Zastosowanie błonnika w terapii otyłości i zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego

Streszczenie

Otyłość oraz zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego z zespołem jelita drażliwego na czele to dwie bardzo powszechnie występujące choroby, które są coraz częstszą przyczyną zgłaszania się pacjentów do lekarza. Uważa się, że otyłość może się wiązać z przewlekłymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, takimi jak zespół jelita drażliwego lub niestrawność. Istnieją stosunkowo duże różnice w występowaniu otyłości jak również zespołu jelita drażliwego między różnymi populacjami i regionami, co prawdopodobnie można łączyć z różnicami kulturowymi i odmiennością stylu życia. Zarówno otyłość, jak i zespół jelita drażliwego są bardziej rozpowszechnione w uprzemysłowionych krajach zachodnich niż w krajach rozwijających się. Częściej zgłaszają się po poradę kobiety niż mężczyźni. Otyłość zaczyna coraz częściej występować już u dzieci — konsekwencją braku odpowiedniej reakcji jest narastanie problemu w przyszłości i pojawienie się jej powikłań: między innymi nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, choroby zwyrodnieniowej stawów. Zespół jelita drażliwego występuje w różnym wieku. Najczęściej jest wykrywany u młodych osób, głównie w 3. i 4. dekadzie życia; praktycznie nie jest rozpoznawany u osób po 60. roku życia. Główny udział w patogenezie otyłości mają czynniki środowiskowe, które stanowią ponad 70%. Należą do nich: złe nawyki żywieniowe, zmniejszona aktywność fizyczna, stres i zaburzenia emocjonalne, czynniki kulturowe i tradycje rodzinne. Udział czynników dziedzicznych szacuje się na 30–40%. Etiopatogeneza zespołu jelita drażliwego nie jest nadal w pełni wyjaśniona — są prowadzone badania w kierunku przyczyn infekcyjnych, istnieją doniesienia o podłożu psychologicznym (absolutnie niezbędne jest wykluczenie choroby organicznej). Obecnie nie dysponujemy środkami farmakologicznymi zarejestrowanymi wyłącznie do leczenia otyłości bądź zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na możliwość zastosowania błonnika pokarmowego w terapii otyłości, jak również w zaburzeniach czynnościowych przewodu pokarmowego, obok wdrożenia odpowiednio zbilansowanej i dostosowanej diety oraz wyeliminowania negatywnych czynników psychologicznych w postępowaniu leczniczym u osób otyłych i zgłaszających objawy zespołu jelita drażliwego.