Reflektorem po świecie… kardiologii

Były minister zdrowia, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca (ŚCCS) prof. Marian Zembala został podczas dorocznego zjazdu Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgów (EACTS) w Barcelonie wybrany prezesem-elektem tej organizacji.

Prof. Marian Zębala urodził się w 1950 r. w Krzepicach jest uczniem i jednym z najbliższych współpracowników prof. Zbigniewa Religi, któremu asystował podczas pierwszego udanego przeszczepu serca. W 1997 r. jako pierwszy w Polsce przeprowadził transplantację pojedynczego płuca, w 2001 r. również jako pierwszy w Polsce z sukcesem przeszczepił choremu jednocześnie płuca i serce.

Od 1993 r. kieruje Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk i byłym konsultantem krajowym z zakresu kardiochirurgii.

Piloci wojskowi z 8. Bazy Lotnictwa Transportowego po raz piąty w tym roku wzięli udział w „Akcji Serce”. Samolot transportowy M-28B/PT Glass Cockpit o nr. 0225 z 8. Bazy Lotnictwa Transportowego w Krakowie wystartował po godzinie 10:00, wykonując lot na trasie Warszawa-Rzeszów-Warszawa-Kraków. Operacja przewiezienia narządu do przeszczepu trwała ponad cztery godziny i zakończyła się po godzinie 16:30.

Wszystko zaczęło się jeszcze w 1985 r., kiedy to prof. Zbigniew Religa zwrócił się z wnioskiem do szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego o pomoc w dostarczeniu serca dla pacjenta, który czekał na transplantację w Zabrzu. Organ był pobrany od zmarłego w Szczecinie i tylko drogą lotniczą mógł być dostarczony na czas. Szef SGWP wydał Dowództwu Wojsk Lotniczych rozkaz umożliwiający transport organu z lotniska w Goleniowie do Katowic.

Tak zaczęła się trwająca do chwili obecnej współpraca lotnictwa wojskowego z Kliniką w Zabrzu i Kliniką Kardiochirurgii w Krakowie.

Programista i informatyk Wojciech Wojtkowski z Elbląga stworzył trójwymiarowy model serca swego 11-miesięcznego chorego synka. Dzięki temu kardiochirurdzy mogą przygotować się do operacji i właściwie zaplanować poszczególne jej etapy, a także w przybliżeniu przewidzieć efekty zabiegu. Maciuś, syn Wojciecha Wojtkowskiego, urodził się ze złożoną wadą serca. Rodzice o chorym sercu dziecka dowiedzieli się dopiero po jego narodzinach. Syn Pana Wojciecha cierpi na niedorozwój łożyska naczyniowego płucnego, Wada ta wymaga wieloetapowego leczenia, którego końcowym efektem będzie przywrócenie fizjologicznego krążenia.

W dniach 29–30 września 2016 roku w hotelu Angelo w Katowicach odbyło się kolejne szóste już spotkanie International Summit on Imaging and Intervention in Cardiology. Głównymi tematami tegorocznej konferencji były zaawansowane metody obrazowania u pacjentów po operacjach kardiochirurgicznych, kwalifikowanych do przezcewnikowego leczenia chorób zastawki mitralnej oraz do przezskórnego zamknięcia uszka lewego przedsionka.

Jednym z najważniejszych punktów programu był zorganizowany z myślą o diagnostach i operatorach kardiologii inwazyjnej kurs technik obrazowania tętnic wieńcowych (OCT, IVUS, FFR, NIRS), akredytowany przez Asocjację Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W ramach kursu odbyło się również szkolenie z zakresu obsługi systemu IVUS i FFR kierowane do pielęgniarek i techników medycznych.

W trakcie ISIIC 2016 odbyła się także sesja Sekcji Pielęgniarek i Techników Medycznych, w której trakcie omówiono nowe wytyczne leczenia przeciwpłytkowego i przeciwkrzepliwego, i wynikające z nich problemy. Konferencję poprowadzili znakomici wykładowcy polscy i zagraniczni, wśród nich takie międzynarodowe autorytety, jak Francesco Prati i Alec Vahanian.

W Krakowie natomiast w dniach 30 września-1 października 2016 roku odbyła międzynarodowa konferencja „8th Experts Live CTO Workshop”, organizowana przez Euro CTO Club i posiadająca akredytację Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AISN PTK).

Spotkanie to było w całości poświęcone zabiegom przezskórnej rekanalizacji przewlekłych niedrożności tętnic wieńcowych (CTO). W programie znalazły się wykłady, prezentacje przypadków klinicznych oraz zabiegi „na żywo”. Pokazy zainteresowały nie tylko doświadczonych operatorów, ale również osoby, które dopiero rozpoczynają lub zamierzają rozpocząć wykonywanie zabiegów „rekanalizacji”. Tych, którzy nie mogli uczestniczyć pocieszamy… Materiały dotyczące konferencji są ciągle dostępne na stronie internetowej: www.eurocto2016.com.

Zaledwie tydzień później (7–8 października 2016 r.) kardiolodzy z całego kraju po raz dziewiąty spotykali się w Poznaniu na „Jesiennych Spotkaniach Kardiologicznych”. W ramach Spotkań zorganizowano między innymi warsztaty pod tytułem „Nagły Zgon Sercowy”, które od pięciu lat cieszą się niesłabnącym powodzeniem. W tym roku zaprezentowano najnowsze wyniki badań klinicznych z lat 2015/16 dotyczące stymulacji resynchronizującej, profilaktyki i leczenia powikłań elektrostymulacji. Przedstawiono także najnowsze doświadczenia Polskich ośrodków we wprowadzaniu nowych technologii z zakresu elektroterapii.

Dużym powodzeniem cieszyły się także — znakomicie przygotowane — sesje nazwane „Poznań Bifurcation Course”. W ich trakcie polscy i zagraniczni eksperci dyskutowali o najistotniejszych aspektach leczenia rozgałęzień tętnic wieńcowych. W ramach kursu zorganizowano także specjalistyczne szkolenie z zakresu optycznej tomografii koherentnej (OCT) i zaprezentowano nowe techniki transmisji obrazów diagnostycznych w medycynie. Osobną sesję poświęcono aktualnym opiniom dotyczącym przezskórnej implantacji zastawki aortalnej (TAVI). Rozpoczęto także nowy cykl warsztatów dotyczących interwencyjnego leczenia wad strukturalnych serca zarówno wrodzonych, jak i nabytych, a także pierwsze „Poznańskie Warsztaty Interwencyjnego Leczenia Wad Strukturalnych Serca” połączone z nagraniami zabiegów live-in-a-box oraz transmisjami zabiegów „na żywo”.

Organizatorzy Jesiennych Spotkań wyszli także naprzeciw oczekiwaniom kardiologów nieinwazyjnych i lekarzy innych specjalności, poświęcając wiele czasu praktycznym zagadnieniom opieki ambulatoryjnej. Szczególnie dużym zainteresowaniem cieszyły się sesje „dla lekarza praktyka”. W ich trakcie omawiano przypadki trudnych chorych z niewydolnością krążenia, zaburzeniami rytmu serca i inne przypadki kliniczne, omówiono nowe wytyczne (ESC 2016) dotyczące migotania przedsionków i leczenia przeciwkrzepliwego. Moderatorzy i uczestnicy otwarcie dyskutowali na temat licznych kontrowersji w leczeniu przeciwpłytkowym, a także postępowaniu w stabilnej chorobie wieńcowej oraz problemach diagnostyczno-terapeutycznych, jakie obecnie niesie infekcyjne zapalenie wsierdzia. W tym roku odbyła się również bardzo interesująca sesja poświęcona nowościom dotyczącym leczenia nadciśnienia płucnego.

Artur Krzywkowski