IC
2015
MNiSzW
2016
Tomów
Numerów
Artykułów
Otwarty Dostęp
Roczniki
"Forum Medycyny Rodzinnej" jest oficjalnym czasopismem Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, które jest redagowane przez wybitnych specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Czasopismo ma przede wszystkim charakter edukacyjny, staranny dobór tematyki artykułów i poruszanych problemów ma jednak znaczenie praktyczne. Dwumiesięcznik zawiera przegląd piśmiennictwa z wiodących czasopism polskich i zagranicznych, opisy ciekawych przypadków klinicznych, dotyczących wielu dziedzin medycyny, oraz informacje praktyczne dotyczące prowadzenia praktyki lekarskiej. W "Forum Medycyny Rodzinnej" zamieszczane są polskie standardy i zalecenia, obowiązujące lekarza rodzinnego.
Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 23 grudnia 2015 roku „Forum Medycyny Rodzinnej” znajduje się w części B wykazu czasopism naukowych. Liczba punktów przyznawanych za publikację w czasopiśmie wynosi 4.
Za prenumeratę czasopisma „Forum Medycyny Rodzinnej” przysługuje 5 pkt edukacyjnych.
Wersja elektroniczna jest wersją pierwotną.
Redaktor Naczelny: prof. dr hab. n. med. Janusz Siebert
Aktualne wydanie
Tom 12, Nr 5 (2018)
Wybrane problemy kliniczne: 5Wydawca
Via Medica
ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk
tel.: +48 58 320 94 94, faks: +48 58 320 94 60,
e-mail: viamedica@viamedica.pl
Indeksacja
Czasopismo jest indeksowane w bazie Google Scholar, Index Copernicus, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polskiej Bibliografii Lekarskiej, Ulrich's Periodicals Directory oraz WorldCat.
Aktualności
Najnowszy numer czasopisma ,, Forum Medycyny Rodzinnej " 4 /2018
Najnowszy numer czasopisma „Forum Medycyny Rodzinnej” otwiera artykuł pt. ,,Zaburzenia żołądkowo-jelitowe u powracających z podróży”. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, obok chorób skóry, gorączek niewiadomego pochodzenia oraz infekcji dróg oddechowych należą do najczęstszych problemów zdrowotnych u podróżnych powracających z tropikalnych i subtropikalnych destynacji. Najczęściej raportowaną jednostką chorobową jest tzw. biegunka podróżnych. Najczęstszym czynnikiem etiologicznym biegunki podróżnych jest enterotoksyczna Escherichia coli (ETEC). Objawy chorobowe pojawiają się zazwyczaj w ciągu pierwszych 2 tygodni pobytu w nowym środowisku i trwają średnio 4–5 dni. Ponieważ wielu podróżnych realizuje wyjazdy zagraniczne trwające 1–2 tygodnie, okres występowania objawów może przypadać na ich powrót, stąd zgłaszalność pacjentów z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi do placówek służby zdrowia w kraju macierzystym nie należy do rzadkości.
Autorzy artykułu ,, Mikrokrwotoki mózgowe — nowe oblicze mikroangiopatii mózgowej: obraz kliniczny i aspekty praktyczne” podkreślają, że lekarz rodzinny sprawujący systematyczną opiekę nad chorymi w starszym wieku, z postępującym procesem otępiennym, po udarze mózgu oraz wymagających przewlekłego stosowania doustnych leków przeciwpłytkowych, antykoagulantów i statyn, coraz częściej spotyka się w dokumentacji lekarskiej z pojęciem mikrokrwotoki mózgowe (CMBs, cerebral microbleeds). Artykuł pozwala przybliżyć lekarzom rodzinnym najnowszą wiedzę o znaczeniu klinicznym CMBs oraz poznać najnowsze zalecenia i rekomendacje towarzystw naukowych, w odniesieniu do prowadzenia terapii w ostrych incydentach sercowo-naczyniowych oraz profilaktyki wtórnej udaru mózgu u chorych z wcześniej wykrytymi CMBs.
Warto zwrócić uwagę Czytelnika na artykuł pt. ,,Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa u pacjentów z nowotworem złośliwym. Obraz kliniczny i leczenie”. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa — zakrzepica żył głębokich i/lub zator tętnicy płucnej jest najczęstszym powikłaniem u pacjentów z nowotworem złośliwym oraz drugą z kolei przyczyną ich śmierci. Ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u chorych na nowotwory jest 4–6-krotnie większe niż w przypadku populacji ogólnej. Choroba ta jest rozpoznawana 4–13-krotnie częściej w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. W artykule przedstawiono podstawowe zasady diagnostyki i leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u pacjentów z chorobą nowotworową.
Numer czasopisma zamyka artykuł ,,Ropowica szyi — aktualny problem diagnostyczno-leczniczy. Opis przypadków”. Ropowica szyi jest rzadkim, potencjalnie groźnym rodzajem zakażenia szyi występującym u dzieci i dorosłych. Głównymi przyczynami tych zakażeń są powikłane zapalenia gardła, migdałków podniebiennych oraz zapalenia zębopochodne spowodowane próchnicą zębów. Poza kliniczną oceną stanu pacjenta diagnostyka opiera się na badaniach obrazowych, badaniach laboratoryjnych służących ocenie stopnia ciężkości zakażenia, a także wykryciu możliwych powikłań, takich jak: zapalenie śródpiersia, zakrzepowe zapalenie żyły szyjnej wewnętrznej, sepsa. Leczenie ropowic szyi obejmuje antybiotykoterapię dożylną oraz drenaż chirurgiczny. Celem pracy było przedstawienie 3 różnych przypadków ropowic szyi leczonych w oddziale z uwzględnieniem objawów, powikłań i różnic w leczeniu
Opublikowane: 2018-11-14
Najnowszy numer czasopisma ,, Forum Medycyny Rodzinnej " 3/2018
Najnowszy numer czasopisma „Forum Medycyny Rodzinnej” otwiera artykuł ,,Profilaktyka zdrowotna w podróży”. Autor pracy podejmuje aktualny temat opieki zdrowotnej w dobie gwałtownego wzrostu liczby podróży zagranicznych, głównie w celach turystycznych. W związku z coraz większą liczbą podróżnych udających się do tropikalnych i subtropikalnych destynacji, personel medyczny, a zwłaszcza lekarze medycyny rodzinnej, powinni być przygotowani w swoich gabinetach na wizyty pacjentów zgłaszających się po poradę dotyczącą zagrożeń zdrowotnych oraz propozycji stosowania środków profilaktyki zdrowotnej. Ryzyko rozwoju problemów zdrowotnych podczas pobytu oraz po powrocie z podróży jest uzależnione od wielu czynników, nie tylko od endemicznego występowania chorób na danym terenie, ale również, a może przede wszystkim, od ogólnego stanu zdrowia podróżnego oraz środków prewencji zastosowanych przed, w trakcie i po powrocie (szczepienia, chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna, czynności podjęte podczas podróży powietrznej, lądowej i morskiej, właściwa aklimatyzacja, profilaktyka urazów cieplnych, ochrona przed lokalną florą i fauną, higiena osobista, higiena żywienia).
Należy zwrócić uwagę Czytelnika na artykuł ,,Profilaktyka pierwotna i wtórna udaru niedokrwiennego mózgu w świetle obecnych zaleceń i rekomendacji”. Udar niedokrwienny mózgu jest nadal jedną z głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności u osób dorosłych. Ponadto ryzyko zachorowania na udar mózgu u pacjentów po przebytym uprzednio incydencie mózgowo-naczyniowym jest znacznie większe niż w populacji ogólnej. Dlatego, pomimo znacznego rozwoju metod terapii ostrej fazy udaru niedokrwiennego mózgu, nadal kluczową kwestią z medycznego i społecznego punktu widzenia pozostaje skuteczna profilaktyka pierwotna i wtórna. Autorzy przedstawiają wybrane elementy prewencji pierwotnej i wtórnej udaru niedokrwiennego mózgu oraz przemijającego niedokrwienia mózgu w odniesieniu do najnowszych modyfikacji obowiązujących zaleceń i rekomendacji, uwzględniających nie tylko zmodyfikowane zasady farmakoterapii, ale również coraz istotniejszą rolę działań niefarmakologicznych.
Z kolei w artykule ,,Zakrzepica żył powierzchownych” autorzy przedstawiają różnorodność obrazu klinicznego, diagnostykę oraz leczenie tej choroby, która dotyczy dowolnego odcinka powierzchownego układu żył niezależnie od lokalizacji.
Numer czasopisma zamyka artykuł pt. ,,Pacjent z półpaścem w praktyce lekarza rodzinnego”, który dotyczący ciągle często spotykanych wątpliwości. Półpasiec oraz jego powikłania są globalnym problemem zdrowotnym, dotyczącym szczególnie osób starszych. Do zdiagnozowania półpaśca wystarczają zazwyczaj wywiad oraz charakterystyczny obraz kliniczny. Znaczącym problemem związanym z półpaścem są jego powikłania, a zwłaszcza nerwoból postherpetyczny, który może trwać wiele miesięcy po ustąpieniu objawów skórnych i prowadzić do depresji, a nawet prób samobójczych. Do leczenia, oprócz konwencjonalnych leków przeciwbólowych, często niezbędne jest włączenie koanalgetylów w postaci leków przeciwdepresyjnych oraz przeciwdrgawkowych. Leczenie przeciwwirusowe acyklowirem, walcyklowirem lub famicyklowirem należy włączyć tylko u niektórych pacjentów. Najskuteczniejszą profilaktyką półpaśca są szczepienia przeciwko ospie wietrznej i półpaścowi.
Opublikowane: 2018-09-26
Najnowszy numer czasopisma ,, Forum Medycyny Rodzinnej " 2/2018
Najnowszy numer czasopisma „Forum Medycyny Rodzinnej” otwiera artykuł ,,Pozasłuchowe skutki działania hałasu ze szczególnym uwzględnieniem chorób układu krążenia”. Obecnie hałas towarzyszy człowiekowi nieprzerwanie, w domu, w pracy, podczas wypoczynku, a często także podczas snu. Szkodliwość oddziaływania hałasu zależy od poziomu ciśnienia akustycznego i czasu trwania narażenia, czyli tak zwanej dawki hałasu. Negatywny wpływ hałasu na organizm człowieka jest utożsamiany przede wszystkim z jego bezpośrednim oddziaływaniem na narząd słuchu. Jednak działanie hałasu nie ogranicza się tylko do narządu słuchu, obejmuje także inne skutki zdrowotne. Hałas wpływa na układ krążenia, układ pokarmowy, układ wewnątrzwydzielniczy, układ nerwowy, psychikę, powoduje wcześniejsze starzenie się organizmu. Zarówno badania epidemiologiczne obejmujące bardzo duże grupy eksponowane, jak i badania kliniczne potwierdzają występowanie istotnego związku między natężeniem hałasu a ryzykiem zawału serca i nadciśnienia tętniczego. Dotyczy to zarówno hałasu komunalnego, jak i hałasu występującego w pracy.
Warto zwrócić uwagę Czytelnika na artykuł ,,Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego”. Mikrobiota jelitowa jest niezwykle istotna, nie tylko w procesach trawienia, wchłaniania, metabolizmu, ale również w kształtowaniu odporności organizmu człowieka. Celem pracy jest synteza doniesień naukowych dotyczących roli i struktury ilościowej i jakościowej mikrobioty jelitowej, ze szczególnym uwzględnieniem bakterii: ochronnych, immunostymulujących, odżywiających nabłonek jelitowy oraz proteolitycznych. Ponadto przedstawiono przykłady badań charakteryzujących znaczenie przedstawicieli mikrobioty jelitowej w metabolizmie organizmu. Zaburzenia mikrobioty jelitowej, czyli dysbioza jelitowa, mają poważne konsekwencje w funkcjonowaniu układu pokarmowego oraz bariery jelitowej, zaburzeniach metabolicznych, autoimmunizacyjnych i psychicznych. Dlatego z punktu widzenia praktyki lekarza rodzinnego zasadnym jest poznanie nowoczesnych metod diagnostyki mikrobioty jelitowej oraz metod jej odtwarzania, co może być podstawą leczenia lub wspierania terapii zasadniczej wielu chorób.
Z kolei autor pracy „Rola witaminy K2 w metabolizmie kostnym” przedstawia mechanizmy zależne od tej witaminy, niezbędne w procesie syntezy macierzy kostnej. Osteoblasty wydzielają zależne od witaminy K2 białko — osteokalcynę. Witamina K, dotychczas znana głównie z udziału w procesach krzepliwości krwi, spełnia, jak się okazuje, jeszcze inną, ważną rolę — ma wpływ na metabolizm kostny.
Numer czasopisma zamyka artykuł ,,Czynniki psychospołeczne w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia”. Choroby układu krążenia stanowią główną przyczynę zgonów w Polsce. Ich profilaktyka i leczenie są ważnym wyzwaniem, szczególnie wobec prognozowanego wzrostu odsetka zgonów z ich powodu, ze względu na starzejące się społeczeństwo. Coraz więcej badań wskazuje na wagę czynników psychospołecznych w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia. Nie są one jednak uwzględnione w systemie oceny ryzyka sercowo-naczyniowego SCORE. Wyniki zrealizowanych dotychczas badań potwierdzają, że czynniki psychospołeczne, takie jak: niski status socjoekonomiczny, brak wsparcia społecznego, stres w pracy i w życiu rodzinnym, wrogość, lęk, depresja oraz inne zaburzenia psychiczne, przyczyniają się do wzrostu ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, a także pogarszają rokowania chorych. Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego należy rozważyć analizę czynników psychospołecznych jako danych wspomagających ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego.
Opublikowane: 2018-09-26
Najnowszy numer czasopisma,, Forum Medycyny Rodzinnej" 1/2018
Najnowszy numer czasopisma „Forum Medycyny Rodzinnej” jest poświęcony głównie najnowszym zaleceniom postępowania diagnostycznego i leczniczego w osteoporozie w Polsce. Zespół ekspertów Wielodyscyplinarnego Forum Osteoporozy aktualizuje w obecnym opracowaniu dotychczasowe polskie zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie osteoporozy, uwzględniając najnowsze piśmiennictwo, dostępność leków i ich refundację oraz aktualną organizację lecznictwa. W opracowanych zaleceniach podtrzymano postulat podziału zadań dla lekarzy opieki podstawowej (etap I) oraz specjalistów zajmujących się leczeniem osteoporozy (etap II). Podkreślono konieczność szybkiego wdrażania farmakoterapii i rehabilitacji u wszystkich osób ze złamaniami niskoenergetycznymi, zaakcentowano potrzebę określania 10-letniego ryzyka złamań u wszystkich osób (w tym osób bez złamań) po 50. roku życia z przyjęciem polskiego progu interwencji terapeutycznej (≥ 10% dla kalkulatora FRAX), uzupełniono strategie doboru leków i monitorowania leczenia o diagnostykę obrazową, densytometryczną i biochemiczną. Podano podstawowe wytyczne dotyczące prewencji upadków, postępowania rehabilitacyjnego, dietetycznego oraz eliminacji środowiskowych i innych czynników ryzyka złamań. W aktualnych zaleceniach zwrócono uwagę na dwa istotne elementy usprawnienia leczenia osteoporozy: 1 — strategię nadzoru nad leczeniem złamań Fracture Liaison Service (FLS) oraz, optymalnie, 2 — strategię krótkoterminowego monitorowania efektywności leczenia za pomocą markerów biochemicznych.
Warto zwrócić uwagę Czytelnika na artykuł ,,Bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe preparatu złożonego z dwóch leków rozszerzających oskrzela: indakaterolu i glikopironium”. W pracy omówiono ogólny profil bezpieczeństwa stosowania terapii skojarzonej LABA i LAMA, zwłaszcza w odniesieniu do wpływu na układ sercowo-naczyniowy. Na podstawie zgromadzonych danych wykazano, że połączenie tych dwóch ultra-długodziałających leków rozszerzających oskrzela o różnych, uzupełniających się mechanizmach działania zwiększa skuteczność terapii POChP, nie wpływając jednocześnie na spadek jej bezpieczeństwa. Skojarzone leczenie β2-mimetykami z cholinolitykami powinno być zastosowane u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) w przypadku braku złagodzenia objawów przy podaniu jednego z tych leków. Działanie poprzez dwa mechanizmy rozszerzania oskrzeli może bowiem zmaksymalizować efekt bronchodylatacyjny.
Numer czasopisma zamyka artykuł ,,Prawidłowe rozpoznanie cukrzycy typu LADA — to ciągle jeszcze aktualny problem”. Autorzy pracy przedstawiają kryteria rozpoznania cukrzycy LADA, która jest postacią cukrzycy autoimmunologicznej u dorosłych. Postęp destrukcji komórek β jest wolniejszy niż w cukrzycy typu 1. W praktyce LADA jest często błędnie zdiagnozowana i w konsekwencji nie jest właściwie leczona. Przy różnicowaniu ważne jest stwierdzenie obecności co najmniej jednego z czterech autoprzeciwciał przeciwko antygenom komórek wysp trzustkowych. Wczesne leczenie insuliną w cukrzycy typu LADA prowadzi do lepszej kontroli metabolicznej i do ochrony funkcji komórek beta.
Opublikowane: 2018-04-25
Najnowszy numer czasopisma ,, Forum Medycyny Rodzinnej" 6/2017
Najnowszy numer czasopisma „Forum Medycyny Rodzinnej” otwiera artykuł ,,Hipoglikemia u chorych z cukrzycą typu 2 — czy jest problemem?”. Ostre powikłania choroby, pomimo rozwoju diagnostyki i leczenia cukrzycy, są głównym zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjentów. Hipoglikemia jest najczęściej występującym ostrym powikłaniem oraz stanowi jedną z głównych barier w optymalizacji kontroli glikemii. Zwiększa ona ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, a także innych schorzeń. W profilaktyce hipoglikemii ważny jest właściwy dobór leków oraz bardzo staranna edukacja chorych.
Ciekawy przypadek kliniczny opisują autorzy artykułu ,,Nagłe zatrzymanie krążenia kluczem do rozpoznania rodzinnie występującego zespołu wydłużonego QT typu 1 — czy musiało tak być?. W niniejszej pracy przedstawiono rodzinę, u której rozpoznano i potwierdzono genetycznie zespół wydłużonego QT typu 1 po zatrzymaniu krążenia u 16-latki. W 8. roku życia u dziewczynki występowały omdlenia sugerujące ich charakter wazowagalny. Wykonanie zapisu elektrokardiograficznego w tym okresie być może przyczyniłoby się do wcześniejszego rozpoznania groźnego dla życia zespołu. Wdrożenie leczenia prawdopodobnie pozwoliłoby uniknąć nagłego zatrzymania krążenia. Częstość występowania LQTs ocenia się na 1 do 2000 żywo urodzonych dzieci. Rodzinne występowanie zespołu wskazuje na konieczność wykonania badań diagnostycznych u potencjalnie zagrożonych krewnych pacjenta.
„Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego” to artykuł, w którym autor przedstawia dane dotyczące obrazu klinicznego, epidemiologii, możliwego patomechanizmu oraz zasad terapii napięciowych bólów głowy, które są najczęstszym rodzajem pierwotnego bólu głowy. Jakkolwiek w większości przypadków choroba przebiega łagodnie i doraźne, leczenie zapewnia pacjentom prawidłowe funkcjonowanie, to u około 2–3% populacji ogólnej przybiera ona postać przewlekłych bólów głowy, prowadząc do istotnego obniżenia jakości życia i wzmożonej konsumpcji leków przeciwbólowych. Rozpoznanie napięciowych bólów głowy nie wymaga przeprowadzania badań dodatkowych i jest możliwe w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej, o ile pamięta się o sytuacjach mogących sugerować objawowe bóle głowy. W warunkach podstawowej opieki zdrowotnej można także prowadzić doraźne i profilaktyczne leczenie napięciowych bólów głowy.
Warto zwrócić uwagę Czytelnika na artykuł pt. ,,Pacjent z niewydolnością serca w gabinecie lekarza rodzinnego”. Celem pracy jest przedstawienie najnowszych danych na temat diagnostyki i leczenia przewlekłej niewydolności serca w opiece ambulatoryjnej na podstawie aktualnej literatury medycznej. Opieka lekarza rodzinnego odgrywa znaczącą rolę w diagnostyce i leczeniu pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca. Informacje zawarte w pracy mogą być pomocne w podejmowaniu decyzji terapeutycznych w opiece ambulatoryjnej.
Opublikowane: 2018-03-14