Jaką terapię adjuwantową czerniaka stosuje?
Streszczenie
Terapia adjuwantowa jest absolutnym standardem postępowania w przypadku chorych z rozpoznaniem czerniaka w III oraz IV stopniu zaawansowania po całkowitej resekcji przerzutów odległych, który w znaczący sposób poprawia rokowanie, zwiększając zarówno odsetek trwałych wyleczeń, jak i wydłużając czas do progresji choroby. Obecnie (listopad 2024 roku) w ramach programu lekowego NFZ B.59 dla chorych na czerniaka dostępne są wszystkie trzy terapie uzupełniające zarejestrowane w Europie — leczenie immunokompetentne w postaci niwolumabu lub pembrolizumabu oraz leczenie celowane z zastosowaniem inhibitorów BRAF i MEK (dabrafenibu z trametynibem), które można rozważyć u chorych z potwierdzoną obecnością mutacji w genie BRAFV600. Wszystkie wymienione sposoby leczenia uzupełniającego charakteryzują się zbliżoną skutecznością, zwiększając prawdopodobieństwo długotrwałego przeżycia bez progresji choroby o 15–17%. Jednak przy wyborze optymalnej terapii zawsze trzeba wziąć pod uwagę działania niepożądane związane z daną metodą leczenia, które — choć w większości przypadków odwracalne — w niektórych sytuacjach mogą mieć trwałe konsekwencje. Świadomość zarówno zalet terapii uzupełniającej, jak i krótko- oraz długoterminowego wpływu na jakość życia związaną ze stanem zdrowia może być pomocna w omawianiu z chorym wyboru odpowiedniego schematu postępowania.
Słowa kluczowe: czerniakleczenie uzupełniająceniwolumabupembrolizumabdabrafenib z trametynibem
Referencje
- Garbe C, Keim U, Suciu S, et al. German Central Malignant Melanoma Registry and the European Organisation for Research and Treatment of Cancer. Prognosis of Patients With Stage III Melanoma According to American Joint Committee on Cancer Version 8: A Reassessment on the Basis of 3 Independent Stage III Melanoma Cohorts. J Clin Oncol. 2020; 38(22): 2543–2551.
- European consensus-based interdisciplinary guideline for melanoma. Part 1: Diagnostics: Update 2022.
- Gershenwald JE, Scolyer RA, Hess KR, et al. Ocena stopnia zaawansowania czerniaka: Zmiany oparte na dowodach w ósmym wydaniu podręcznika oceny stopnia zaawansowania raka Amerykańskiego Wspólnego Komitetu ds. Raka. CA Cancer J Clin. 2017; 67: 472–492.
- Eggermont AMM, Chiarion-Sileni V, Grob JJ, et al. Adjuvant ipilimumab versus placebo after complete resection of high-risk stage III melanoma (EORTC 18071): a randomised, double-blind, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2015; 16(5): 522–530; Erratum in: Lancet Oncol. 2015; 16(6): e262/Lancet Oncol. 2016; 17(6): e223.
- Eggermont AMM, Chiarion-Sileni V, Grob JJ, et al. Prolonged Survival in Stage III Melanoma with Ipilimumab Adjuvant Therapy. N Engl J Med. 2016; 375(19): 1845–1855; Erratum in: N Engl J Med. 2018; 379(22): 2185.
- Eggermont A, Kicinski M, Blank C, et al. Five-Year Analysis of Adjuvant Pembrolizumab or Placebo in Stage III Melanoma. NEJM Evidence. 2022; 1(11).
- Ascierto PA, Del Vecchio M, Mandalá M, et al. Adjuvant nivolumab versus ipilimumab in resected stage IIIB-C and stage IV melanoma (CheckMate 238): 4-year results from a multicentre, double-blind, randomised, controlled, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2020; 21(11): 1465–1477.
- Bristol-Myers Squibb. Efficacy study of nivolumab compared to ipilimumab in prevention of recurrence of melanoma after complete resection of Stage IIIb/c or Stage IV melanoma (CheckMate 238). NCT02388906. https://clinicaltrials.gov/study/NCT02388906.
- Ascierto PA, Del Vecchio M, Mandalá M, et al. Adjuvant nivolumab versus ipilimumab in resected stage IIIB-C and stage IV melanoma (CheckMate 238): 4-year results from a multicentre, double-blind, randomised, controlled, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2020; 21(11): 1465–1477.
- Eggermont A, Kicinski M, Blank C, et al. Five-Year Analysis of Adjuvant Pembrolizumab or Placebo in Stage III Melanoma. NEJM Evidence. 2022; 1(11).
- Long GV, Hauschild A, Santinami M, et al. Final Results for Adjuvant Dabrafenib plus Trametinib in Stage III Melanoma. N Engl J Med. 2024; 391(18): 1709–1720.
- Long GV, Hauschild A, Santinami M, et al. Adjuvant Dabrafenib plus Trametinib in Stage III BRAF-Mutated Melanoma. N Engl J Med. 2017; 377(19): 1813–1823.
- Hauschild A, Dummer R, Schadendorf D, et al. Longer Follow-Up Confirms Relapse-Free Survival Benefit With Adjuvant Dabrafenib Plus Trametinib in Patients With Resected V600-Mutant Stage III Melanoma. J Clin Oncol. 2018; 36(35): 3441–3449.
- Mandala M, Larkin J, Ascierto PA, et al. Adjuvant nivolumab for stage III/IV melanoma: evaluation of safety outcomes and association with recurrence-free survival. J Immunother Cancer. 2021; 9(8).
- Vecchio MD, Atkinson VG, Ryll B, et al. 806P Updated toxicity profile and relapse-free survival outcomes using an adapted pyrexia management algorithm in patients with resected stage III BRAF V600E/K-mutant melanoma treated with adjuvant dabrafenib plus trametinib in COMBI-APlus. Ann Oncol. 2022; 33: S914.
- Atkinson V, Robert C, Grob JJ, et al. Improved pyrexia-related outcomes associated with an adapted pyrexia adverse event management algorithm in patients treated with adjuvant dabrafenib plus trametinib: Primary results of COMBI-APlus. Eur J Cancer. 2022; 163: 79–87.
- Hauschild A, Santinami M, Long GV, et al. COMBI-AD: Adjuvant dabrafenib (D) plus trametinib (T) for resected stage III BRAF V600E/K–mutant melanoma. Ann Oncol. 2017; 28: v631.
- Schadendorf D, Hauschild A, Santinami M, et al. Patient-reported outcomes in patients with resected, high-risk melanoma with BRAF or BRAF mutations treated with adjuvant dabrafenib plus trametinib (COMBI-AD): a randomised, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2019; 20(5): 701–710.
- Livingstone A, Howard K, Menzies AM, et al. Preferences for Adjuvant Immunotherapy in Adults with Resected Stage III Melanoma-A Discrete Choice Experiment. Patient. 2023; 16(5): 497–513.
- Lodde G, Forschner A, Hassel J, et al. Factors Influencing the Adjuvant Therapy Decision: Results of a Real-World Multicenter Data Analysis of 904 Melanoma Patients. Cancers (Basel). 2021; 13(10).
- Dummer R, Hauschild A, Santinami M, et al. Five-Year Analysis of Adjuvant Dabrafenib plus Trametinib in Stage III Melanoma. N Engl J Med. 2020; 383(12): 1139–1148.
- Eggermont A, Blank C, Mandala M, et al. Adjuvant Pembrolizumab versus Placebo in Resected Stage III Melanoma. N Engl J Med. 2018; 378(19): 1789–1801.
- Ascierto PA, Del Vecchio M, Mandalá M, et al. Adjuvant nivolumab versus ipilimumab in resected stage IIIB-C and stage IV melanoma (CheckMate 238): 4-year results from a multicentre, double-blind, randomised, controlled, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2020; 21(11): 1465–1477.
