Tom 2, Nr 2 (2006)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2006-06-12
Występowanie i rola drożnego otworu owalnego u pacjentów z migreną, klasterowym bólem głowy i migrenowym zawałem mózgu
Izabela Domitrz, Hubert Kwieciński
Pol. Przegl. Neurol 2006;2(2):87-95.
Tom 2, Nr 2 (2006)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2006-06-12
Streszczenie
Otwór owalny w przegrodzie międzyprzedsionkowej serca powstaje
w okresie życia płodowego i po urodzeniu u większości ludzi się zamyka.
Wskutek nieprawidłowego lub zahamowanego rozwoju może
pozostać ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej typu drożnego
otworu owalnego (PFO, patent foramen ovale). U zdrowych osób
odsetek PFO szacuje się na około 26%. W niektórych schorzeniach
neurologicznych stwierdzano znacznie wyższą częstość PFO. Należy
do nich przede wszystkim migrena z aurą oraz udar niedokrwienny
mózgu u osób młodych, bez znanych czynników ryzyka, a także klasterowy
ból głowy, przemijająca całkowita niepamięć (TGA, transient
global amnesia), arteriopatia z podkorowymi zawałami i leukoencefalopatią
dziedzicząca się autosomalnie dominująco (CADASIL, cerebral
autosomal dominant arteriopathy with subcortical infarcts and
leucoencephalopathy) oraz zespół obturacyjnego bezdechu śródsennego
(OSAS, obstructive sleep apnea syndrome).
Migrena jest bardzo częstą chorobą układu nerwowego i mimo że
jest znana od kilku tysięcy lat, patogeneza napadu migreny pozostaje
nie do końca wyjaśniona. Istnieje wiele hipotez, które próbowano połączyć
w jedną teorię, zakładającą udział neurotransmiterów, naczyń
mózgowych oraz nerwu trójdzielnego. Najszerzej akceptowaną jest
teoria naczyniowa patogenezy napadu migreny. Inne ewentualne czynniki
(np. genetyczne) nie wykluczają tej teorii, a mogą ją uzupełniać
lub z nią współistnieć. Uzyskane wyniki częstszego występowania PFO u pacjentów z migreną z aurą mogą sugerować zatorowe tło powstania
napadu migreny z aurą, a głównie aury migrenowej. Zator
paradoksalny przedostający się w sprzyjających warunkach, takich
jak wykonywanie próby Valsalvy, przez PFO do naczyń mózgowych
może powodować przemijające ogniskowe objawy neurologiczne. Zator
paradoksalny może także spowodować odruchowy skurcz naczynia
i przejściowe niedokrwienie oraz w tym samym mechanizmie -
korową depresję aktywności neuronalnej. Częstsze współistnienie PFO
z występowaniem napadów migreny z aurą może się także wiązać ze
wspólną nieprawidłową budową śródbłonka naczyniowego i endokardium,
a także z podobnym podłożem genetycznym.
Streszczenie
Otwór owalny w przegrodzie międzyprzedsionkowej serca powstaje
w okresie życia płodowego i po urodzeniu u większości ludzi się zamyka.
Wskutek nieprawidłowego lub zahamowanego rozwoju może
pozostać ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej typu drożnego
otworu owalnego (PFO, patent foramen ovale). U zdrowych osób
odsetek PFO szacuje się na około 26%. W niektórych schorzeniach
neurologicznych stwierdzano znacznie wyższą częstość PFO. Należy
do nich przede wszystkim migrena z aurą oraz udar niedokrwienny
mózgu u osób młodych, bez znanych czynników ryzyka, a także klasterowy
ból głowy, przemijająca całkowita niepamięć (TGA, transient
global amnesia), arteriopatia z podkorowymi zawałami i leukoencefalopatią
dziedzicząca się autosomalnie dominująco (CADASIL, cerebral
autosomal dominant arteriopathy with subcortical infarcts and
leucoencephalopathy) oraz zespół obturacyjnego bezdechu śródsennego
(OSAS, obstructive sleep apnea syndrome).
Migrena jest bardzo częstą chorobą układu nerwowego i mimo że
jest znana od kilku tysięcy lat, patogeneza napadu migreny pozostaje
nie do końca wyjaśniona. Istnieje wiele hipotez, które próbowano połączyć
w jedną teorię, zakładającą udział neurotransmiterów, naczyń
mózgowych oraz nerwu trójdzielnego. Najszerzej akceptowaną jest
teoria naczyniowa patogenezy napadu migreny. Inne ewentualne czynniki
(np. genetyczne) nie wykluczają tej teorii, a mogą ją uzupełniać
lub z nią współistnieć. Uzyskane wyniki częstszego występowania PFO u pacjentów z migreną z aurą mogą sugerować zatorowe tło powstania
napadu migreny z aurą, a głównie aury migrenowej. Zator
paradoksalny przedostający się w sprzyjających warunkach, takich
jak wykonywanie próby Valsalvy, przez PFO do naczyń mózgowych
może powodować przemijające ogniskowe objawy neurologiczne. Zator
paradoksalny może także spowodować odruchowy skurcz naczynia
i przejściowe niedokrwienie oraz w tym samym mechanizmie -
korową depresję aktywności neuronalnej. Częstsze współistnienie PFO
z występowaniem napadów migreny z aurą może się także wiązać ze
wspólną nieprawidłową budową śródbłonka naczyniowego i endokardium,
a także z podobnym podłożem genetycznym.
Słowa kluczowe
migrena; klasterowy ból głowy; drożny otwór owalny; przezczaszkowe badanie Dopplera; udar niedokrwienny; zator paradoksalny
Tytuł
Występowanie i rola drożnego otworu owalnego u pacjentów z migreną, klasterowym bólem głowy i migrenowym zawałem mózgu
Czasopismo
Polski Przegląd Neurologiczny
Numer
Tom 2, Nr 2 (2006)
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
87-95
Opublikowany online
2006-06-12
Wyświetlenia strony
2819
Wyświetlenia/pobrania artykułu
2552
Rekord bibliograficzny
Pol. Przegl. Neurol 2006;2(2):87-95.
Słowa kluczowe
migrena
klasterowy ból głowy
drożny otwór owalny
przezczaszkowe badanie Dopplera
udar niedokrwienny
zator paradoksalny
Autorzy
Izabela Domitrz
Hubert Kwieciński