Efekty rehabilitacji w chorobie zwyrodnieniowej stawów kolanowych z towarzyszącą nadwagą i otyłością
Streszczenie
WSTĘP: W Polsce gonartroza dotyka ponad 8 milionów ludzi. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego jest coraz częstszym problemem starzejącego się społeczeństwa. Jedne z najczęstszych przyczyn występowania zmian zwyrodnieniowych kolan to nadwaga i otyłość.
Celem pracy była cena efektów rehabilitacji u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych z towarzyszącą nadwagą i otyłością.
MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono w czterech ośrodkach leczniczych: w Zamojskiej Klinice Rehabilitacji WSZiA, Ośrodku Rehabilitacji w Łykoszynie, Ośrodku Medycyny Sportowej i Rehabilitacji w Zamościu i w Poradni Rehabilitacyjnej w Zamościu. W badaniu wzięło udział 60 osób. Grupa I (badana) ― 30 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych z towarzyszącą nadwagą i otyłością. Średnia wartość indeksu BMI wyniosła 31,5 kg/m2 Grupa II (kontrolna) ― 30 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych z prawidłową masą ciała. Średnia wartość wskaźnika BMI w tej grupie wynosiła 23,7 kg/m2. Do badań został użyty kwestionariusz oceny stawu kolanowego Knee injury and Osteoarthritis Outcome Score (KOOS), skala bólu Visual Analogue Scale (VAS) oraz ankieta personalna, obliczono BMI. Program rehabilitacji był określany indywidualnie w zależności od wskazań medycznych i obejmował wybrane zabiegi z zakresu: fizykoterapii: laseroterapia (długość fali 808nm, 2J/cm2, czas trwania jednego punktu 20–30 sek.), ultradźwięki (0,6 W/cm2, czas: 6 min), krioterapia (parami azotu, czas zabiegu od 1–3 min), kinezyterapii: ćwiczenia czynne w odciążeniu (dla zginaczy i prostownika stawu kolanowego, czas trwania ćwiczeń 15 min), ćwiczenia izometryczne dla grupy zginaczy, prostownika i odwodzicieli stawu kolanowego (czas skurczu 5 sek., odpoczynek 10 sek., liczba powtórzeń 6–10 w serii). Wszyscy pacjenci mieli taki sam program rehabilitacji nadzorowany przez lekarza prowadzącego.
WYNIKI: Stan pacjentów po rehabilitacji (wg KOOS) w grupie badanej był istotnie gorszy niż w grupie kontrolnej (p < 0,0001). Również dolegliwości bólowe (wg VAS) odczuwane w grupie badanej były istotnie większe niż w grupie kontrolnej (p < 0,0001).
WNIOSKI: 1. People with gonarthrosis and normal weight according to the questionnaire KOOS achieve better results of rehabilitation in comparison to people with gonarthrosis associated with overweight and obesity. 2. Według skali VAS u osób ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów kolanowych i prawidłową masą ciała poziom bólu zmniejszył się w dużo większym stopniu niż u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych z towarzyszącą nadwagą i otyłością.
Słowa kluczowe: choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowegoBMIrehabilitacja
Referencje
- Rojek A, Hemerla K, ysada G. Wpływ otyłości na wyniki leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych metodą endoprotezoplastyki całkowitej . Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków. 2010; 3: 271–277.
- Chojnacki M, Kwapisz A, Synder M, et al. Osteoarthritis: etiology, risk factors, molecular mechanisms. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2014; 68: 640–652.
- Santangelo KS, Radakovich LB, Fouts J, et al. Pathophysiology of obesity on knee joint homeostasis: contributions of the infrapatellar fat pad. Horm Mol Biol Clin Investig. 2016; 26(2): 97–108.
- Jasiak-Tyrkalska B, Frańczuk B, Jaworek J, et al. Wskaźnik masy ciała (BMI) a skuteczność postępowania rehabilitacyjnego w zmianach zwyrodnieniowych stawu kolanowego. Ortop Traumatol Rehab. 2004; 6(4): 467–471.
- Kita K. Sierakowski S. Lewandowski B. Klimiuk P. A. Kita J. Muklewicz E. Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych- epidemiologia diagnostyka i leczenie. Nowa Med. 2002; 2: 26–30.
- Gołębiewski P, Bryl W, Hoffmann K. Wpływ wybranych technik fizjoterapeutycznych na redukcję masy ciała u osób otyłych Forum Zab. Metabol. 2013; 4(1): 37–42.
- Koszowska A, Nowak J, Hawranek R. Choroba zwyrodnieniowa stawów w kontekście nadwagi i otyłości. Forum Zab Metabol. 2015; 6(2): 56–63.
- Jasik M, Tałłaj M. Otyłość a choroba zwyrodnieniowa stawów. Post. Nauk Med. 2013; 26(5): 14–18.
- Guenther D, Schmidl S, Klatte TO, et al. Overweight and obesity in hip and knee arthroplasty: Evaluation of 6078 cases. World J Orthop. 2015; 6(1): 137–144.
- Silverwood V, Blagojevic-Bucknall M, Jinks C, et al. Current evidence on risk factors for knee osteoarthritis in older adults: a systematic review and meta-analysis. Osteoarthritis Cartilage. 2015; 23(4): 507–515.
- Obesity Management Interventions Delivered in Primary Care for Patients with Osteoarthritis: A Review of the Clinical Effectiveness. Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health. 2014: 1–15.
- Visser AW, de Mutsert R, Bloem JL, et al. Netherlands Epidemiology of Obesity Study Group. Do knee osteoarthritis and fat-free mass interact in their impact on health-related quality of life in men? Results from a population-based cohort. Arthritis Care Res (Hoboken). 2015; 67(7): 981–988.
- Ćwirlej-Sozańska A. Wpływ trybu życia na występowanie ograniczeń ruchu i dolegliwości bólowych stawów obwodowych u kobiet po 50 roku życia. Uniw Rzesz. 2014; 4: 343–354.
- Glover TL, Goodin BR, King CD, et al. A Cross-sectional Examination of Vitamin D, Obesity, and Measures of Pain and Function in Middle-aged and Older Adults With Knee Osteoarthritis. Clin J Pain. 2015; 31(12): 1060–1067.
- Szczepańska P, Skalska-Izdebska R, Goraj-Szczypiorowska B, et al. Wpływ krioterapii miejscowej w leczeniu pacjentów z gonartrozą. Young. Sport Science of Ukraine. 2012; 3: 269–278.
- Przedborska A, Misztal M, Grzyb M, et al. Wpływ wybranych rodzajów ćwiczeń w warunkach leczenia uzdrowiskowego na wydolność stawów kolanowych w pacjentów z chorobą zwyrodnieniową. Acta Balneol. 2014; 136: 69–75.
- Pisula-Lewandowska A. Zastosowanie fizykoterapii w przypadku zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego. Prakt Fizjoter Rehabil. 2012; 30: 40–44.
- Strojek K. An assessment of the effectiveness of cryotherapy is associated with kinesiotherapy in the treatment of osteoarthritis knee joints. J. Health Sci. . 2014; 10(4): 389–390.
- Kochański B, Plaskiewicz A, Dylewska M, et al. Kinesiology taping in therapy of knee joint. Journal of Education. 2014; 10(4): 322–330.
- Kraczko W, Chrzan M, Paprocka-Borowicz M. Skuteczność metody Kinesiology Taping u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych. Alter Ego Seniora. 2014; 1(2): 27–32.
- Pelc M, Kalinowski P, Boba M. Znaczenie rehabilitacji w procesie leczenia choroby zwyrodnieniowej dużych stawów kończyn dolnych. Think - studenckie naukowe czasopismo internetowe. 2012; 2(10): 64–80.
- Topolska M, Burak R, Duda M. Ocena skuteczności rehabilitacji pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów kolanowych. Zam. Stud. i Mat. 2008; 2(27): 159–169.
- Gehdoo RP. Prospective pain management in pediatrics patients . Indian J Anaesth. 2004; 48(5): 406–414.
