Neuralgia popółpaścowa

Abstract

Półpasiec jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa ospy wietrznej, po której przebyciu i zagojeniu zmian skórnych wirus przedostaje się do zwoju rdzeniowego, zwojów nerwów czaszkowych i rogów tylnych rdzenia kręgowego, gdzie może pozostawać nieaktywny przez wiele lat. U osób o osłabionej odporności, zwłaszcza u chorych na nowotwór, wirus może ponownie się uaktywnić, wywołując półpasiec. Częstość występowania półpaśca wynosi średnio 4/1000 i gwałtownie wzrasta wraz z wiekiem. Szacuje się, że w ciągu życia 10–20% populacji zachoruje na półpasiec. Dominującym objawem ostrej fazy choroby jest ból o charakterze piekącym z towarzyszącymi zaburzeniami czucia. Pęcherzykowe wykwity na skórze zazwyczaj się goją w ciągu 3–5 tygodni, jeżeli nie dojdzie do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Po wygojeniu zmian skórnych u części chorych (9–14%) dolegliwości bólowe mogą się utrzymywać w postaci przewlekłego zespołu bólowego o różnym stopniu natężenia, zazwyczaj jednostronnie, w zakresie jednego lub kilku dermatomów rdzeniowych lub nerwu trójdzielnego. W pierwszej części artykułu opisano: patomechanizm, epidemiologię, lokalizację, objawy i leczenie ostrej fazy choroby. W drugiej części szczegółowo przedstawiono patomechanizm, czynniki ryzyka, możliwości profilaktyki oraz metody leczenia utrwalonej neuralgii popółpaścowej według medycyny opartej na dowodach naukowych, prezentując aktualny stan wiedzy na temat półpaśca i neuralgii popółpaścowej. W ciągu lat skuteczność leczenia utrwalonej neuralgii popółpaścowej ulega stopniowej poprawie, głównie dzięki dostępnym lekom (leki przeciwdepresyjne + gabapentoidy + leki działające powierzchniowo + opioidy), jak również za sprawą coraz większej wiedzy na temat patomechanizmu tej choroby.