Czynniki metaboliczne jako przyczyna zaparć stolca
Streszczenie
Zaparcia stolca należą do chorób cywilizacyjnych i według danych epidemiologicznych występują u około 28% populacji krajów zachodnich. Z uwagi na różne rozumienie definicji zaparcia, niewielu pacjentów szuka pomocy w tym zakresie. W praktyce klinicznej bardzo często mamy do czynienia z zaparciami w przebiegu schorzeń metabolicznych. Do schorzeń, w przebiegu których może wystąpić zaparcie, należą cukrzyca, niedoczynność tarczycy, zaburzenia elektrolitowe czy porfiria. Zaparcia jako działanie niepożądane będące skutkiem leczenia opioidami nie mają tła metabolicznego, z uwagi na częstość występowania zostały jednak omówione w niniejszym opracowaniu. W leczeniu zaparć istotny jest czynnik dietetyczny, a terapia niefarmakologiczna powinna być leczeniem pierwszego rzutu. Zmiana trybu życia, a więc spożywanie większych ilości błonnika oraz płynów, powinna przynieść oczekiwany rezultat. Leki roślinne, podobnie jak bisakodyl mają działanie drażniące, co powoduje przyspieszenie perystaltyki. Podejmowane są próby terapii lekami prokinetycznymi u pacjentów z cukrzycą z pozytywnym skutkiem. Preparaty zmiękczające stolec mogą zredukować występowanie zaparć, a tym samym poprawić jakość życia.
Słowa kluczowe: zaparciezaburzenia metaboliczneneuropatia autonomiczna
Referencje
- Dąbrowski A. Wielka Interna – Gastroenterologia II. Medical Tribune, Warszawa. 2011: 266–276.
- Yamada T. Postępy w gastroenterologii. Czelej, Lublin 2010 : 387.
- Paradowski L. Gastroenterologia Nettera, wydanie I polskie. Urban& Parnter Wrocław, Wrocław 2010: 398.
- Rome Foundation. Guidelines--Rome III Diagnostic Criteria for Functional Gastrointestinal Disorders. J Gastrointestin Liver Dis. 2006; 15(3): 307–312.
- Czupryniak L. Dane epidemiologiczne dla populacji polskiej – Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Niebieska Księga Cukrzycy na podstawie International Diabetes Federation. Warszawa 21 listopada 2013.
- Maleki D, Camilleri M, Burton DD, et al. Pilot study of pathophysiology of constipation among community diabetics. Dig Dis Sci. 1998; 43(11): 2373–2378.
- Ueno N, Inui A, Satoh Y. The effect of mosapride citrate on constipation in patients with diabetes. Diabetes Res Clin Pract. 2010; 87(1): 27–32.
- Lembo JA. Constipation. In: Feldman M, Friedman SL, Brandt LJ. ed. Sleisenger and Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease. Elsevier 2016: 270–296.
- Ebert CE. Gastroinetstinal and hepatic manifestation of systemic desease. In: Feldman M, Friedman SL, Brandt LJ. ed. Sleisenger and Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease. Elsevier 2016: 579–616.
- Ihana-Sugiyama N, Nagata N, Yamamoto-Honda R, et al. Yamamoto-Honda R. Constipation, hard stools, fecal urgency, and incomplete evacuation, but not diarrhea is associated with diabetes and its related factors, World J Gastroenterol. 2016; 22(11): 3252–3260.
- Dzierżanowski T, Rydzewska G. Zaparcie stolca – trudny problem leczniczy. Prz Gastroenterol. 2012; 7(5): 249.
- Charakterystyka produktu leczniczego, dostęp on – line: http://docplayer.pl/15839891-Charakterystyka-produktu-leczniczego-substancja-pomocnicza-kazda-tabletka-powlekana-zawiera-74-68-mg-laktozy-jednowodnej.html.
- Dite P, Rydlo M, Dockal M, et al. A prokinetic agent with dual effect – itopride – in the treatment in dysmotility, EMJ Gastroenterol. 2014; 3: 42–47.
- Stevens JE, Russo A, Maddox AF, et al. Effect of itopride on gastric emptying in longstanding diabetes mellitus. Neurogastroenterol Motil. 2008; 20(5): 456–463.
- Chojnacki J. Itopryd w leczeniu zaburzeń kinetyki przewodu pokarmowego. Prz Gastroenterol. 2011; 6(3): 139–145.
- Tsubouchi T, Saito T, Mizutani F, et al. Stimulatory action of itopride hydrochloride on colonic motor activity in vitro and in vivo. J Pharmacol Exp Ther. 2003; 306(2): 787–793.
- Szczeklik A. Choroby wewnętrzne. Tom I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2005: 934–1068.
- Szczeklik A. Interna Szczeklika. Kompendium. Medycyna Praktyczna , Kraków 2014: 613–656.
- Kumar V, Cotran RS, Robbins SL. Patologia. Wydanie I polskie pod redakcją Olszewskiego T.W. Urban& PartneR, Wrocław 2003: 838.
- Bręborowicz A. Zarys patofizjologii narządowej. Dział Wydawnictw Akademii Medycznej w Poznaniu. 2003: 320.
- Sood G, Anderson K. Porphyrias. Evidence-Based Hematology. 2009: 229–237.
- Winge K, Rasmussen D, Werdelin LM. Constipation in neurological diseases. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2003; 74(1): 13–19.
- Griffith JC, Jardine DL, Bailey W, et al. Variegate porphyria presenting with acute autonomic dysfunction, intussusception and renal infarction. Scand J Gastroenterol. 2004; 39(5): 500–503.
- Noszczyk W. Chirurgia. PZWL, Warszawa 2009: 25–33.
- Shane E, Irani D. Hypercalcemia: pathogenesis, clinical manifestations, differentia diagnosis and manegement. Journal of Bone and Mineral Research. 2009; 2(6).
- McNeilly JD, Boal R, Shaikh MG, et al. Frequency and aetiology of hypercalcaemia. Arch Dis Child. 2016; 101(4): 344–347.
- Ragno A, Pepe J, Badiali D, et al. Chronic constipation in hypercalcemic patients with primary hyperparathyroidism. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2012; 16(7): 884–889.
- Medford-Davis L, Rafique Z. Derangements of potassium. Emerg Med Clin North Am. 2014; 32(2): 329–347.
- Rude RK. Magnesium depletion and hypermagnesemia. American Society for Bone and Mineral Research. 2006.
- Kostowski W, Herman ZS. Podstawy farmakologii. PZWL, Warszawa 2007: 211.
- Patel PB, Brett SJ, O'Callaghan D, et al. Protocol for a randomised control trial of methylnaltrexone for the treatment of opioid-induced constipation and gastrointestinal stasis in intensive care patients (MOTION). BMJ Open. 2016; 6(7): e011750.
- Ford AC, Quigley EMM, Lacy BE, et al. Efficacy of prebiotics, probiotics, and synbiotics in irritable bowel syndrome and chronic idiopathic constipation: systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2014; 109(10): 1547–1562.
- Abe T, Hachiro Y, Ebisawa Y, et al. Efficacy of Itopride in the Prevention of Lubiprostone-Induced Nausea. Open Journal of Gastroenterology. 2014; 04(09): 305–309.
- www. bazaleków.mp.pl.
