Chemioterapia i radioterapia uzupełniająca metodą „kanapkową” u chorych na raka endometrium: doświadczenia jednego ośrodka
Streszczenie
Wstęp. Wybór rodzaju leczenia uzupełniającego chorych na raka endometrium z grupy wysokiego ryzyka jest ciągle przedmiotem dyskusji. W praktyce klinicznej często stosuje się tak zwany schemat „kanapkowy”, polegający na napromienianiu miednicy wiązką zewnętrzną pomiędzy dwoma cyklami chemioterapii z użyciem karboplatyny i paklitakselu (ChT–RT–ChT). Postępowanie to nie zostało jednak ocenione w badaniach klinicznych z randomizacją z udziałem chorych na raka endometrium. Dotychczas opublikowano stosunkowo niewiele danych dotyczących toksyczności, tolerancji i skuteczności tego schematu terapii. W niniejszym badaniu przedstawiono doświadczenia ośrodka autorów w stosowaniu schematu ChT–RT–ChT u chorych na miejscowo zaawansowanego raka endometrium. Szczególną uwagę zwrócono na toksyczność leczenia oraz odsetek chorych, które zakończyły zaplanowaną terapię.
Materiał i metody. Dokonano przeglądu dokumentacji medycznej kolejnych chorych, u których oceniono chirurgicznie stopień zaawansowania klinicznego raka endometrium w ośrodku akademickim III stopnia referencyjności w latach 2010–2017. U wszystkich chorych stosowano schemat ChT–RT–ChT w ramach leczenia adiuwantowego. Odnotowano czas przeżycia wolnego od progresji choroby i przeżycia całkowitego od dnia przeprowadzenia operacji. Dane dotyczące toksyczności uzyskano z dokumentacji medycznej, a stopień nasilenia działań niepożądanych oceniano według Common Terminology for Adverse Events Criteria (wersja 3.0).
Wyniki. Do badania włączono 38 chorych na histologicznie potwierdzonego raka endometrium w I–IV stadium zaawansowania klinicznego. Łącznie 84% chorych otrzymało wszystkie 6 zaplanowanych cykli chemioterapii, a 92% chorych ukończyło co najmniej 4 cykle. Skumulowana częstość występowania toksyczności hematologicznych 3.–4. stopnia wyniosła 55%. U 2 (5,1%) chorych pierwszym objawem niepowodzenia leczenia był nawrót miejscowo- regionalny, natomiast u 8 (21%) chorych pierwszy nawrót choroby miał charakter przerzutów odległych. Odsetki 2-letnich przeżyć całkowitych oraz przeżyć wolnych od progresji choroby wyniosły odpowiednio 76% i 77%.
Wnioski. Uzyskane wyniki sugerują, że podawanie skojarzonej chemio-radioterapii adiuwantowej w ramach schematu „kanapkowego” wiąże się z występowaniem akceptowalnej toksyczności oraz zadowalającym odsetkiem chorych, które ukończyły zaplanowane leczenie.
Słowa kluczowe: rak endometriumleczenie kanapkowenapromienianiekarboplatynapaklitaksel
Referencje
- Siegel RL, Miller KD, Jemal A. Cancer statistics. CA Cancer J Clin . 2018; 68: 7–30.
- Koh WJ, Abu-Rustum NR, Bean S, et al. Uterine Neoplasms, Version 1.2018, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. J Natl Compr Canc Netw. 2018; 16(2): 170–199.
- Meyer LA, Bohlke K, Powell MA, et al. Postoperative Radiation Therapy for Endometrial Cancer: American Society of Clinical Oncology Clinical Practice Guideline Endorsement of the American Society for Radiation Oncology Evidence-Based Guideline. J Clin Oncol. 2015; 33(26): 2908–2913.
- Randall ME, Filiaci VL, Muss H, et al. Gynecologic Oncology Group Study. Randomized phase III trial of whole-abdominal irradiation versus doxorubicin and cisplatin chemotherapy in advanced endometrial carcinoma: a Gynecologic Oncology Group Study. J Clin Oncol. 2006; 24(1): 36–44.
- Kupets R, Le T. SOGC-GOC-SCC POLICY AND PRACTICE GUIDELINES COMMITTEE, SPECIAL CONTRIBUTORS. The role of adjuvant therapy in endometrial cancer. J Obstet Gynaecol Can. 2013; 35(4): 375–376.
- Secord AA, Havrilesky LJ, O'Malley DM, et al. A multicenter evaluation of sequential multimodality therapy and clinical outcome for the treatment of advanced endometrial cancer. Gynecol Oncol. 2009; 114(3): 442–447.
- Greven K, Winter K, Underhill K, et al. Final analysis of RTOG 9708: adjuvant postoperative irradiation combined with cisplatin/paclitaxel chemotherapy following surgery for patients with high-risk endometrial cancer. Gynecol Oncol. 2006; 103(1): 155–159.
- Hogberg T, Signorelli M, de Oliveira CF, et al. Sequential adjuvant chemotherapy and radiotherapy in endometrial cancer--results from two randomised studies. Eur J Cancer. 2010; 46(13): 2422–2431.
- Matei D, Filiaci V, Randall ME, et al. Adjuvant Chemotherapy plus Radiation for Locally Advanced Endometrial Cancer. N Engl J Med. 2019; 380(24): 2317–2326.
- de Boer SM, Powell ME, Mileshkin L, et al. PORTEC study group. Adjuvant chemoradiotherapy versus radiotherapy alone for women with high-risk endometrial cancer (PORTEC-3): final results of an international, open-label, multicentre, randomised, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2018; 19(3): 295–309.
- de Boer SM, Powell ME, Mileshkin L, et al. PORTEC Study Group. Adjuvant chemoradiotherapy versus radiotherapy alone in women with high-risk endometrial cancer (PORTEC-3): patterns of recurrence and post-hoc survival analysis of a randomised phase 3 trial. Lancet Oncol. 2019; 20(9): 1273–1285.
- Bie Y, Zhang Z, Wang X. Adjuvant chemo-radiotherapy in the "sandwich" method for high risk endometrial cancer--a review of literature. BMC Womens Health. 2015; 15: 50.
- Ouldamer L, Bendifallah S, Body G, et al. Predicting poor prognosis recurrence in women with endometrial cancer: a nomogram developed by the FRANCOGYN study group. Br J Cancer. 2016; 115(11): 1296–1303.
- Uharcek P. Prognostic factors in endometrial carcinoma. J Obstet Gynaecol Res. 2008; 34(5): 776–783.
- Glasgow M, Vogel RI, Burgart J, et al. Long term follow-up of a phase II trial of multimodal therapy given in a "sandwich" method for stage III, IV, and recurrent endometrial cancer. Gynecol Oncol Res Pract. 2016; 3: 6.
- Einstein MH, Frimer M, Kuo DYS, et al. Phase II trial of adjuvant pelvic radiation "sandwiched" between combination paclitaxel and carboplatin in women with uterine papillary serous carcinoma. Gynecol Oncol. 2012; 124(1): 21–25.
- Boothe D, Orton A, Kim J, et al. Does Early Chemotherapy Improve Survival in Advanced Endometrial Cancer? Am J Clin Oncol. 2019; 42(11): 813–817.