Wstęp. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań empirycznych dotyczących problematyki radzenia sobie w trudnych sytuacjach związanych z doświadczeniem przemocy seksualnej. Założenia badawcze zostały oparte na podejściu salutogenetycznym. Celem badań było sprawdzenie, czy w intra- lub w interpersonalnym środowisku jednostki istnieją czynniki zmniejszające i zwiększające ryzyko narażenia się przez nią na przemoc seksualną oraz usprawniające powrót do równowagi psychofizycznej po przeżyciu takiego doświadczenia.
Materiał i metody. W celu zweryfikowania hipotez badawczych przeprowadzono anonimowe badania kwestionariuszowe. Grupę badaną tworzyło 135 kobiet, w wieku 20-55 lat.
Wyniki i wnioski. Wyniki badań empirycznych częściowo potwierdziły słuszność założeń badawczych. Okazało się bowiem, że człowiek dysponuje pewnymi cechami psychicznymi i umiejętnościami społecznymi, które pełnią funkcję buforów pozwalających traktować sytuacje kryzysowe jako wyzwania, którym można sprostać. Tymi własnościami są poczucie koherencji, kontroli oraz refleksyjność. Wysokie wartości tych zmiennych istotnie wiążą się ze wskaźnikami adaptacyjnego - związanego z niskim ryzykiem przemocy - funkcjonowania psychospołecznego. Silne poczucie koherencji pozwala na szybką ocenę sytuacji, wybór odpowiednich zasobów i efektywne działanie. Refleksyjność wspiera ten proces. Wewnętrzne poczucie kontroli ma natomiast znaczenie dla jakości wykorzystywanych w danej sytuacji zasobów i podejmowanych strategii działania. Dlatego też powyższe zmienne wspólnie mogą stanowić przeciwwagę dla dezadaptacyjności, która wiąże się z ryzykiem przemocy fizycznej i zjawiskiem wielokrotnej wiktymizacji. Co zaskakujące, nie jest ona wyraźnie powiązana z doświadczeniami przemocy seksualnej, traktowanej jako szczególny rodzaj przemocy. Pomiędzy powyższymi zmiennymi nie odnaleziono wyraźnej zależności, dlatego też nie można potraktować dezadaptacyjności jako istotnego czynnika ryzyka tego rodzaju doświadczeń.