dostęp otwarty

Tom 15, Nr 2 (2019)
Opis przypadku
Opublikowany online: 2019-08-05
Pobierz cytowanie

Przypadek seronegatywnej ostrej fazy autoimmunologicznego zapalenia mózgu z przeciwciałami przeciwko receptorom NMDA (anti-NMDAR encephalitis), z obecnością przeciwciał dla HSV

Adam Sebastian Hirschfeld1, Daniel Lubiński1, Łukasz Szumerowicz1
·
Pol. Przegl. Neurol 2019;15(2):111-117.
Afiliacje
  1. Oddział Neurologiczny, Centrum Medyczne HCP im Św. Jana Pawła II, Poznań, Polska

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 2 (2019)
Kazuistyka neurologiczna
Opublikowany online: 2019-08-05

Streszczenie

Od 2007 roku, czyli momentu opisania przeciwciał przeciwko receptorom N-metylo-D-asparaginianowym
(NMDA, N-methyl-D-aspartate) obecnym w jednym z autoimmunologicznych zapaleń mózgu (anti-NMDAR encephalitis),
rozpoznawalność tego zespołu systematycznie się zwiększa. Nadal jednak nie ma wystandar yzowanych kryteriów
diagnostycznych ani schematu leczenia. Kolejne przypadki tej choroby pozwalają uzyskiwać coraz więcej informacji
niezbędnych do jej lepszego zrozumienia.
W artykule opisano przypadek 19-letniej chorej z rozpoznanym anti-NMDAR encephalitis. Rozpoznania dokonano po
wykryciu przeciwciał przeciwko receptorom NMDA w płynie mózgowo-rdzeniowym, pr zy ich jednoczesnym braku
w surowicy krwi — zarówno w fazie ostrej choroby, jak i w jej późniejszym etapie. Ponadto u chorej nie zidentyfikowano
potencjalnej zmiany nowotworowej. Jest to zgodne z opinią niektórych badaczy, zgodnie z którą u młodych osób
manifestacja choroby często nie jest połączona ze zmianą nowotworową lub odnajduje się ją dopiero w późniejszych
badaniach obrazowych. Zwiększa się również liczba doniesień o z wiązku zachorowań na tę chorobę z obecnością
przeciwciał dla wirusa opryszczki pospolitej — stwierdzono je także u opisanej pacjentki. W artykule dokonano też
przeglądu aktualnego piśmiennictwa dotyczącego diagnostyki i leczenia anti-NMDAR encephalitis.

Streszczenie

Od 2007 roku, czyli momentu opisania przeciwciał przeciwko receptorom N-metylo-D-asparaginianowym
(NMDA, N-methyl-D-aspartate) obecnym w jednym z autoimmunologicznych zapaleń mózgu (anti-NMDAR encephalitis),
rozpoznawalność tego zespołu systematycznie się zwiększa. Nadal jednak nie ma wystandar yzowanych kryteriów
diagnostycznych ani schematu leczenia. Kolejne przypadki tej choroby pozwalają uzyskiwać coraz więcej informacji
niezbędnych do jej lepszego zrozumienia.
W artykule opisano przypadek 19-letniej chorej z rozpoznanym anti-NMDAR encephalitis. Rozpoznania dokonano po
wykryciu przeciwciał przeciwko receptorom NMDA w płynie mózgowo-rdzeniowym, pr zy ich jednoczesnym braku
w surowicy krwi — zarówno w fazie ostrej choroby, jak i w jej późniejszym etapie. Ponadto u chorej nie zidentyfikowano
potencjalnej zmiany nowotworowej. Jest to zgodne z opinią niektórych badaczy, zgodnie z którą u młodych osób
manifestacja choroby często nie jest połączona ze zmianą nowotworową lub odnajduje się ją dopiero w późniejszych
badaniach obrazowych. Zwiększa się również liczba doniesień o z wiązku zachorowań na tę chorobę z obecnością
przeciwciał dla wirusa opryszczki pospolitej — stwierdzono je także u opisanej pacjentki. W artykule dokonano też
przeglądu aktualnego piśmiennictwa dotyczącego diagnostyki i leczenia anti-NMDAR encephalitis.

Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

autoimmunologiczne zapalenie mózgu; seronegatywne; NMDA; przeciwciała; HSV; wirus opryszczki; nowotwór; objawy; leczenie; diagnostyka

Informacje o artykule
Tytuł

Przypadek seronegatywnej ostrej fazy autoimmunologicznego zapalenia mózgu z przeciwciałami przeciwko receptorom NMDA (anti-NMDAR encephalitis), z obecnością przeciwciał dla HSV

Czasopismo

Polski Przegląd Neurologiczny

Numer

Tom 15, Nr 2 (2019)

Typ artykułu

Opis przypadku

Strony

111-117

Opublikowany online

2019-08-05

Wyświetlenia strony

1314

Wyświetlenia/pobrania artykułu

1563

DOI

10.5603/PPN.2019.0020

Rekord bibliograficzny

Pol. Przegl. Neurol 2019;15(2):111-117.

Słowa kluczowe

autoimmunologiczne zapalenie mózgu
seronegatywne
NMDA
przeciwciała
HSV
wirus opryszczki
nowotwór
objawy
leczenie
diagnostyka

Autorzy

Adam Sebastian Hirschfeld
Daniel Lubiński
Łukasz Szumerowicz

Referencje (40)
  1. Dalmau J, Bataller L. [Limbic encephalitis: the new cell membrane antigens and a proposal of clinical-immunological classification with therapeutic implications]. Neurologia. 2007; 22(8): 526–537.
  2. Granerod J, Ambrose HE, Davies NWs, et al. UK Health Protection Agency (HPA) Aetiology of Encephalitis Study Group. Causes of encephalitis and differences in their clinical presentations in England: a multicentre, population-based prospective study. Lancet Infect Dis. 2010; 10(12): 835–844.
  3. Kayser MS, Dalmau J. Anti-NMDA Receptor Encephalitis in Psychiatry. Curr Psychiatry Rev. 2011; 7(3): 189–193.
  4. Dalmau J, Lancaster E, Martinez-Hernandez E, et al. Clinical experience and laboratory investigations in patients with anti-NMDAR encephalitis. Lancet Neurol. 2011; 10(1): 63–74.
  5. Dalmau J, Gleichman AJ, Hughes EG, et al. Anti-NMDA-receptor encephalitis: case series and analysis of the effects of antibodies. Lancet Neurol. 2008; 7(12): 1091–1098.
  6. Iizuka T, Sakai F, Ide T, et al. Anti-NMDA receptor encephalitis in Japan: long-term outcome without tumor removal. Neurology. 2008; 70(7): 504–511.
  7. Irani SR, Bera K, Waters P, et al. N-methyl-D-aspartate antibody encephalitis: temporal progression of clinical and paraclinical observations in a predominantly non-paraneoplastic disorder of both sexes. Brain. 2010; 133(Pt 6): 1655–1667.
  8. Tominaga N, Kanazawa N, Kaneko A, et al. Prodromal headache in anti-NMDAR encephalitis: An epiphenomenon of NMDAR autoimmunity. Brain Behav. 2018; 8(7): e01012.
  9. Barry H, Byrne S, Barrett E, et al. Anti-N-methyl-d-aspartate receptor encephalitis: review of clinical presentation, diagnosis and treatment. BJPsych Bull. 2015; 39(1): 19–23.
  10. Kayser MS, Titulaer MJ, Gresa-Arribas N, et al. Frequency and characteristics of isolated psychiatric episodes in anti–N-methyl-d-aspartate receptor encephalitis. JAMA Neurol. 2013; 70(9): 1133–1139.
  11. Titulaer MJ, McCracken L, Gabilondo I, et al. Treatment and prognostic factors for long-term outcome in patients with anti-NMDA receptor encephalitis: an observational cohort study. Lancet Neurol. 2013; 12(2): 157–165.
  12. Patterson KR, Dalmau J, Lancaster E, et al. The Diagnosis and Treatment of Autoimmune Encephalitis. J Clin Neurol. 2016; 12(1): 1–13.
  13. Suh-Lailam BB, Haven TR, Copple SS, et al. Anti-NMDA-receptor antibody encephalitis: performance evaluation and laboratory experience with the anti-NMDA-receptor IgG assay. Clin Chim Acta. 2013; 421: 1–6.
  14. Florance NR, Davis RL, Lam C, et al. Anti-N-methyl-D-aspartate receptor (NMDAR) encephalitis in children and adolescents. Ann Neurol. 2009; 66(1): 11–18.
  15. Mann AP, Grebenciucova E, Lukas RV. Anti-N-methyl-D-aspartate-receptor encephalitis: diagnosis, optimal management, and challenges. Ther Clin Risk Manag. 2014; 10: 517–525.
  16. Beck K, Lally J, Shergill SS, et al. Prevalence of serum N-methyl-D-aspartate receptor autoantibodies in refractory psychosis. Br J Psychiatry. 2015; 206(2): 164–165.
  17. Steiner J, Walter M, Glanz W, et al. Increased prevalence of diverse N-methyl-D-aspartate glutamate receptor antibodies in patients with an initial diagnosis of schizophrenia: specific relevance of IgG NR1a antibodies for distinction from N-methyl-D-aspartate glutamate receptor encephalitis. JAMA Psychiatry. 2013; 70(3): 271–278.
  18. Prüss H, Dalmau J, Harms L, et al. Retrospective analysis of NMDA receptor antibodies in encephalitis of unknown origin. Neurology. 2010; 75(19): 1735–1739.
  19. Murdie D, Cooney G, Ferguson J. Seronegative Anti-N-Methyl-D-Aspartate Receptor Encephalitis. Biol Psychiatry. 2016; 79(9): e67–e68.
  20. Gresa-Arribas N, Titulaer M, Torrents A, et al. Antibody titres at diagnosis and during follow-up of anti-NMDA receptor encephalitis: a retrospective study. Lancet Neurol. 2014; 13(2): 167–177.
  21. Byrne S, McCoy B, Lynch B, et al. Does early treatment improve outcomes in N-methyl-D-aspartate receptor encephalitis? Dev Med Child Neurol. 2014; 56(8): 794–796.
  22. Sulentic V, Petelin Gadze Z, Derke F, et al. The effect of delayed anti-NMDAR encephalitis recognition on disease outcome. J Neurovirol. 2018; 24(5): 638–641.
  23. Finke C, Kopp UA, Prüss H, et al. Cognitive deficits following anti-NMDA receptor encephalitis. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2012; 83(2): 195–198.
  24. Armangue T, Titulaer MJ, Málaga I, et al. Spanish Anti-N-methyl-D-Aspartate Receptor (NMDAR) Encephalitis Work Group. Pediatric anti-N-methyl-D-aspartate receptor encephalitis-clinical analysis and novel findings in a series of 20 patients. J Pediatr. 2013; 162(4): 850–856.e2.
  25. Barry H, Hardiman O, Healy DG, et al. Anti-NMDA receptor encephalitis: an important differential diagnosis in psychosis. Br J Psychiatry. 2011; 199(6): 508–509.
  26. Bacchi S, Franke K, Wewegama D, et al. Magnetic resonance imaging and positron emission tomography in anti-NMDA receptor encephalitis: A systematic review. J Clin Neurosci. 2018; 52: 54–59.
  27. Steriade C, Hantus S, Moosa ANV, et al. Extreme delta - With or without brushes: A potential surrogate marker of disease activity in anti-NMDA-receptor encephalitis. Clin Neurophysiol. 2018; 129(10): 2197–2204.
  28. Suppiej A, Nosadini M, Zuliani L, et al. Plasma exchange in pediatric anti-NMDAR encephalitis: A systematic review. Brain Dev. 2016; 38(7): 613–622.
  29. Dale RC, Irani SR, Brilot F, et al. N-methyl-D-aspartate receptor antibodies in pediatric dyskinetic encephalitis lethargica. Ann Neurol. 2009; 66(5): 704–709.
  30. Tzang RF, Hsu K, Chang YC, et al. Immunotherapy for anti-NMDAR encephalitis: A review of paraneoplastic, autoimmune encephalopathy. J Can Res and Prac. 2017; 4(1): 1–4.
  31. Salovin A, Glanzman J, Roslin K, et al. Anti-NMDA receptor encephalitis and nonencephalitic HSV-1 infection. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2018; 5(4): e458.
  32. Leypoldt F, Titulaer MJ, Aguilar E, et al. Herpes simplex virus-1 encephalitis can trigger anti-NMDA receptor encephalitis: case report. Neurology. 2013; 81(18): 1637–1639.
  33. Armangue T, Spatola M, Vlagea A, et al. Spanish Herpes Simplex Encephalitis Study Group. Frequency, symptoms, risk factors, and outcomes of autoimmune encephalitis after herpes simplex encephalitis: a prospective observational study and retrospective analysis. Lancet Neurol. 2018; 17(9): 760–772.
  34. Cai X, Zhou H, Xie Y, et al. Anti-N-methyl-D-aspartate receptor encephalitis associated with acute Toxoplasma gondii infection: A case report. Medicine (Baltimore). 2018; 97(7): e9924.
  35. Liba Z, Sebronova V, Komarek V, et al. Prevalence and treatment of anti-NMDA receptor encephalitis. Lancet Neurol. 2013; 12(5): 424–425.
  36. Schroeder C, Back C, Koc Ü, et al. Breakthrough treatment with bortezomib for a patient with anti-NMDAR encephalitis. Clin Neurol Neurosurg. 2018; 172: 24–26.
  37. Keddie S, Crisp SJ, Blackaby J, et al. Plasma cell depletion with bortezomib in the treatment of refractory N-methyl-d-aspartate (NMDA) receptor antibody encephalitis. Rational developments in neuroimmunological treatment. Eur J Neurol. 2018; 25(11): 1384–1388.
  38. Zandi MS, Irani SR, Lang B, et al. Disease-relevant autoantibodies in first episode schizophrenia. J Neurol. 2011; 258(4): 686–688.
  39. Chapman MR, Vause HE. Anti-NMDA receptor encephalitis: diagnosis, psychiatric presentation, and treatment. Am J Psychiatry. 2011; 168(3): 245–251.
  40. Kim E, Park EuG, Lee J, et al. Anti-NMDAR Encephalitis in a 13-Year-Old Female: A 24-Month Clinical Follow-Up. J Epilepsy Res. 2018; 8(1): 41–48.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel. +48 58 320 94 94, faks +48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl