11 Badania nad rolą brachyterapii HDR w leczeniu chorych na zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca

Abstract

Ustalenie optymalnego postępowania u chorych na zaawansowanego, niedrobnokomórkowego raka płuca (NDKRP) jest przedmiotem wielu sprzecznych opinii. Brachyterapia śródoskrzelowa z użyciem żródła o wysokiej aktywnosci Ir 192 została wprowadzona do praktyki klinicznej pod koniec lat 80., a w Polsce przez autora w 1993 roku.

Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu brachyterapii na wyniki leczenia chorych na zaaiwansowanego NDKRP, opracowanie kryteriów klinicznych przydatnych w kwalifikacji chorych do brachyterapii oraz optymalizacja i standaryzacja tej metody napromieniania.

Przedmiotem analizy była grupa 516 chorych na NDKRP, w tym 325 chorych napromienianych z zastosowaniem brachyterapii w latach 1994–1998 w Regionalnym Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Brachyterapia była stosowana jako metoda samodzielna lub stanowła połączenie z radykalną lub paliatywną teleterapią (60 Gy/30 frakcji lub 20 Gy/4–5 frakcji). Wyniki zostały porównane z wynikami uzyskanymi w historycznych grupach kontrolnych chorych, napromienianych tylko w warunkach teleterapii. Analiza porównawcza badanych grup chorych, uwzględniająca szereg cech klinicznych mających znaczenie prognostyczne, w większości przypadków nie wykazała różnic statystycznie istotnych.

Przeprowadzone badania prowadzą do następujących wniosków:

• 1.

  Połączenie brachyterapii z teleterapią zwiększa odsetek odpowiedzi klinicznych, wydłuża czas ich trwania oraz zmniejsza odsetek chorych wymagających leczenia II rzutu.

• 2.

  Brachyterapia stosowana samodzielnie jest skuteczną metodą leczenia paliatywnego chorych na NDKRP i pozwala uzyskać wyniki leczenia porównywalne z teleterapią.

• 3.

  Szczególnie dobre wyniki leczenia uzyskano u chorych: z centralną lokalizacją guza, o średnicy do 6 cm, z obecnością niedodmy, bez masywnych przerzutów do węzłów chłonnych śródpiersia, z naciekiem wewnątrz- lub zewnątrzoskrzelowym z kompresją oskrzela

• 4.

  Brachyterapia w połączeniu z teleterapią, szczególnie przy dawce sumacyjnej powyżej 70 Gy, zwiększa ryzyko wystąpienia popromiennego zapalenia oskrzeli i śmiertelnego krwotoku płucnego. Wyznaczone dawki 5% i 50% ryzyka wynoszą odpowiednio 7 i 75 Gy oraz 15 i 85 Gy i świadczą, że wpływ brachyterapii na ryzyko ich wystąpienia może być wynikiem m. in. nieuwzględnienia w wyborze punktu referencyjnego średnicy i krzywizny oskrzela, kontaktu żródła ze ścianą oskrzela, dużego marginesu, połączenia z innymi metodami leczenia.