Tom 1, Nr 1 (2005)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2005-06-20
Udar mózgu — perspektywy leczenia w Polsce w świetle osiągnięć światowych
Anna Członkowska
Pol. Przegl. Neurol 2005;1(1):1-7.
Tom 1, Nr 1 (2005)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2005-06-20
Streszczenie
W II połowie XX wieku w wielu krajach nastąpił bardzo wyraźny spadek
zapadalności i umieralności z powodu udaru mózgu. Stało to się
możliwe dzięki poznaniu i leczeniu czynników ryzyka udaru oraz poprawie
opieki nad chorymi z udarem. Obecnie w profilaktyce wtórnej
udaru zwraca się uwagę na konieczność wczesnego wdrożenia profilaktyki,
ponieważ ryzyko nawrotu jest największe w pierwszych tygodniach
po udarze lub przemijającym napadzie niedokrwiennym (TIA,
transient ischaemic attack). Wybór metody zależy od etiologii udaru
(leki przeciwpłytkowe, antykoagulanty doustne czy zabiegi na tętnicach
szyjnych), jednak — podobnie jak w profilaktyce pierwotnej
— w pierwszym rzędzie należy eliminować czynniki ryzyka udaru.
W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań, w których określono,
jacy chorzy odnoszą największe korzyści z leczenia operacyjnego
tętnic szyjnych. Nadal nie jest wyjaśniona kwestia, czy angioplastyka
tętnic szyjnych jest lepszą metodą niż klasyczna endarterektomia.
Nie ma obecnie wątpliwości, że w ostrym okresie wszyscy chorzy
powinni być leczeni na oddziałach udarowych. Na tych oddziałach
także wprowadza się innowacyjne metody terapii. Tromboliza
dożylna jest coraz częściej stosowaną metodą leczenia, inne metody
interwencyjne ocenia się w wielu badaniach klinicznych. W procesie
leczenia ważną rolę odgrywa rehabilitacja. Ocena skuteczności metod
stosowanych w rehabilitacji jest przedmiotem wielu badań. Celem
Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu
(1997–2002) było wdrożenie nowoczesnych metod postępowania
w udarze mózgu w Polsce. Zadania te są obecnie kontynuowane
w ramach programu POLKARD (Profilaktyka i Leczenie Chorób Układu
Sercowo-Naczyniowego). Dzięki tym programom powstała w Polsce
sieć oddziałów udarowych, rozpoczęto leczenie trombolityczne
oraz monitorowanie zabiegów angioplastki tętnic szyjnych; poprawił
się standard rehabilitacji.
Streszczenie
W II połowie XX wieku w wielu krajach nastąpił bardzo wyraźny spadek
zapadalności i umieralności z powodu udaru mózgu. Stało to się
możliwe dzięki poznaniu i leczeniu czynników ryzyka udaru oraz poprawie
opieki nad chorymi z udarem. Obecnie w profilaktyce wtórnej
udaru zwraca się uwagę na konieczność wczesnego wdrożenia profilaktyki,
ponieważ ryzyko nawrotu jest największe w pierwszych tygodniach
po udarze lub przemijającym napadzie niedokrwiennym (TIA,
transient ischaemic attack). Wybór metody zależy od etiologii udaru
(leki przeciwpłytkowe, antykoagulanty doustne czy zabiegi na tętnicach
szyjnych), jednak — podobnie jak w profilaktyce pierwotnej
— w pierwszym rzędzie należy eliminować czynniki ryzyka udaru.
W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań, w których określono,
jacy chorzy odnoszą największe korzyści z leczenia operacyjnego
tętnic szyjnych. Nadal nie jest wyjaśniona kwestia, czy angioplastyka
tętnic szyjnych jest lepszą metodą niż klasyczna endarterektomia.
Nie ma obecnie wątpliwości, że w ostrym okresie wszyscy chorzy
powinni być leczeni na oddziałach udarowych. Na tych oddziałach
także wprowadza się innowacyjne metody terapii. Tromboliza
dożylna jest coraz częściej stosowaną metodą leczenia, inne metody
interwencyjne ocenia się w wielu badaniach klinicznych. W procesie
leczenia ważną rolę odgrywa rehabilitacja. Ocena skuteczności metod
stosowanych w rehabilitacji jest przedmiotem wielu badań. Celem
Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu
(1997–2002) było wdrożenie nowoczesnych metod postępowania
w udarze mózgu w Polsce. Zadania te są obecnie kontynuowane
w ramach programu POLKARD (Profilaktyka i Leczenie Chorób Układu
Sercowo-Naczyniowego). Dzięki tym programom powstała w Polsce
sieć oddziałów udarowych, rozpoczęto leczenie trombolityczne
oraz monitorowanie zabiegów angioplastki tętnic szyjnych; poprawił
się standard rehabilitacji.
Słowa kluczowe
profilaktyka udaru; endarterektomia; angioplastyka; tromboliza
Tytuł
Udar mózgu — perspektywy leczenia w Polsce w świetle osiągnięć światowych
Czasopismo
Polski Przegląd Neurologiczny
Numer
Tom 1, Nr 1 (2005)
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
1-7
Opublikowany online
2005-06-20
Wyświetlenia strony
3466
Wyświetlenia/pobrania artykułu
4199
Rekord bibliograficzny
Pol. Przegl. Neurol 2005;1(1):1-7.
Słowa kluczowe
profilaktyka udaru
endarterektomia
angioplastyka
tromboliza