Systematyczny przegląd narzędzi pomiaru jakości umierania i śmierci

Abstract

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy współczesna medycyna może zapewnić „dobrą” śmierć, trzeba opracować i wdrożyć odpowiednie narzędzia pomiaru jakości umierania i śmierci. Niniejsza praca ma na celu zidentyfikowanie takich narzędzi oraz określenie ich jakości. Przeszukano bazy danych MEDLINE (1950–2008), Healthstar (1966–2008) oraz CINAHL (1982–2008) według słów kluczowych „jakość umierania/śmierci” oraz „»dobra«/ /»zła« śmierć”. Do analizy wybrano prace, które opisywały narzędzie pomiaru jakości umierania i śmierci lub miały na celu zmierzenie tej jakości. Kryteria oceny obejmowały: informację, czy narzędzie zostało oparte na wcześniejszych teoriach czy też zostało skonstruowane na potrzeby badania (ad hoc), obecność definicji jakości umierania i śmierci, empiryczną podstawę narzędzia, uwzględnienie licznych dziedzin i subiektywnego charakteru jakości umierania i śmierci oraz czułość w wykrywaniu zmian. Wymagane kryteria spełniło 18 narzędzi pomiaru. Sześć z nich opierało się na wcześniejszych teoriach, natomiast 12 zostało skonstruowanych na potrzeby badania. Mniej niż połowa miała określoną wyraźną definicję jakości umierania i śmierci, natomiast jeszcze mniej — model pojęciowy uwzględniający wielowymiarowe podejście i subiektywną ocenę. Czas trwania fazy umierania i śmierci wahał się w granicach od ostatnich miesięcy do ostatnich godzin życia. Z 6 poddanych analizie narzędzi, które oparto na wcześniejszych teoriach, najlepiej przebadany jest kwestionariusz Quality of Dying and Death questionnaire (QODD). Sposoby pomiaru jakości umierania i śmierci cechują się coraz większą dokładnością. Niezbędne są dalsze badania, które pozwolą lepiej zrozumieć czynniki wpływające na oceny jakości umierania i śmierci.