Działalność jednostek organizacyjnych służby krwi w Polsce w 2015 roku
Streszczenie
Wstęp: Celem niniejszego opracowania było przedstawienie podstawowych aspektów działalności
jednostek organizacyjnych polskiej służby krwi w 2015 roku.
Materiał i metody: Analiza danych dostarczonych przez Regionalne Centra Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa (RCKiK).
Wyniki: W 2015 roku na terenie Polski działało 21 RCKiK i 135 oddziałów terenowych
(OT). Przeprowadzono 13 139 ekip wyjazdowych. Krew oddało 604 797 osób, spośród których
większość stanowili dawcy honorowi (603 946, w tym 33 884 dawców „na apel”), ponadto 174
dawców płatnych i 677 autologicznych. Najczęściej pobierano krew pełną (1 162 620 donacji),
najrzadziej — koncentrat granulocytarny (104 donacje) i KKCz metodą aferezy (103 donacje).
Krew pełną pobierano przede wszystkim w OT (46,06%), rzadziej w siedzibach RCKiK
(26,74%) i w czasie ekip wyjazdowych (27,20%). Najczęściej otrzymywane składniki krwi to
KKCz (1149 313 j.) i FFP (1 289 021 j., z czego do celów klinicznych wydano 24,16%).
W 2015 roku otrzymano w sumie 72 784 opakowań zlewanego KKP i 48 420 opakowań KKP
metodą aferezy.
Dodatkowe metody preparatyki (usuwanie leukocytów, napromieniowanie) stosowano znacznie
częściej w stosunku do KKP (39,07% UKKP, 3% NKKP i 56,36% NUKKP) niż KKCz
(13,28% UKKCz, 0,11% NKKCz i 7,21% NUKKCz). Inaktywacji czynników zakaźnych poddano
łącznie 9,47% wydanych do szpitali jednostek FFP i 11,47% opakowań KKP.
W 2015 roku z różnych przyczyn zniszczono 32 691 j. KKCz, 89 758 j. FFP i 4988 opakowań
zlewanego KKP i 1380 opakowań KKP z aferezy.
Wnioski: Poczynione w niniejszym opracowaniu obserwacje mogą służyć jako punkt wyjścia
do analizy zagadnień związanych z funkcjonowaniem jednostek organizacyjnych polskiej
służby krwi, do porównania doświadczeń oraz oceny stosowanych metod działania w celu
wypracowania optymalnych rozwiązań.
Słowa kluczowe: krwiodawcykrwiodawstwoskładniki krwi
Referencje
- Ustawa o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681 z późn. zmian.) 22.08.1997.
- Łętowska M. Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania jej składników i wydawania, obowiązujące w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi. Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa 2014.
- WHO Expert Group. Expert Consensus Statement on achieving self-sufficiency in safe blood and blood products, based on voluntary non-remunerated blood donation (VNRBD). Vox Sang. 2012; 103(4): 337–342.
- World Health Organization. Towards Self-Sufficiency in Safe Blood and Blood Products based on Voluntary Non-Remunerated Donation. Global Status 2013 2013.
- Główny Urząd Statystyczny, Komitet Redakcyjny. 2012.
- Główny Urząd Statystyczny, Komitet Redakcyjny. 2013.
- Główny Urząd Statystyczny, Komitet Redakcyjny. 2014.
- Główny Urząd Statystyczny, Komitet Redakcyjny. 2015.
- Pogłód R, Rosiek A, Grabarczyk P, et al. Charakterystyka podstawowych wskaźników dotyczących krwiodawstwa i krwiolecznictwa w Europie — aktualne wyzwania i działania. J Trans Med. 2015; 8(2): 60–77.
- Stramer SL, Hollinger FB, Katz LM, et al. Emerging infectious disease agents and their potential threat to transfusion safety. Transfusion. 2009; 49 Suppl 2: 1S–29S.
- Rabel P.O., Planitzer C.B., Farcet M.R. i wsp. Increasing West Nile virus antibody titres in central European plasma donors from 2006 to 2010. Eurosurveillance 2011 10.03.2011.
- European Centre for Disease Prevention and Control. Ebola outbreak in West Africa (2013–2016). http://ecdc.europa.eu/en//healthtopics/ebola_marburg_fevers/pages/ebola-outbreak-westafrica.aspx (01.12.2016).
- European Centre for Disease Prevention and Control, Stockholm, 2014. Risk of transmission of Ebola virus via donated blood and other substances of human origin in the EU. http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/ebola-risk-transmissionvia-donated-blood-substances-human-origin-october-2014.pdf (01.12.2016).
- Soares de Araújo JS, Regis CT, Gomes RG, et al. Microcephaly in north-east Brazil: a retrospective study on neonates born between 2012 and 2015. Bull World Health Organ. 2016; 94(11): 835–840.
- Musso D, Nilles EJ, Cao-Lormeau VM. Rapid spread of emerging Zika virus in the Pacific area. Clin Microbiol Infect. 2014; 20(10): O595–O596.
- WHO statement 1 February 2016. WHO statement on the first meeting of the International Health Regulations (2005) (IHR 2005) Emergency Committee on Zika virus and observed increase in neurological disorders and neonatal malformations. http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2016/1stemergency-committee-zika/en/ (01.12.2016).
- European Centre for Disease Prevention and Control. Rapid Risk Assessment. Zika virus disease epidemic. Ninth update, 28 October 2016. http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/rapid-risk-assessment-zika-october-2016.pd (01.12.2016).
- Vassallo R, Goldman M, Germain M, et al. BEST Collaborative. Preoperative Autologous Blood Donation: Waning Indications in an Era of Improved Blood Safety. Transfus Med Rev. 2015; 29(4): 268–275.
- European Directorate for the Quality of Medicines and HealthCare (EDQM). Guide to the preparation, use and quality assurance of blood components: recommendation No. R (95) 15, wyd. 18 2015.
- Program zdrowotny. „Zapewnienie samowystarczalności Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie krwi, jej składników i produktów krwiopochodnych”. http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/program_nck_samowystar_05082010.pdf (01.12.2016).
- NICE. Blood transfusion. NICE guideline. https://www.nice.org.uk/guidance/ng24 (01.12.2016).
- Klein AA, Arnold P, Bingham RM, et al. AAGBI guidelines: the use of blood components and their alternatives 2016. Anaesthesia. 2016; 71(7): 829–842.
- Simancas-Racines D, Osorio D, Martí-Carvajal AJ, et al. Leukoreduction for the prevention of adverse reactions from allogeneic blood transfusion. Cochrane Database Syst Rev. 2015(12): CD009745.
- Report of the US Department of Health and Human Services. The 2009 national blood collection and utilization survey report. Washington, DC: US Department of Health and Human Services, Office of the Assistant Secretary for Health 2011.
- The United States Department of Health and Human Services. The 2011 National Blood Collection and Utilization Survey Report.
- Whitaker B, Rajbhandary S, Kleinman S, et al. Trends in United States blood collection and transfusion: results from the 2013 AABB Blood Collection, Utilization, and Patient Blood Management Survey. Transfusion. 2016; 56(9): 2173–2183.
- Cable RG, Glynn SA, Kiss JE, et al. NHLBI Retrovirus Epidemiology Donor Study-II. Iron deficiency in blood donors: analysis of enrollment data from the REDS-II Donor Iron Status Evaluation (RISE) study. Transfusion. 2011; 51(3): 511–522.
- Mast AE. Low hemoglobin deferral in blood donors. Transfus Med Rev. 2014; 28(1): 18–22.
- O'Meara A, Infanti L, Stebler C, et al. The value of routine ferritin measurement in blood donors. Transfusion. 2011; 51(10): 2183–2188.
- Kiss JE, Brambilla D, Glynn SA, et al. National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI) Recipient Epidemiology and Donor Evaluation Study–III (REDS-III). Oral iron supplementation after blood donation: a randomized clinical trial. JAMA. 2015; 313(6): 575–583.
- Mast AE, Bialkowski W, Bryant BJ, et al. A randomized, blinded, placebo-controlled trial of education and iron supplementation for mitigation of iron deficiency in regular blood donors. Transfusion. 2016; 56(6 Pt 2): 1588–1597.
