Zaparcia indukowane opioidami w bólu przewlekłym — praktyczne aspekty zastosowania połączenia oksykodonu z naloksonem

Abstract

Z powodu bólu przewlekłego cierpi wiele milionów ludzi. Coraz większa jest wiedza na temat zasad jego łagodzenia i coraz szerszy zasób stosowanych leków. Ich stosowanie, zwłaszcza w przypadku opioidów, wiąże się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Bardzo nasilone działania niepożądane mogą być nawet powodem rezygnacji z analgetyków, mimo że osiągnięto pożądany efekt przeciwbólowy. Częstym działaniem ubocznym są poopioidowe zaburzenia funkcji jelit (OIBD, opioid induced bowel dysfunction), w tym trudne do kontrolowania zaparcia (OIC, opioid induced constipation). W tej sytuacji powszechnie stosowane leki przeczyszczające bywają zwykle mało efektywne. Skuteczność wzrasta jednak istotnie w przypadku zastosowania takich środków, których działanie opiera się na patofizjologicznych mechanizmach OIBD. Dodanie naloksonu do oksykodonu prowadzi do ograniczenia OIBD (a więc i OIC) przez blokowanie wiązania opioidu na receptorach obwodowych w ścianie jelit. Nalokson jest obwodowym antagonistą opioidowym, który po podaniu doustnym nie znosi działania przeciwbólowego opioidów. Połączenie oksykodonu z naloksonem jednocześnie zapobiega więc zaparciom i skutecznie działa przeciwbólowo. Publikacja przedstawia dylematy towarzyszące leczeniu opioidami wobec ryzyka narastania OIBD i OIC. Omówiono aspekty kliniczne zastosowania połączenia oksykodonu z naloksonem w codziennej praktyce. Podkreślono nadrzędny cel opieki paliatywnej, jakim jest poprawa jakości życia chorych, poprzez uzyskanie pożądanego efektu analgetycznego bez nasilonych działań ubocznych ze strony przewodu pokarmowego.