Czy hipogonadyzm wywołany lekami opioidowymi w opiece paliatywnej stanowi istotny problem? Opis 4 chorych leczonych za pomocą substytucji hormonalnej

Abstract

U wielu chorych długotrwale stosujących leki opioidowe rozwija się hipogonadyzm hipogonadotropowy z niedoborem testosteronu i siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEA-S). Do głównych objawów hipogonadyzmu należą zmęczenie, obniżenie nastroju, spowolnienie procesów poznawczych, wzmożona wrażliwość na ból, brak miesiączki oraz utrata popędu płciowego. Prawdopodobnie hipogonadyzm jest również przyczyną rozwoju tolerancji na leki opioidowe, chociaż w tej kwestii nadal istnieją pewne wątpliwości. Zatem substytucja hormonalna testosteronem i/lub DHEA mogłaby prawdopodobnie zatrzymać to błędne koło, poprzez przywrócenie wrażliwości na leki opioidowe oraz zmniejszenie powyższych objawów, poprawiając w ten sposób jakość życia pacjenta. W niniejszym artykule opisano 4 przypadki chorych z nieustępującymi dolegliwościami bólowymi, leczonych objawowo za pomocą testosteronu lub DHEA. Z obserwacji autorów wynika, że substytucja tych hormonów ma potencjalnie korzystny efekt na odczuwalny ból, ale może w znaczący sposób zwiększyć toksyczność opioidów. Sugestie te mogą stanowić podstawę do przeprowadzenia kolejnych badań.