Ocena zależności pomiędzy stężeniami insuliny w przebiegu doustnego testu tolerancji glukozy a ilością i dystrybucją tkanki tłuszczowej u młodych osób — badania wstępne
Streszczenie
WSTĘP: Mimo że problem nadwagi i otyłości jest powszechny i poważny, młode osoby rzadko są badane pod kątem obecności zabur zeń metabolicznych. Ocena składu ciała, w tym ilo - ści tkanki tłuszczowej, wydaje się podstawowym elementem profil aktyki zdrowotnej. Celem pracy była próba oceny przydatności oznaczania stężenia insuliny u osób młodych podczas wykonywania doustnego testu tolerancji glukozy (DTTG), z uwzględnieniem ilości tułowiowej tkanki tłuszczowej.
MATERIAŁ I METODY: Badania pilotażowe przeprowadzono w grupie 45 osób (37 kobiet i 8 mężczyzn), w wieku 20−25 lat. Wykonano pomiar y antropometryczne, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, analizę składu i dystrybucji tkanki tłuszczowej oraz przeprowadzono DTTG. W próbkach krwi pobranych w 0. i 120. minucie DTTG oznaczono stężenie glukozy i insuliny. Z tych parametrów wyliczono pośrednie wskaźniki insulinooporności, tj.: HOMA-IR (Homeostasis Model Assessment of Insulin Resistance) oraz INS/GLU (Insulin/Glucose ratio). W próbkach na czczo oznaczono również profil lipidowy. Analiza statystyczna została wykonana przy użyciu oprogramowania Statistica v.10.
WYNIKI: Zaobserwowano, że u młodych osób często występują zaburzenia parametrów antropometrycznych i biochemicznych. Wykazano istotną korelację pomiędzy stężeniem insuliny na czczo a całkowitą ilością tkanki tłuszczowej i tułowiową tkanką tłuszczową. Wskaźnik INS/GLU istotnie korelował z bezwzględną ilością tkanki tłuszczowej oraz z tułowiową tkanką tłuszczową, zarówno względną, jak i bezwzględną. Stwierdzono istotne różnice w stężeniu insuliny w teście DTTG oraz wskaźnika INS/GLU między kwartylami Q1 i Q4 tułowiowej tkanki tłuszczowej w badanej grupie.
WNIOSKI: U osób młodych, u których wykonuje się doustny test tolerancji glukozy wydaje się wysoce uzasadnione równoczesne oznaczanie stężenia insuliny przy jednoczesnej ocenie ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. Zwiększona zawar tość tkanki tłuszczowej wiąże się z wyższą insulinemią na czczo oraz niższą po obciążeniu glukozą, przy jeszcze prawidłowych wartościach glikemii w doustnym teście tolerancji glukozy.
Słowa kluczowe: insulinaglukozabioimpedancja elektrycznaosoby młode
Referencje
- Dwimartutie N, Setiati S, Oemardi M. The correlation between body fat distribution and insulin resistance in elderly. Acta Med Indones. 2010; 42(2): 66–73.
- Pacholczyk M, Ferenc T, Kowalski J. [The metabolic syndrome. Part I: definitions and diagnostic criteria for its identification. Epidemiology and relationship with cardiovascular and type 2 diabetes risk]. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2008; 62: 530–542.
- Ford ES. Risks for all-cause mortality, cardiovascular disease, and diabetes associated with the metabolic syndrome: a summary of the evidence. Diabetes Care. 2005; 28(7): 1769–1778.
- Isomaa B, Almgren P, Tuomi T, et al. Cardiovascular morbidity and mortality associated with the metabolic syndrome. Diabetes Care. 2001; 24(4): 683–689.
- Otto-Buczkowska E, Machnica Ł. Obesity and overweight in children and adolescents as a risk factor of glucose homeostasis disturbances and their complications. Diabet. Prakt., 2011 12: 180–187.
- Jarosz-Chobot P, Skała-Zamorowska E. Wcześnie ujawniająca się cukrzyca typu 2 u dzieci i młodzieży: rozpoznanie, leczenie, prewencja. Diabet. Prakt. 2008; 9: 36–38.
- DeNino WF, Tchernof A, Dionne IJ, et al. Contribution of abdominal adiposity to age-related differences in insulin sensitivity and plasma lipids in healthy nonobese women. Diabetes Care. 2001; 24(5): 925–932.
- Ksiazek K, Witowski J. Impaired insulin signaling and human ageing. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2008; 62: 263–271.
- Cyganek K, Katra B, Sieradzki J. Porównanie pomiarów tkanki tłuszczowej u otyłych pacjentów z zastosowaniem metody bioimpedancji elektrycznej i densytometrycznej. Diabetol. Prakt. 2007; 8: 473–478.
- Lewitt A, Mądro E, Krupienicz A. Podstawy teoretyczne i zastosowania analizy impedancji bioelektrycznej (BIA). Endokr. Otyłość i Zab. Przem. Mat. 2007; 3: 79–84.
- Physical status: the use and interpretation of anthropometry. Report of a WHO Expert Committee. World Health Organ Tech Rep Ser. 1995; 854: 1–452.
- Alberti KG, Eckel RH, Grundy SM, et al. International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention, Hational Heart, Lung, and Blood Institute, American Heart Association, World Heart Federation, International Atherosclerosis Society, International Association for the Study of Obesity. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; and International Association for the Study of Obesity. Circulation. 2009; 120(16): 1640–1645.
- World Health Organization (WHO) Waist circumference and waist-hip ratio: report of a WHO expert consultation. Geneva, World Health Organization 2008.
- Wytyczne ESH/ESC dotyczące postępowaniaw nadciśnieniu tętniczym w 2013 roku. Nadciśnienie Tętnicze. 2013; 17: 69–168.
- Stępińska J, Solnica B, Kulpa J, et al. Konieczność ujednolicenia wartości docelowych wyników badań lipidowych w medycznych laboratoriach diagnostycznych w Polsce. Diagn. Lab. 2012; 48: 473–474.
- Polskie Towarzystwo ogiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2014. Stanowisko Polskiego Towarzystwa ogicznego. Diabetol Klin. 2014; 3(supl. A).
- Matthews DR, Hosker JP, Rudenski AS, et al. Homeostasis model assessment: insulin resistance and beta-cell function from fasting plasma glucose and insulin concentrations in man. Diabetologia. 1985; 28(7): 412–419.
- Majkowska L. Testy oceniające wrażliwość tkanek na insulinę in vivo. Prz. Lek. 1999; 56: 351–356.
- Ferrannini E, Mari A. How to measure insulin sensitivity. J Hypertens. 1998; 16(7): 895–906.
- Tatoń J, Bernas M. Zespół metaboliczny — kontrowersje wokół akademickiej debaty i realiów praktyki klinicznej. Endokr Otyłość i Zab Przem Mat. 2008; 5: 13–26.
- Stańczyk J., Kierzkowska B., Podolec P. i wsp. Wytyczne Grupy Roboczej Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia dotyczący profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych u dzieci i młodzieży. http://www.pfp.edu.pl/index.php?id=wytdzieci2015 (05.07.2015).
- Romero-Corral A, Somers VK, Sierra-Johnson J, et al. Accuracy of body mass index in diagnosing obesity in the adult general population. Int J Obes (Lond). 2008; 32(6): 959–966.
- Czernichow S, Kengne AP, Stamatakis E, et al. Body mass index, waist circumference and waist-hip ratio: which is the better discriminator of cardiovascular disease mortality risk?: evidence from an individual-participant meta-analysis of 82 864 participants from nine cohort studies. Obes Rev. 2011; 12(9): 680–687.
- Ashwell M, Gunn P, Gibson S. Waist-to-height ratio is a better screening tool than waist circumference and BMI for adult cardiometabolic risk factors: systematic review and meta-analysis. Obes Rev. 2012; 13(3): 275–286.
- Lutoslawska G, Malara M, Tomaszewski P, et al. Relationship between the percentage of body fat and surrogate indices of fatness in male and female Polish active and sedentary students. J Physiol Anthropol. 2014; 33: 10.
- Płaczkowska S, Pawlik-Sobecka L, Kokot I, et al. Wykorzystanie bezpośrednich i pośrednich metod oceny profilu składu ciała u młodych osób — badanie pilotażowe. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2015; 17: 33–38.
