Rola onkologicznego leczenia systemowego u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową

Abstract

W zaawansowanej fazie choroby nowotworowej u większości chorych dochodzi do rozsiewu i w konsekwencji wystąpienia licznych objawów, co stanowi podstawę do rozważenia leczenia systemowego (chemioterapii, hormonoterapii, immunoterapii i leczenia celowanego). Spośród nowotworów litych najczęstsze wskazanie do leczenia chemicznego stanowią guzy o znacznej (rak jądra, nowotwory zarodkowe, drobnokomórkowy rak płuca, nowotwory jajnika, rak piersi) i umiarkowanej chemiowrażliwości (nie drobnokomórkowy rak płuca, nowotwory głowy i szyi, rak szyjki macicy, gruczolakoraki przewodu pokarmowego). Inne wskazanie stanowią stany nagłe: zespół żyły głównej górnej, ucisk rdzenia kręgowego, przerzuty do mózgowia, nasilone dolegliwości bólowe i duszność wywołane przez nowotwory, które odpowiadają na leczenie chemiczne. Oprócz rozpoznania histologicznego istotnym czynnikiem decydującym o kwalifikacji chorych do leczenia systemowego jest stan ogólny pacjentów oraz chęć podjęcia chemioterapii, mimo świadomości, że często powoduje liczne działania niepożądane. W przypadku miejscowego rozwoju nowotworu rozważana jest radioterapia lub interwencja chirurgiczna. Najczęstsze wskazanie do paliatywnej hormonoterapii dotyczy chorych z rozpoznaniem raka piersi i błony śluzowej trzonu macicy oraz pacjentów z rakiem gruczołu krokowego.

Nowe możliwości terapeutyczne daje zastosowanie terapii celowanych, których skuteczność w nowotworach litych pozostaje jednak najczęściej niezadowalająca. Umiejętne wykorzystanie leczenia onkologicznego z założeniem paliatywnym może zahamować bądź spowolnić rozwój nowotworu i skutecznie złagodzić objawy, a w konsekwencji poprawić jakość i wydłużyć czas przeżycia chorych na nowotwory. W artykule omówiono najczęstsze wskazania do leczenia chemicznego u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, ponadto zwrócono uwagę na działania niepożądane i konieczność właściwej kwalifikacji chorych do leczenia.