Czynniki predykcyjne hepatotoksyczności immunoterapii inhibitorami punktów kontrolnych u chorych leczonych z powodu czerniaka oraz raka nerki
Streszczenie
Wprowadzenie. Immunoterapia inhibitorami punktów kontrolnych (CPI, checkpoint inhibitor) znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu nowotworów złośliwych i korzystnie wpływa na rokowanie chorych. Stosowanie CPI wiąże się z występowaniem różnorodnych powikłań na tle immunologicznym (w tym — immunologicznego zapalenia wątroby).
Materiał i metody. Celem pracy jest analiza powikłań wątrobowych u chorych poddawanych immunoterapii CPI oraz próba określenia czynników predykcyjnych hepatotoksyczności. Wykonano retrospektywną analizę statystyczną dokumentacji medycznej 223 chorych leczonych CPI w latach 2014–2021 w ówczesnym Dolnośląskim Centrum Onkologii we Wrocławiu.
Wyniki. Toksyczność w stopniach 1.–4. według Common Terminology Criteria for Adverse Events (CTCAE) wystąpiła u 26% chorych, z czego u 6% miała nasilenie w stopniach 3. lub 4. Stwierdzono zwiększone ryzyko hepatotoksyczności w grupie chorych ≤ 60. roku życia w porównaniu z grupą > 60. roku życia (34,1% wobec 21,7%; p = 0,0418). Potwierdzono, że wystąpienie powikłań wątrobowych w trakcie pierwszej linii immunoterapii zwiększa ryzyko powtórnego ich wystąpienia w trakcie immunoterapii drugiej linii (58,3% wobec 15,4%; p = 0 ,0199). Nie wykazano z znamiennie z zwiększonego ryzyka występowania powikłań ze strony wątroby u chorych z obecnością przerzutów w wątrobie, stłuszczeniem wątroby lub inną przewlekłą chorobą wątroby, wcześniejszym stosowaniem chemioterapii, podwyższoną wyjściowo aktywnością dehydrogenazy mleczanowej (LDH, lactate dehydrogenase) lub podwyższoną wartością wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index).
Wnioski. Toksyczność wątrobowa immunoterapii CPI stanowi istotne wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne. Wczesne wykrycie oraz postępowanie według zalecanych algorytmów zwiększa bezpieczeństwo chorych, a niekiedy pozwala na kontynuację leczenia.
Słowa kluczowe: hepatotoksycznośćimmunoterapiainhibitory punktów kontrolnychczerniakrak nerkowokomórkowy