open access

Vol 6, No 2 (2012)
Review paper
Published online: 2012-09-28
Get Citation

Prawo do śmierci — lekarz i chory w obliczu śmierci

Krzysztof Sobczak, Agata Janaszczyk, Katarzyna Leoniuk
Medycyna Paliatywna w Praktyce 2012;6(2):39-45.

open access

Vol 6, No 2 (2012)
Review paper
Published online: 2012-09-28

Abstract

Problem prawa do śmierci stanowi swoisty punkt odniesienia dla oddziaływań z zakresu medycyny, zwłaszcza w kontekście jej postępu, a więc i opieki nad jednostką odczuwającą ból, cierpienie, doświadczającą terminalnego stanu. Zwykło się wyróżniać trzy podstawowe optyki podejmujące kwestię prawa do śmierci, które kształtują relację lekarz–chory mogącą przybierać różne formy: legalistyczną, ekonomiczną, konsumencką, negocjacyjną, kontraktalistyczną czy religijną. Owe trzy postawy względem prawa do śmierci bazują na odmiennych elementach aksjologicznych (inaczej określają wartość życia) i aksjomatycznych (odwołują się do różnych fundamentów etycznych). Postawa eutanatyczna nawiązuje do utylitaryzmu (pożytku, zysku jednostki/ społeczeństwa), agapizmu (zasada miłości jako naczelna zasada, która określa wartość moralną czynu). Istotę takiego podejścia stanowi pojęcie jakości życia, uwzględniające zasady autonomii woli i samostanowienia. Postawa dystanatyczna zaś nawiązuje do deontologii (pojęcia obowiązku, powinności) i etyki chrześcijańskiej (prawo Boże, naturalne). W takim kontekście życie ludzkie stanowi wartość autoteliczną, a więc głosi się świętość życia i jego nienaruszalność, a także godność. Natomiast postawa ortotanatyczna łączy, z jednej strony, zasadę autonomii woli, co do leczenia, nie podejmowania lub zaniechania terapii, z drugiej zaś, przekonanie o świętości życia. Tak rozumiane prawo do śmierci stanowi specyfikę opieki paliatywnej, której zadaniem jest uzyskanie przede wszystkim optymalnej jakości życia osób chorych terminalnie, ale także ich rodzin, przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na naturalny charakter procesu umierania i samej śmierci.

Abstract

Problem prawa do śmierci stanowi swoisty punkt odniesienia dla oddziaływań z zakresu medycyny, zwłaszcza w kontekście jej postępu, a więc i opieki nad jednostką odczuwającą ból, cierpienie, doświadczającą terminalnego stanu. Zwykło się wyróżniać trzy podstawowe optyki podejmujące kwestię prawa do śmierci, które kształtują relację lekarz–chory mogącą przybierać różne formy: legalistyczną, ekonomiczną, konsumencką, negocjacyjną, kontraktalistyczną czy religijną. Owe trzy postawy względem prawa do śmierci bazują na odmiennych elementach aksjologicznych (inaczej określają wartość życia) i aksjomatycznych (odwołują się do różnych fundamentów etycznych). Postawa eutanatyczna nawiązuje do utylitaryzmu (pożytku, zysku jednostki/ społeczeństwa), agapizmu (zasada miłości jako naczelna zasada, która określa wartość moralną czynu). Istotę takiego podejścia stanowi pojęcie jakości życia, uwzględniające zasady autonomii woli i samostanowienia. Postawa dystanatyczna zaś nawiązuje do deontologii (pojęcia obowiązku, powinności) i etyki chrześcijańskiej (prawo Boże, naturalne). W takim kontekście życie ludzkie stanowi wartość autoteliczną, a więc głosi się świętość życia i jego nienaruszalność, a także godność. Natomiast postawa ortotanatyczna łączy, z jednej strony, zasadę autonomii woli, co do leczenia, nie podejmowania lub zaniechania terapii, z drugiej zaś, przekonanie o świętości życia. Tak rozumiane prawo do śmierci stanowi specyfikę opieki paliatywnej, której zadaniem jest uzyskanie przede wszystkim optymalnej jakości życia osób chorych terminalnie, ale także ich rodzin, przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na naturalny charakter procesu umierania i samej śmierci.
Get Citation

Keywords

śmierć; umieranie; etyka; przestrzeganie zasad; prawo do śmierci; relacja lekarz–pacjent

About this article
Title

Prawo do śmierci — lekarz i chory w obliczu śmierci

Journal

Palliative Medicine in Practice

Issue

Vol 6, No 2 (2012)

Article type

Review paper

Pages

39-45

Published online

2012-09-28

Page views

1182

Article views/downloads

4450

Bibliographic record

Medycyna Paliatywna w Praktyce 2012;6(2):39-45.

Keywords

śmierć
umieranie
etyka
przestrzeganie zasad
prawo do śmierci
relacja lekarz–pacjent

Authors

Krzysztof Sobczak
Agata Janaszczyk
Katarzyna Leoniuk

Regulations

Important: This website uses cookies. More >>

The cookies allow us to identify your computer and find out details about your last visit. They remembering whether you've visited the site before, so that you remain logged in - or to help us work out how many new website visitors we get each month. Most internet browsers accept cookies automatically, but you can change the settings of your browser to erase cookies or prevent automatic acceptance if you prefer.

By VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73 , 80–180 Gdańsk, Poland

phone:+48 58 320 94 94, fax:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl