Niewydolność serca (HF) jest zejściowym stanem wielu strukturalnych lub czynnościowych schorzeń serca, które osiągnęły stopień zaawansowania powodujący istotne upośledzenie napełniania komór lub wyrzut krwi. Jeśli uszkodzenie serca sprawia, że nie jest ono w stanie przepompować krwi w ilości pokrywającej aktualne zapotrzebowanie organizmu, uzasadnione staje się rozpoznanie HF. Krążenie krwi początkowo jest niewystarczające w czasie wysiłku, a wraz z progresją choroby, w skrajnej HF, staje się niewystarczające nawet w spoczynku. Niewydolność serca ma charakter postępujący, a terapia na ogół jedynie spowalnia jego przebieg. Oznacza to, że choroba od chwili wystąpienia będzie towarzyszyła pacjentowi przez całe jego życie, a u części chorych stanie się przyczyną śmierci. Gdy HF osiągnie schyłkowe stadium, należy rozważyć możliwość zakwalifikowania pacjenta do jednej z 4 możliwych metod leczenia: mechanicznego wspomagania krążenia, ciągłej terapii lekami inotropowymi, transplantacji serca lub opieki paliatywnej w hospicjach. Zanim HF zostanie uznana za skrajną, należy bezwzględnie wykluczyć obecność wszelkich potencjalnie odwracalnych czynników mogących upośledzać optymalną funkcję serca i układu krążenia. W niniejszym artykule omówiono zagadnienia dotyczące pacjentów, w których przypadku wyczerpano dostępne metody pozwalające na poprawę funkcji serca, a przez to także rokowania. Liczba takich osób nieustannie wzrasta, co wynika ze zwiększonej zapadalności na HF, poprawy opieki nad chorymi z już rozpoznaną HF skutkującą wydłużeniem życia oraz zmniejszeniem liczby nagłych zgonów sercowych w mniej zaawansowanych stadiach niewydolności serca.
Medycyna Paliatywna w Praktyce 2010; 4, 4: 168-172