Clinics in 2013. Int J Prev Med. 2014; 5(6): 687–694.
- Allen HF, Mazzoni C, Heptulla RA, et al. Randomized controlled trial evaluating response to metformin versus standard therapy in the treatment of adolescents with polycystic ovary syndrome. J Pediatr Endocrinol Metab. 2005; 18(8): 761–768.
- Tang T, Glanville J, Hayden CJ, et al. Combined lifestyle modification and metformin in obese patients with polycystic ovary syndrome. A randomized, placebo-controlled, double-blind multicentre study. Hum Reprod. 2006; 21(1): 80–89.
- Glueck CJ, Fontaine RN, Wang P, et al. Metformin reduces weight, centripetal obesity, insulin, leptin, and low-density lipoprotein cholesterol in nondiabetic, morbidly obese subjects with body mass index greater than 30. Metabolism. 2001; 50(7): 856–861.
- Strowitzki T, Halser B, Demant T. Body fat distribution, insulin sensitivity, ovarian dysfunction and serum lipoproteins in patients with polycystic ovary syndrome. Gynecol Endocrinol. 2002; 16(1): 45–51.
- Valkenburg O, Steegers-Theunissen RPM, Smedts HPM, et al. A more atherogenic serum lipoprotein profile is present in women with polycystic ovary syndrome: a case-control study. J Clin Endocrinol Metab. 2008; 93(2): 470–476.
- Ridenour A, Yorgason J, Peterson B. The Infertility Resilience Model: Assessing Individual, Couple, and External Predictive Factors. Contemporary Family Therapy. 2008; 31(1): 34–51.
- Legro RS, Urbanek M, Kunselman AR, et al. Self-selected women with polycystic ovary syndrome are reproductively and metabolically abnormal and undertreated. Fertil Steril. 2002; 78(1): 51–57.
- Shroff R, Kerchner A, Maifeld M, et al. Young obese women with polycystic ovary syndrome have evidence of early coronary atherosclerosis. J Clin Endocrinol Metab. 2007; 92(12): 4609–4614.
- Moran LJ, Pasquali R, Teede HJ, et al. Treatment of obesity in polycystic ovary syndrome: a position statement of the Androgen Excess and Polycystic Ovary Syndrome Society. Fertil Steril. 2009; 92(6): 1966–1982.
- Szpringer EA, Lutnicki KR, Zych IS. Dermatologiczne konsekwencje hiperandrogenizmu u kobiet z zespołem policystycznych jajników oraz propozycje leczenia. Wiad Lek. 2006; 59: 848S–54S.
- Gajewska D, Myszkowska-Ryciak J, Lange E, et al. Standardy leczenia dietetycznego otyłości prostej u osób dorosłych. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetyki 2015. Dietetyka. 2015; 8.
- Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa 2009.
- Strowitzki T, Halser B, Demant T. Body fat distribution, insulin sensitivity, ovarian dysfunction and serum lipoproteins in patients with polycystic ovary syndrome. Gynecol Endocrinol. 2002; 16(1): 45–51.
- Valkenburg O, Steegers-Theunissen RPM, Smedts HPM, et al. A more atherogenic serum lipoprotein profile is present in women with polycystic ovary syndrome: a case-control study. J Clin Endocrinol Metab. 2008; 93(2): 470–476.
- Chavarro JE, Rich-Edwards JW, Rosner BA, et al. Iron intake and risk of ovulatory infertility. Obstet Gynecol. 2006; 108(5): 1145–1152.
- Chavarro JE, Willett WC, Skerrett PJ. The fertility diet. Mc Grew Hil, New York 2007.
- Dorgan JF, Reichman ME, Judd JT, et al. Relation of energy, fat, and fiber intakes to plasma concentrations of estrogens and androgens in premenopausal women. Am J Clin Nutr. 1996; 64(1): 25–31.
- Jamioł- Mi, Stachowska E, Chlubek D. Skutki spożywania trans nienasyconych kwasów tłuszczowych w okresie ciąży i laktacji. Ann Acad Med Stet. 2010; 56: 21.
- Kochan Z, Karbowska J, Babicz-Zielińska E. Trans-kwasy tłuszczowe w diecie- rola w rozwoju zespołu metabolicznego. Postępy Hig Med Dośw. 2010; 64: 650S–8S.
- Chavarro JE, Rich-Edwards JW, Rosner BA, et al. Dietary fatty acid intakes and the risk of ovulatory infertility. Am J Clin Nutr. 2007; 85(1): 231–237.
- Kruszyńska A, Słowińska-Strzednicka J. ępy w rozpoznawaniu i leczeniu zespołu policystycznych jajników. Post N Med. 2008; 3: 148–53.
- Cichon R, Wądołowska L. Węglowodany. In: Gawęcki J. ed. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa 2010: 155–180.
- Brągoszewski P, Ostrowski J. Medycyna mitochondrialna. Post N Med. 2009; 2: 138S–148S.
- Shaum KM, Polotsky AJ. Nutrition and reproduction: is there evidence to support a "Fertility Diet" to improve mitochondrial function? Maturitas. 2013; 74(4): 309–312.
- Serdyńska M, Pawelczyk L, Jędrzejczak P. Epidemiologia niepłodności. In: Słomko Z. ed. Ginekologia. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008: 465–470.
- Panidis D, Tziomalos K, Papadakis E, et al. Lifestyle intervention and anti-obesity therapies in the polycystic ovary syndrome: impact on metabolism and fertility. Endocrine. 2013; 44(3): 583–590.
