Skórne działania niepożądane podczas terapii afatynibem. Jak sobie z nimi radzić?

Streszczenie

Blokowanie receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR) stanowi uznaną terapię wydłużającą życie pacjentów onkologicznych z różnymi nowotworami złośliwymi. Afatynib hamuje kinazę tyrozynową EGFR i jest wykorzystywany w leczeniu guzów litów, między innymi niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP). Szlak przekaźnictwa indukowany receptorem EGF odgrywa kluczową rolę w regulacji proliferacji, różnicowania, migracji i przeżycia komórek naskórka i nabłonków, to jest keratynocytów. Z tego powodu powikłania terapii inhibitorami kinazy tyrozynowej EGFR obejmują skórę i błony śluzowe. Terapia anty-EGFR szybko prowadzi do pojawienia się najczęstszego działania niepożądanego związanego z mieszkami włosowo-łojowymi i wystąpienia zmian grudkowo-krostkowych, które mogą być bolesne i szpecące. Ich obecność wpływa niekorzystnie na jakość życia pacjentów, ich funkcjonowanie w społeczeństwie, a dodatkowo może spowodować konieczność modyfikacji leczenia i zmniejszyć jego skuteczność. Terapia powstałych podczas terapii anty-EGRF zmian skórnych zależy od stopnia ich nasilenia. Leczenie to, nazywane interwencyjnym, zastosowane na etapie, kiedy zmiany są już obecne, nie jest tak skuteczne jak sposoby zapobiegania ich wystąpieniu. Postępowanie profilaktyczne wydaje się teraz lepszym sposobem zapobiegania toksyczności skórnej związanej z inhibitorami EGFR. W ostatnim czasie w wielu publikacjach i pracach poglądowych dotyczących leczenia onkologicznego anty-EGFR podkreśla się na pierwszym miejscu znaczenie profilaktyki, a dopiero na drugim leczenia interwencyjnego, i zwraca uwagę, że profilaktyka powinna być stosowana u wszystkich pacjentów od pierwszego dnia terapii inhibitorami EGFR. Takie postępowanie skutecznie zmniejsza nasilenie i rozległość skórnych działań niepożądanych, co przekłada się na korzyść dla pacjenta: lepszą tolerancję i skuteczność leczenia.
W niniejszym artykule przedstawiono praktyczne wskazówki dla onkologów i dermatologów prowadzących pacjentów leczonych inhibitorami EGFR, między innymi afatynibem, a także omówiono zasady profilaktyki i strategie terapeutyczne leczenia interwencyjnego.