Czy należy obawiać się niedoborów witaminy B12 w trakcie leczenia metforminą?

Streszczenie

Metformina, pochodna biguanidu, jest najczęściej stosowanym lekiem przeciwhiperglikemicznym na świecie. W trakcie farmakoterapii mogą wystąpić różne działania niepożądane. Jednym z nich jest niedobór witaminy B12, który może być bezobjawowy (biochemiczny) lub prowadzić do zaburzeń neurologicznych i/lub hematologicznych. Diagnostykę przyczynową wymienionych zaburzeń utrudnia fakt, że objawy ze strony układu nerwowego mogą przypominać powikłania neurologiczne rozwijające się w przebiegu cukrzycy. Szacuje się, że od 5,8% do 33% chorych leczonych metforminą charakteryzuje się obniżonym, poniżej wartości referencyjnych, stężeniem witaminy B12 w surowicy krwi. Związek występowania niedoboru witaminy B12 w przebiegu leczenia metforminą znany jest już od kilkudziesięciu lat i w tym czasie przeprowadzono wiele badań, które niestety często miały charakter obserwacyjny, były retrospektywne i obejmowały niejednorodne grupy pacjentów. Dopiero niedawno przeprowadzono metaanalizę badań obejmujących chorych na cukrzycę, w której wykazano obecność związku leczenia metforminą z występowa­niem niedoboru witaminy B12. Niezbędne są jednak dalsze, dobrze zaprojektowane, duże, randomizowane badania, obejmujące jednorodne grupy pacjentów oraz stosujące jednorodne kryteria rozpoznania niedoboru witaminy B12 w celu oceny, czy niezbędne jest rutynowe oznaczanie stężenia witaminy B12 u osób leczonych metforminą.