Wypalenie zawodowe pielęgniarek pracujących w wybranych hospicjach stacjonarnych województwa mazowieckiego

Abstract

Wstęp. Celami niniejszej pracy były poznanie problemu wypalenia zawodowego pielęgniarek zatrudnionych w wybranych hospicjach stacjonarnych województwa mazowieckiego oraz określenie metod przeciwdziałania temu zjawisku.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w 2007 roku w trzech wybranych hospicjach stacjonarnych województwa mazowieckiego. Badaniami ankietowymi objęto 50 pielęgniarek. Posłużono się kwestionariuszem składającym się z 28 pytań typu zamkniętego i półotwartego. W opracowaniu danych zastosowano statystykę opisową.
Wyniki. Z przeprowadzonych badań wynika, że pielęgniarki pracujące w hospicjach dostrzegały u siebie niektóre objawy wypalenia zawodowego. Większość respondentek (40 osób) wskazywała na objawy wyczerpania emocjonalnego, 21 badanych odczuwało zmniejszoną potrzebę osobistych sukcesów, a 17 osób rozpoznało u siebie objawy depersonalizacji. Ankietowane pielęgniarki dostrzegały także pozytywne aspekty swojej pracy, jak również miały konkretne oczekiwania. Zdecydowana większość respondentek (40 osób) pragnęła osiągnięcia satysfakcji płynącej z pomocy drugiemu człowiekowi oraz uznania ze strony pracodawcy, które ankietowane utożsamiały przede wszystkim z możliwością samorealizacji w pracy (23 osoby) i dostępem do szkoleń zawodowych (20 osób). Jednocześnie badane pielęgniarki wskazywały, że skuteczne przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu wiąże się nierozerwalnie z inicjatywami i systemem zachęt ze strony pracodawcy, w tym z umożliwieniem pielęgniarkom częstego korzystania z wypoczynku (31 osób), wpływaniem na budowanie prawidłowych relacji w zespole (19 osób) oraz zapewnieniem opieki psychologicznej (16 osób).
Wnioski. W przeprowadzonych badaniach potwierdzono wystąpienie niektórych symptomów wypalenia zawodowego w grupie badanych pielęgniarek, przede wszystkim objawów wyczerpania emocjonalnego. Mniej niż połowa badanych wskazała na zmniejszoną potrzebę osobistych sukcesów oraz objawy depersonalizacji. Mimo że większość respondentek czerpie satysfakcję z wykonywanej pracy, niezbędne okazuje się podjęcie działań mających na celu utrzymanie odpowiednio wysokiego poziomu tej satysfakcji, między innymi przez samorealizację, dostęp do szkoleń oraz innych form rozwoju zawodowego. Istotne jest również podjęcie przez pracodawców działań łagodzących wysoki poziom stresu i trud pracy w hospicjum, takich jak: umożliwienie częstego korzystania z wypoczynku, zadbanie o prawidłowe relacje w zespole, a także zapewnienie opieki psychologicznej. Przedstawione wielokierunkowe wsparcie może stanowić skuteczną metodę przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu pielęgniarek pracujących w hospicjach stacjonarnych.
Medycyna Paliatywna w Praktyce 2010; 4, 3: 105-110